Đại sứ Việt Nam tại Israel Lý Đức Trung. Ảnh tư liệu: Văn Ứng/TTXVN
Đại sứ Việt Nam tại Israel Lý Đức Trung cho biết trong tổng số 5,3 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, cộng đồng tại Israel chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ với khoảng 700 người, trong đó 500 người định cư lâu dài, 80 lao động sang làm việc dài hạn và khoảng 130 tu nghiệp sinh nông nghiệp đang học tập và thực hành về nông nghiệp công nghệ cao theo thời hạn 11 tháng. Cộng đồng sinh sống rải rác ở các thành phố và các địa phương khác nhau của Israel.
Với số lượng đồng bào ta tại sở tại không nhiều, Israel vào các thời gian bình thường không phải là “điểm nóng” về công tác bảo hộ công dân. Tuy vậy, đây là địa bàn luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xung đột bạo lực các qui mô khác nhau, từ các đợt tấn công bằng rocket ồ ạt, tới các vụ khủng bố bằng súng, đâm xe, đâm dao nhỏ lẻ; xảy ra tại cả các thành phố lớn đông người, cho đến các khu vực thưa dân cư.
Xuyên suốt năm 2023, tại địa bàn Israel đã xảy ra nhiều bất ổn về an ninh – chính trị, với các cuộc biểu tình liên tiếp phản đối kế hoạch cải cách tư pháp của Chính phủ từ đầu tháng 1 đến hết tháng 9, và một đợt tấn công bằng tên lửa từ bên ngoài vào lãnh thổ Israel hồi đầu tháng 4. Trong bối cảnh đó, Đại sứ quán luôn nỗ lực theo dõi sát diễn biến tình hình, kịp thời đưa ra các khuyến cáo cho cộng đồng người Việt về các biện pháp phòng tránh rủi ro, bảo đảm an toàn về tính mạng và tài sản.
Đặc biệt, sau khi cuộc tấn công của Hamas khiến khoảng 1.140 người Israel thiệt mạng và 240 người bị bắt làm con tin, trong đó có nhiều người nước ngoài, nguy cơ mất an ninh an toàn đối với cộng đồng người Việt ở mức rất cao. Ngay lập tức, Đại sứ quán đã đặt ưu tiên và quyết tâm cao nhất cho việc đảm bảo an ninh, an toàn cho bà con. Trong vòng 5-6 tiếng đồng hồ kể từ khi có đợt tấn công bằng rocket đầu tiên từ Gaza vào Israel, nhận thấy diễn biến tình hình chuyển biến xấu và nhanh, các cán bộ của Đại sứ quán đã đăng thông báo cung cấp các đầu mối thông tin liên lạc và hướng dẫn, khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa cụ thể đến đồng bào; thiết lập các đầu mối trong cộng đồng để cập nhật tình hình bà con, đặc biệt là những người sinh sống ở gần Dải Gaza.
Đại sứ Lý Đức Trung cho biết, mối quan tâm lớn dành cho một số gia đình ở xung quanh khu vực thành phố Beer Sheba và một nhóm tu nghiệp sinh ở Sderot, nơi rocket bắn phá với mật độ dày đặc. Khi nhận được thông báo, bà con và các em sinh viên đã chủ động gia cố cửa cổng nhà, chỉ ra ngoài khi thật cần thiết và có dấu hiệu thực sự an toàn. Trong những ngày tiếp theo, cán bộ nhân viên của Đại sứ quán đã nỗ lực duy trì các nguồn cung thực phẩm và nhu yếu phẩm cho các em sinh viên, đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan di chuyển các em đến những nơi an toàn hơn. Đại sứ Lý Đức Trung tâm sự: “Trong bối cảnh hàng nghìn quả rocket bắn sang dày đặc hàng ngày vào các địa phương miền Nam, chỉ đến khi các tu nghiệp sinh thông báo đến nơi an toàn, các cán bộ nhân viên Đại sứ quán mới thở phào nhẹ nhõm”.
Chiến tranh cũng khiến nhiều chuyến bay quốc tế đến và đi từ Israel bị hoãn huỷ, Đại sứ quán đã nhanh chóng hướng dẫn, cung cấp thông tin về nơi lưu trú, địa điểm an toàn và các biện pháp bảo đảm tính mạng và tài sản cho các du khách người Việt đang ở Israel du lịch và thăm thân. Trong đó, một nhóm du khách khoảng 40 người có nguy cơ bị mắc kẹt giữa chiến sự đã được hướng dẫn và thu xếp để đặt chuyến bay gần nhất trở về Việt Nam an toàn.
Việc thăm hỏi, thông tin thường xuyên giúp ổn định tinh thần cho cộng đồng. Đại sứ quán phối hợp với Ban liên lạc Cộng đồng thành lập các tổ nhóm công tác tương ứng với từng khu vực mà các hộ gia đình, các em học sinh, sinh viên, tu nghiệp sinh và người lao động đang cư trú. Cuối tháng 10, đầu tháng 11, trước tình hình diễn biến phức tạp, Đại sứ quán tiếp tục đưa ra các khuyến cáo đối với các công dân Việt Nam và gia đình tránh xa các khu vực xảy ra chiến sự, thậm chí sơ tán người và tài sản đến nước thứ ba hoặc về Việt Nam nếu không thực sự phải ở lại Israel. Các cuộc gặp mặt được tổ chức thường xuyên, có lúc liên tục diễn ra hàng tuần để bà con cập nhật thông tin.
Đồng thời, đề phòng tình huống xấu nhất, có thể xảy ra bất cứ lúc nào nếu xảy ra chiến tranh tổng lực với phong trào Hezbollah ở Liban, Đại sứ quán đã chuẩn bị các phương án cho kịch bản xung đột vượt ngoài tầm kiểm soát để có thể triển khai nhanh chóng với tiêu chí làm hết khả năng có thể, nhằm đảm bảo an toàn cho toàn bộ công dân Việt Nam tại Israel. Phối hợp với cơ quan chức năng của Jordan để tạo điều kiện về thị thực, hướng dẫn thông tin và thủ tục để hỗ trợ công dân Việt Nam trong trường hợp cần di chuyển bằng đường bộ tới cửa khẩu biên giới với Jordan; từ đó tiếp tục các hành trình phù hợp về Việt Nam hoặc sang nước thứ ba trong trường hợp các sân bay ở Israel phải đóng cửa. Đại sứ quán cũng tổ chức đoàn công tác khảo sát tình hình thực địa, tìm hiểu các tuyến đường di chuyển, các phương án thuê hoặc huy động phương tiện, địa điểm lưu trú, thủ tục về xuất nhập cảnh liên quan… để chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp.
Những ngày cuối tháng 11, ngay sau khi lệnh ngừng bắn tạm thời với phong trào Hamas tại Dải Gaza có hiệu lực, các đoàn công tác của Đại sứ quán đã tới thăm hỏi trực tiếp đồng bào và các tu nghiệp sinh. Đồng thời, các cán bộ nhân viên vẫn thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở, khuyến cáo các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn trên các trang thông tin điện tử, mạng xã hội và các kênh tiếp xúc giữa Đại sứ quán với cộng đồng.
Đại sứ Lý Đức Trung cho rằng, hiện nay tình hình cho thấy khả năng căng thẳng vẫn còn kéo dài, nhưng sau gần 4 tháng chiến sự diễn ra ác liệt, đồng bào ta vẫn được đảm bảo an toàn, không có thương vong hay thiệt hại gì về cả người và tài sản. Cuộc sống của người dân Israel, trong đó có cộng đồng người Việt, đang dần trở lại bình thường. Trước mắt, nguy cơ mất an toàn và chiến sự leo thang vẫn luôn thường trực. Tuy nhiên, những kết quả bước đầu của công tác bảo hộ công dân trong thời gian qua là rất đáng khích lệ và tự hào. Điều này phản ánh sự quán triệt nghiêm túc tinh thần chỉ đạo Đảng và Nhà nước về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, sự chỉ đạo hướng dẫn và đồng hành của các đơn vị liên quan trong Bộ Ngoại giao. Và trên hết, đó là tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng và trước Nhân dân, nỗ lực không mệt mỏi của toàn thể cán bộ nhân viên cơ quan đại diện, kết hợp với truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái tốt đẹp trong toàn thể cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Israel.