Nhóm phóng viên báo Việt Nam News tác nghiệp trên đường phố Hà Nội trong đợt cao điểm dịch COVID-19.
Hiện nay, TTXVN là cơ quan báo chí có tất cả các loại hình thông tin: báo viết, báo điện tử, truyền hình, tin âm thanh, đồ họa… TTXVN có 5 Ban biên tập tin, ảnh, 9 báo ngày, tuần, tháng, hệ thống 63 Cơ quan thường trú trong nước và 30 Cơ quan thường trú ở ngoài nước với lực lượng hơn 1.300 phóng viên, biên tập viên. Với lực lượng phóng viên đó, trong nhiều năm qua, TTXVN đã luôn tích cực tuyên truyền các đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng, tập trung thông tin về các phong trào thi đua yêu nước trong cả nước, các bộ, ngành, địa phương, nêu gương, cổ vũ, động viên các điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua yêu nước.
Các đơn vị thông tin của TTXVN đẩy mạnh tuyến thông tin về phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, giới thiệu gương điển hình tiên tiến như : Ban Biên tập tin Trong nước, Trung tâm Truyền hình Thông tấn xây dựng chuyên mục : “Gương sáng quanh ta”, “Người tốt, việc tốt”... để tuyên truyền về các hoạt động thi đua, khen thưởng tuyên truyền gương người tốt việc tốt, đặc biệt quan tâm đến người lao động trực tiếp; về nông thôn mới, tuyên truyền các tấm gương tiêu biểu trong sản xuất với năng suất lao động cao, sáng kiến tiết kiệm vật tư, sáng tạo công cụ lao động mới; khuấy động phong trào thi đua trong toàn dân, đặc biệt là các phong trào: “Xây dựng nông thôn mới”, “Nối vòng tay lớn”, “Xóa đói giảm nghèo”… Ban biên tập tin Trong nước được xác định là một trong những đơn vị thông tin nguồn chủ lực của TTXVN đã đóng góp nhiều tin, bài, ảnh cho tuyến thông tin này.
Theo chỉ đạo của Ban lãnh đạo TTXVN, ngoài việc phát hiện, lựa chọn để viết các tin bài về chủ đề “người tốt, việc tốt”, Ban biên tập tin Trong nước đã cử nhiều phóng viên theo các đoàn công tác của quân đội, hải quân ra các đảo ven bờ, Trường Sa, Nhà giàn DK đưa tin về người lính đảo kiên cường giữ biển; Cử phóng viên phối hợp với các Cơ quan thường trú ở 3 vùng chiến lược Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ viết về các tấm gương tập thể, cá nhân diển hình trong các lĩnh vực công tác.
Thông tin, tuyên truyền cổ động các phong trào thi đua yêu nước, tôn vinh các tấm gương tập thể, cá nhân điển hình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã, đang và sẽ là trách nhiệm, là tình
cảm của đội ngũ những người làm báo Cách mạng cả nước, trong đó có chúng tôi. Với chức năng của đơn vị thông tin nguồn, Thường trực Ban chỉ đạo các cơ quan thường trú trong nước của TTXVN, Ban biên tập tin Trong nước đã xây dựng kế hoạch đẩy mạnh thông tin tuyên truyền các gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước với các giải pháp cụ thể, phù hợp với từng thời kỳ.
Trên thực tế, từ năm 2005 đến nay, Ban biên tập tin Trong nước của TTXVN mở và duy trì đều đặn chuyên mục: “Người tốt-việc tốt”, “Những bông hoa đẹp”, “Gương sáng quanh ta gắn với các tuyến thông tin tuyên truyền những kết quả nổi bật của phong trào thi đua “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”,“Phát triển bền vững biển đảo Việt Nam”…
Hiện tại, bình quân mỗi ngày, Ban biên tập tin Trong nước cung cấp cho các cơ quan thông tin đại chúng cả nước hơn 100 tin bài, ngày cao điểm có thể trên 120 tin bài. Trong số đó, số lượng tin bài về các tấm gương tập thể, cá nhân điển hình trong các phong trào thi đua yêu nước chiếm một tỷ lệ không nhỏ.
Bình quân hàng năm, TTXVN đã xuất bản hơn 800 tin, bài “người tốt, việc tốt”. Những bài viết là biểu dương 3 nhân viên đường sắt Phan Tiến Dũng, Phạm Tiến Dũng, Ngô Việt Hải đã làm hết sức, trách nhiệm cao, kịp thời ngăn tàu 2542 dừng bánh đúng lúc, không rơi xuống sông Đồng Nai trong
vụ sập Cầu Nghềnh bắc qua sông Đồng Nai; Biểu dương nỗ lực cứu hộ cứu nạn của những người dân bình thường trong vụ chìm bè nổi ở Ninh Thuận làm 2 người chết, 4 người bị thương trong tổng số khoảng 300 du khách có mặt lúc gặp nạn; Biểu dương anh Nguyễn Chiến Thắng ở Hà Nội, 30 tuổi - 31 lần hiến máu cứu người, một trong 100 người hiến máu tiêu biểu toàn quốc được khen thưởng, biểu dương chiến công của cán bộ chiến sĩ phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Điện Biên trong vụ phá án, thu giữ 21 bánh heroin.
Các đơn vị thông tin của TTXVN đã phát hàng trăm bài về các tấm gương người tốt, việc tốt, điển hình như: Phan Tấn Bện - Nhà sáng chế làm thay đổi nền nông nghiệp truyền thống ở tỉnh Đồng Tháp; Nụ cười bệnh nhân-niềm vui người thầy thuốc được phong Anh hùng, viết về Giáo sư.TS Bùi Đức Chú, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế; Xứng đáng lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo Tổ quốc, viết về Vùng Hải quân.
Ban biên tập tin trong nước tuyên truyền giới thiệu các điển hình tiên tiến đã được tôn vinh; các tập thể cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong công tác, chiến đấu, lao động sản xuất, học tập… đã được ghi nhận; giới thiệu những nhân tố mới thực sự tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước, giới thiệu những tấm gương bình dị, thầm lặng trong cuộc sống nhưng có giá trị nhân văn sâu sắc, có sức lan tỏa trong xã hội, đã được xã hội, cộng đồng ghi nhận, giới thiệu các tấm gương Anh hùng LLVTND, Anh hùng Lao động trong các lĩnh vực.
Ban lãnh đạo TTXVN yêu cầu anh chị em phóng viên lưu ý tìm hiểu, lựa chọn những tấm gương thực sự điển hình, tiêu biểu trong lao động sản xuất, trong cuộc sống được tập thể, cộng đồng tôn vinh, ghi nhận. Bài viết về gương người tốt cần tránh cách thể hiện như một bản báo cáo thành tích, mang tính kể lể, liệt kê. Bài viết cần đảm bảo tính chân thực, khách quan, cách thể hiện sinh động, văn phong giản dị, trong sáng, gọn gàng, súc tích; chú ý tìm những chi tiết “đắt”, độc đáo để bài thông tấn có tính thuyết phục cao, có khả năng lay động lòng người.
Muốn vậy, phóng viên cần tiếp cận, gặp gỡ trực tiếp, trao đổi với nhân vật, người có trách nhiệm, đảm bảo tính xác thực của thông tin. Ở thời điểm hiện tại, Ban lãnh đạo TTXVN yêu cầu phóng viên khi viết về người tốt, việc tốt ngoài thông tin bằng văn bản cần có thêm thông tin ảnh, thông tin truyền hình để tăng độ xác thực, tạo sự lan tỏa thông tin. Khi viết về điển hình tiên tiến là phải tìm tòi, phát hiện gương điển hình qua thực tiễn cuộc sống, phát hiện của nhân dân, qua báo cáo của các ngành, lĩnh vực, địa phương, tổ chức đoàn thể, quần chúng, qua câu chuyện của những người lao động trực tiếp, qua thực tế mắt thấy, tai nghe. Phát hiện điển hình trong các lĩnh vực lao động, học tập, sản xuất, tại các vùng miền, trong cuộc sống thường ngày, ở các các tầng lớp xã hội, các lứa tuổi...
Thực tế cho thấy trong cuộc sống hàng ngày, trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trong tất cả các lĩnh vực đều xuất hiện rất nhiều tấm gương điển hình tiên tiến. Họ có thể là một giáo viên hàng ngày dù mưa hay nắng khắc nghiệt vẫn âm thầm, bền bỉ với sự nghiệp “trồng người”, sớm tối gùi từng can nước, động viên từng học sinh tới trường, tới lớp. Họ có thể là những chiến sỹ biên phòng cắm bản, ba cùng với đồng bào. Là những chiến sỹ hải quân nơi đầu sóng, ngọn gió, trên những đảo chìm, đảo nổi, nhà giàn bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Là em nhỏ quên thân mình cứu bạn bị đuối nước, người đàn ông bơm xe, sống trong ống cống nuôi 3 con học đại học; người lái xe taxi trả đồ giá trị lớn cho khách để quên… Điều quan trọng là phải biết phát hiện ra tấm gương thật sự điển hình trong cuộc sống và thẩm định được thông tin về họ là hoàn toàn chính xác. Nếu không, có thể có tấm gương được tuyên truyền như một nhân tố điển hình nhưng sau đó lại là những cá nhân, tập thể vi phạm pháp luật, nhất là trong lĩnh vực kinh tế.
Khi tiếp cận với gương điển hình, phóng viên của TTXVN trực tiếp tiếp xúc, hỏi han, khơi gợi. Quả thật không phải ai cũng nói được về việc làm tốt của mình, có khi chỉ là 1 - 2 câu kể lại việc làm
đó, rất giản đơn, thậm chí họ còn tránh không muốn tiếp xúc nên đòi hỏi phóng viên phải biết gợi chuyện, chắp nối các thông tin. Bên cạnh việc trực tiếp phỏng vấn, phóng viên còn hỏi han qua những người dân xung quanh, những đồng nghiệp để có cái nhìn khách quan, trung thực, đa chiều. Đặc biệt, các phóng viên không viết điển hình thông qua báo cáo mà phải có thực tế, để bài viết mang hơi thở cuộc sống, khắc họa rõ nét về những gương điển hình, góp phần tăng sức lan tỏa trong xã hội…
Trong các dịp Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc VII, VIII, IX, từ những năm 2000, TTXVN đã phối hợp cùng Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương tập hợp những bài thông tấn đã phát hành về các gương điển hỉnh tiên tiến để xuất bản các tập sách “Tâm sáng chí bền”, “Người tốt, việc tốt”, “Những bông hoa đẹp”. Chuẩn bị cho Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X, TTXVN đã xây dựng các chuyên mục thông tin “Người tốt, việc tốt”, “Hướng tới Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X”, “Gương sáng quanh ta”… để tuyên truyền những tấm gương điển hình tiên tiến trong toàn quốc.
Do đó, ngoài các giải pháp đã nêu trên, cũng như thực tế công việc hàng ngày, phóng viên TTXVN đã rút ra kinh nghiệm việc tìm tòi, phát hiện và thẩm định điển hình tiên tiến với những hình thức thông tin tuyên truyền phù hợp như xây dựng các chuyên trang, chuyên mục trên các bản tin, tờ báo, xuất bản sách “Người tốt, việc tốt”... là những giải pháp quan trọng để tuyên truyền tốt điển hình tiên tiến góp phần thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước ở khắp nơi trong cả nước trong giai đoạn hiện nay.