TTXVN nghiệm thu đề tài nghiên cứu, ứng dụng font chữ Khmer Unicode trong xuất bản báo chí

Báo cáo trước Hội đồng đánh giá, nghiệm thu đề tài NCKH cấp ngành của TTXVN dưới hình thức trực tuyến giữa hai đầu cầu Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Cơ quan TTXVN khu vực phía Nam, Chủ nhiệm đề tài cho biết: Trên cơ sở nội dung phiên họp và biên bản đánh giá giữa kỳ của Hội đồng đánh giá, nghiệm thu đề tài NCKH cấp ngành của TTXVN, trong thời gian qua, các thành viên đề tài đã khẩn trương, nghiêm túc thực hiện các nội dung, phần việc còn lại và mới phát sinh từ thực tiễn nghiên cứu của đề tài, xoay quanh các ý kiến đánh giá, nhận xét của các thành viên hội đồng.

Qua đó, nhóm nghiên cứu đã điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện báo cáo tổng hợp đề tài, tập trung chủ yếu vào các phần việc sắp xếp lại bố cục, nội dung các chương mục theo hướng đảm bảo cân đối giữa cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp; tăng hàm lượng và tính cô đọng của thông tin thông qua các biểu đồ, bảng biểu khá sinh động kết hợp nội dung so sánh, đối chiếu, phân tích, lý giải kèm theo với cách diễn đạt mang tính kỹ thuật, thực nghiệm, đảm bảo văn phong khoa học.

Theo Chủ nhiệm đề tài Nguyễn Quốc Tuấn, trong báo cáo tổng hợp đề tài trình hội đồng lần này, các tác giả đã bổ sung và phân tích kết quả nhiều phép thử, thực nghiệm trong kỹ thuật dàn trang tiếng Khmer được tiến hành tại Phòng đại diện Báo ảnh Dân tộc và Miền núi (DT&MN) tại TP Hồ Chí Minh, trên cơ sở kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức nền khá vững của một số thành viên đề tài về lĩnh vực chuyên ngành này.

Từ đó, đưa ra những đề xuất với các giải pháp và những biện giải có sức thuyết phục liên quan đến giá trị thông số tối ưu trong công cụ Justification của InDesign, hỗ trợ dàn đều văn bản tiếng Khmer; đồng thời, đề xuất ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở Wordpress phù hợp với công việc xây dựng hệ thống quản lý tòa soạn dành cho các trang web, báo điện tử tiếng Khmer… Bên cạnh đó, nhóm tác giả cũng bổ sung các nội dung liên quan đến thực trạng ứng dụng font Khmer Unicode của các cơ quan báo chí, truyền thông ở Campuchia, cụ thể là tại Thông tấn xã Campuchia (AKP), làm cơ sở để tiến hành các thực nghiệm và đề xuất các giải pháp kỹ thuật phù hợp, tương thích.

Nhận xét, đánh giá về báo cáo tổng hợp và kết quả nghiên cứu của đề tài, bên cạnh các ý kiến góp ý về bố cục, thể thức trình bày…, hầu hết các thành viên Hội đồng đánh giá, nghiệm thu đề tài NCKH cấp ngành của TTXVN đều đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và đam mê nghiên cứu của các thành viên đề tài, cho rằng đây là đề tài thú vị, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn công tác chuyên môn, giải quyết được vấn đề đặt ra nên khả năng ứng dụng và chuyển giao là rất khả thi, không chỉ trong nội bộ tòa soạn báo ảnh DT&MN, hoàn toàn có thể chuyển giao cho các đơn vị thông tin khác trong ngành và các cơ quan báo chí ngoài TTXVN.

Ông Nguyễn Đức Vũ, chuyên gia phản biện cho rằng, từ phiên đánh giá giữa kỳ đến giờ, ông vẫn luôn đặt câu hỏi về đóng góp của đề tài khi mà đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài mang tính kỹ thuật thuần túy, thuộc một lĩnh vực hạn hẹp và có độ sâu. Sau khi nghiên cứu kỹ báo cáo tổng hợp đề tài lần này, ông bày tỏ sự tôn trọng đối với nhóm nghiên cứu khi đã thực hiện nghiêm túc phần việc thực nghiệm, so sánh, đối chiếu, đưa ra được giải pháp giúp tăng năng suất gần 6 lần so với cách làm cũ. Trên cơ sở tiến hành nhiều phép thử, thực nghiệm nghiêm túc, các tác giải đã giải quyết được những vấn đề đặt ra xuất phát từ vướng mắc thực tiễn công tác của mình với hai đóng góp quan trọng: Xác lập được các giá trị thông số tối ưu trong các công cụ của InDesign hỗ trợ công tác dàn trang tiếng Khmer đảm bảo chất lượng và năng suất vượt trội; đồng thời, đề xuất và đưa ra hướng dẫn xử lý dữ liệu ngôn ngữ Khmer trên web.

Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu đề tài NCKH cấp ngành của TTXVN, Phó Tổng Giám đốc TTXVN Lê Quốc Minh cho biết ông đánh giá cao quyết định lựa chọn đề tài, cách thức tổ chức thực hiện và những kết quả mà nhóm nghiên cứu đã đạt được trong công việc dàn trang báo in cũng như làm web sử dụng font chữ Khmer, đạt hiệu quả rõ ràng và hết sức ý nghĩa. Ông đề nghị Cơ quan TTXVN khu vực phía Nam triển khai nghiên cứu giai đoạn 2; đồng thời, kết hợp với các cơ quan báo chí, đơn vị liên quan trong và ngoài nước tổ chức các hoạt động khảo cứu, hội thảo, trao đổi, đối thoại như ý kiến đề xuất của chuyên gia phản biện - Phó giáo sư, Tiến sĩ Bùi Chí Trung, nhằm phát huy các thành quả nghiên cứu thông qua hoạt động chuyển giao, ứng dụng cho các cơ quan, đơn vị có nhu cầu.  

“Không nhiều đề tài nghiên cứu nhận được đánh giá chất lượng với sự đồng thuận cao như vậy trong Hội đồng. Đây thực sự là nghiên cứu mang tính khoa học, có thể ứng dụng ngay, thậm chí có thể nghiên cứu để xây dựng thành dịch vụ công nghệ thông tin - hướng đi mới của một số cơ quan báo chí trên thế giới,” Phó Tổng Giám đốc TTXVN Lê Quốc Minh chia sẻ.

Các sản phẩm của đề tài:

- Hướng dẫn cài đặt keyboard và font Khmer Unicode trên máy vi tính từ Windows 7 về sau.

- Hướng dẫn thiết lập, dàn trang tiếng Khmer dạng font Unicode trên chương trình InDesign CC2019.

- Thiết lập thông số chuẩn để xuất báo ngữ Khmer dàn bằng InDesign sang file dạng .PDF dùng trong in ấn.

- Hướng dẫn thiết lập, ứng dụng font Khmer Unicode trong xây dựng hệ thống quản lý tòa soạn báo điện tử ngữ Khmer với ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở Wordpress.