Quang cảnh thảo luận tại tổ 4. Ảnh: QH
Đại biểu Sùng A Lềnh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai bày tỏ đồng tình và ủng hộ cao đối với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Giá trị gia tăng. Việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét sửa đổi Luật tại kỳ họp này là cấp bách và rất cần thiết, mục tiêu là nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn và vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, đặc biệt là nhằm khắc phục hậu quả thiên tai bão lũ và hỗ trợ khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Đại biểu ủng hộ phương án sửa đổi của Chính phủ trên nguyên tắc ưu tiên tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; đồng thời đảm bảo tính công bằng và thống nhất của chính sách.
Đại biểu Sùng A Lềnh đồng tình với quy định đưa sản phẩm nông, lâm, thủy sản, chăn nuôi chưa chế biến ở khâu thương mại vào đối tượng không phải tính và nộp thuế giá trị gia tăng. Vì vậy, việc sửa đổi này giải quyết trực tiếp những áp lực rằng tiền cho doanh nghiệp xuất khẩu khi loại bỏ yêu cầu ứng trước thuế và chờ hoàn thuế. Chính sách này khắc phục sự phân biệt đối xử giữa nông sản trong nước và nhập khẩu, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính rất cầu thị khi đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng tại Kỳ họp này bởi Luật vừa có hiệu lực vào tháng 7/2025. Cơ quan thẩm tra có hai luồng ý kiến, trong đó nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục thực hiện theo quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024.
Tuy nhiên, những nội dung trong luật khi đưa ra ảnh hưởng đến tất cả các hoạt động thu mua nông, lâm sản, thủy sản ở tất cả các khu vực trên cả nước. Khó khăn xuất phát từ phía doanh nghiệp và người dân.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, khi sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024, vấn đề này đã được đặt ra nhưng chúng ta đã không mạnh dạn. Thừa nhận việc này có trách nhiệm của cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ. Nhiều đại biểu Quốc hội có ý kiến, trong thời gian qua, các tập đoàn lớn nhất về nông lâm nghiệp đều có ý kiến về việc này.
Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2008 quy định sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, tự đánh bắt và khâu nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Nếu trường hợp bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã khác ở khâu thương mại hoặc cho người tiêu dùng thì người tiêu dùng cuối cùng mới thuộc đối tượng áp dụng mức thuế suất 5%. Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, quy định trên dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp phải đi mua bán hóa đơn lòng vòng qua nhiều khâu, dẫn đến tình trạng gian lận thuế.
Để xử lý vướng mắc này, năm 2016, Quốc hội bổ sung vào Luật quy định cho phép doanh nghiệp không phải kê khai tính nộp thuế giá trị gia tăng đầu ra, nhưng được kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với các chi phí rõ ràng như điện, nước, vận chuyển ở khâu thương mại; và khi bán cho người tiêu dùng thì cuối cùng vẫn thuộc đối tượng áp dụng mức thuế suất 5%. Quy định này vẫn đảm bảo được bản chất của thuế giá trị gia tăng, nhưng đồng thời khắc phục được tình trạng gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng.
Nhưng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, khi Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 bỏ quy định trên dẫn đến những vướng mắc. Do đó, cần thiết phải quy định điều này theo Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2016. Việc sửa đổi quy định về điều kiện hoàn thuế đưa vào Luật Quản lý thuế là phù hợp.