Phó Thủ tướng Lê Thành Long: Tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật

Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Tháng 8/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 26/2025/QĐ-TTg quy định về thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng hợp nhất Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và Hội đồng Phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng.

Báo cáo tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc, Phó Chủ tịch Hội đồng cho biết, trong 9 tháng năm 2025, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên cả nước đạt nhiều kết quả nổi bật. Các bộ, ngành, địa phương đã ban hành 40 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn; tổ chức hơn 216.000 hoạt động tuyên truyền trực tiếp, thu hút gần 24 triệu lượt người tham gia; triển khai gần 5.000 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với hơn 2,2 triệu lượt người dự thi; phát hành trên 16 triệu tài liệu tuyên truyền pháp luật. Trên toàn quốc thực hiện 16.630 vụ việc trợ giúp pháp luật (tăng 21% so với cùng kỳ).

Bộ Tư pháp - cơ quan Thường trực của Hội đồng đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 - 2030. Cổng Pháp luật quốc gia đã đi vào vận hành được 4 tháng; trong ba tháng (từ ngày 1/6 đến hết tháng 8), có gần 660.000 lượt truy cập và đã giải đáp (qua ứng dụng AI) đối với 156.000 câu hỏi liên quan đến pháp luật.

Đóng góp ý kiến tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, khối lượng nhiệm vụ nhiều, nhất là đối với cấp xã có nhiều nhiệm vụ mới, văn bản pháp luật mới. Thời gian qua, việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, ban hành cẩm nang, cử cán bộ trực tiếp xuống cơ sở đã được thực hiện, song công tác này cần tiếp tục triển khai, nhất là ở cấp xã để thực thi pháp luật hiệu quả, để người dân, doanh nghiệp nắm được các quy định, thực hiện thuận lợi các quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật.

Ở góc độ địa phương, theo đại diện tỉnh Đồng Nai, trong bối cảnh triển khai chính quyền địa phương 2 cấp thì chuyển đổi số là điều kiện tiên quyết. Đại diện tỉnh Đồng Nai đề xuất chủ đề của Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay là chuyển đổi số trong pháp luật, trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; phát triển các ứng dụng tra cứu thông tin, quy định pháp luật...

Cũng tại phiên họp, một số ý kiến đề xuất tăng cường công tác nắm bắt tình hình thực tế, tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hỗ trợ pháp lý cho người dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, nhất là trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhấn mạnh việc thông tin, phổ biến pháp luật cho người dân, doanh nghiệp phải “đơn giản hóa, dễ hiểu”, đa dạng các kênh truyền tải. Từ đó, ông đề xuất, doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân cần có kênh để “không hiểu thì hỏi”, kênh tương tác 2 chiều với các cơ quan chức năng về các quy định pháp luật, nhất là những quy định, văn bản mới ban hành. Các cơ quan chức năng, người làm công tác tuyên truyền, phổ biến cần chủ động đến với những người có nhu cầu cần nắm bắt các quy định pháp luật.

Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó nêu rõ nội dung về tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật. Đây được xem là cuộc cách mạng trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Phó Thủ tướng cũng ghi nhận một số điểm nhấn trong phổ biến, giáo dục pháp luật là chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin; truyền thông chính sách đã trực tiếp đi vào cuộc sống. Một khối lượng văn bản quy phạm pháp luật lớn đã được sửa đổi, bổ sung trong một thời gian rất ngắn để vận hành tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng vẫn còn một số hạn chế như: Triển khai giáo dục pháp luật ở cơ sở đào tạo, trợ giúp pháp lý và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa sát. Hướng dẫn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và áp dụng pháp luật có lúc chưa kịp thời. Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn nhiều điểm cần phải tiếp tục khắc phục...

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị Bộ Tư pháp - cơ quan Thường trực của Hội đồng, đề xuất phương án, giới thiệu chuyên gia, xác định cơ chế tài chính cho việc xây dựng, triển khai chuyên mục truyền thông chính sách trên cơ quan báo chí chủ lực quốc gia.

Bộ Tư pháp chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Thủ tướng chính phủ ban hành Đề án Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong cán bộ, công chức và nhân dân theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; đồng thời chủ trì, phối hợp chặt chẽ với bộ, ngành liên quan tổ chức thành công Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025; tiếp tục vận hành hiệu quả Cổng Pháp luật quốc gia.

Bộ Nội vụ tập trung xây dựng Chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức pháp luật cho cán bộ, công chức, viên chức và triển khai từ năm 2026. Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu đưa nội dung Hiến pháp, pháp luật, Nhà nước pháp quyền vào chương trình đào tạo và bồi dưỡng.