Đồng chí Lê Thanh Nghị (1911 - 1989) tên khai sinh là Nguyễn Khắc Xứng sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước ở làng Thượng Cốc, xã Gia Khánh, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương; tham gia cách mạng từ năm 1929, khi mới 18 tuổi. Với hơn 60 năm hoạt động cách mạng, cả cuộc đời đồng chí Lê Thanh Nghị đã nêu tấm gương sáng về đạo đức cao đẹp của người cách mạng trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư; yêu thương con người; có tinh thần quốc tế trong sáng.
Đồng chí Lê Thanh Nghị từng đảm nhận nhiều trọng trách như: Bí thư Khu ủy kiêm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến - Hành chính khu III, Chánh văn phòng Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, phó Chủ tịch Kiêm Tổng thư ký Hội đồng Nhà nước. Dù ở cương vị nào, đồng chí luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đồng chí đã được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng. Năm 2015, đồng chí đã được Đảng, nhà nước vinh danh là lãnh đạo tiền bối tiêu biểu.
Để tưởng nhớ công lao của đồng chí Lê Thanh Nghị, đồng thời phát huy truyền thống yêu nước tại địa phương, tỉnh Hải Dương đã cho xây dựng Nhà tưởng niệm đồng chí Lê Thanh Nghị tại xã Gia Khánh, huyện Gia Lộc. Công trình khởi công xây dựng năm 2002, khánh thành và đưa vào sử dụng ngày 6/3/2004. Ngày 20/1/2015, công trình được xếp hạng là di tích cấp tỉnh.
Chủ tịch UBND huyện Gia Lộc Vũ Văn Cấp cho biết, qua 20 năm đưa vào sử dụng phục vụ nhân dân, nơi đây trở thành một địa chỉ đỏ của cán bộ và các tầng lớp nhân dân trong các hoạt động tri ân, giáo dục truyền thống cách mạng. Tuy vậy, đến nay nhiều hạng mục di tích đã và đang xuống cấp, cần thiết phải tu bổ, tôn tạo. Ngày 8/12/2020, Tỉnh ủy Hải Dương có thông báo kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương đầu tư xây dựng tu bổ, tôn tạo di tích. Dự án tu bổ, tôn tạo nhà tưởng niệm đồng chí Lê Thanh Nghị được đưa vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch đầu tư công năm 2023 của huyện.
Dự án có tổng mức đầu tư 20,318 tỷ đồng. Các hạng mục được tu bổ, tôn tạo gồm: nhà chính (tiền bái và hậu cung); kiến trúc giữ nguyên hiện trạng kiểu chữ Đinh; tu bổ nhà quản lý; tu bổ lăng Thành hoàng; tu bổ, tôn tạo lầu vọng cảnh; tu bổ, tôn tạo nghi môn, tường bao, sân nội tự, điện chiếu sáng ngoài trời, đồ thờ nội tự, sa bàn, phục chế ảnh.
Dự án do Liên danh Công ty cổ phần xây dựng Hưng Long và Công ty cổ phần xây dựng công trình Thiên Minh thi công. Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên tư vấn dịch vụ và xây dựng Thăng Long giám sát thi công. Đến nay dự án đã hoàn thành các thủ tục đầu tư để bước sang giai đoạn thi công. Dự kiến, công trình sẽ hoàn thành trong quý I/2024.
Tại chương trình, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật đã công bố và giới thiệu bộ sách về cuộc đời, sự nghiệp Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Lê Thanh Nghị. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Trọng Lâm, Giám đốc – Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật cho biết, bộ sách gồm các ấn phẩm: “Lê Thanh Nghị tiểu sử”, “Đồng chí Lê Thanh Nghị - Nhà chính trị, kinh tế, quân sự, ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh và 2 tập sách Lê Thanh Nghị tuyển tập”. Bộ sách tái hiện toàn bộ cuộc đời, sự nghiệp và những đóng góp to lớn của đồng chí Lê Thanh Nghị đối với công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.
Ông Vũ Trọng Lâm tin tưởng bộ sách sẽ tiếp tục lan tỏa, là tài liệu có giá trị góp phần phục vụ việc nghiên cứu, giảng dạy, học tập, tìm hiểu về lịch sử Đảng, về những đóng góp của các nhà cách mạng tiền bối nói chung, của đồng chí Lê Thanh Nghị với quê hương Hải Dương, với Đảng, cách mạng và dân tộc.
Nhân dịp này, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật đã trao tặng bộ sách tới một số địa phương và sở, ngành, đơn vị của tỉnh Hải Dương.
Phát biểu tại buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng nhấn mạnh, việc khởi công dự án tu bổ, tôn tạo di tích Nhà tưởng niệm đồng chí Lê Thanh Nghị là thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôn vinh thân thế, sự nghiệp người chiến sĩ cộng sản kiên trung, lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam. Đồng thời, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử cách mạng - địa chỉ đỏ có ý nghĩa giáo dục về tư tưởng chính trị, đạo đức, lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ hôm nay và mai sau.
Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương đề nghị huyện Gia Lộc tăng cường giám sát để đảm bảo đúng thời gian, tiến độ, chất lượng công trình và hiệu quả đầu tư; tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thông tin, tuyên truyền về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp, công lao đóng góp của đồng chí Lê Thanh Nghị với quê hương, đất nước. Các đơn vị tư vấn, thi công dự án thực hiện nghiêm các nội dung, hạng mục công trình theo đúng thiết kế đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, đảm bảo thực hiện đúng tiến độ, chất lượng công trình để kịp thời phục vụ việc tham quan, học tập tại nhà tưởng niệm. Đối với các cơ quan, đơn vị được trao tặng bộ sách về cuộc đời, sự nghiệp đồng chí Lê Thanh Nghị cần tích cực đẩy mạnh thông tin nội dung của bộ sách đến đông đảo bạn đọc và sớm đưa nội dung vào tuyên truyền, giáo dục trong hệ thống giáo dục phổ thông trong tỉnh. Trong quá trình sử dụng, lưu hành, cần đảm bảo đúng các quy định của pháp luật.