Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) nêu ý kiến đề nghị thành viên Chính phủ làm rõ nguyên nhân nợ công và giải pháp thời gian tới.
Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận nợ công giai đoạn 2011-2015 tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn. Nếu như năm 2001 nợ công là 36,5% GDP, 2005 là 40,8%; 2010 là 50% thì năm 2015 đã tăng lên thành 62,5% GDP. Tốc độ tăng nợ công của giai đoạn 2011-2015 bằng 18,4% năm, cao gấp 3 lần tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, trong thực hiện hàng năm phải đảo nợ với con số năm 2013 là 47.000 tỷ đồng, 2014 là 106.000 tỷ đồng, 2015 là 125.000 tỷ đồng và năm 2016 là 95.000 tỷ đồng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải trình trước Quốc hội sáng 1/11. |
Lý giải nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng đó là do tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế là 7-7,5% nhưng do nguyên nhân khách quan, đặc biệt là sự suy thoái của nền kinh tế thế giới, QH đã quyết định tỷ lệ tăng trưởng kinh tế là 6,5-7%/năm. Mặt khác, trong thực hiện, giá trị GDP không đạt theo dự toán làm tỷ lệ nợ công tăng (như năm 2015 nợ công tăng thêm 0,9% so với GDP dự toán
).
Bên cạnh đó, tái cơ cấu đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước, ngân hàng thương mại đều không đạt yêu cầu.Trong 5 năm qua đều phải điều chỉnh chính sách để giảm thu nhằm tháo gỡ khó khăn kinh doanh, thúc đẩy phát triển sản xuất. Ngược lại, mức chi cho an sinh xã hội, chi giảm nghèo, chi tăng lương đều tăng. Phần chi ngân sách, Bộ trưởng nhấn mạnh chi thường xuyên đã lên tới 67,8%, tăng 8% so với giai đoạn trước và chi cho con người tác động đến 7/10 của tăng chi thường xuyên.
Bộ trưởng cũng cho biết, thực hiện nghị quyết của Đại hội Đảng về đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường bộ, xoá đói giảm nghèo .... trong giai đoạn này, Chính phủ đã trình QH phát hành trái phiếu Chính phủ 2012 -2014 thêm 225.000 tỷ đồng, 2014 – 2016 thêm 170.000 tỷ đồng, tăng tỷ lệ bội chi ở mức cao để tăng cho đầu tư phát triển.“Nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn là nhận định hoàn toàn đúng”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.
Trước thực tế này, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế về quản lý nợ công, quản lý ngân sách. Bộ đang tiến hành rà soát và trong thời gian tới sẽ báo cáo Chính phủ trình QH sửa đổi Luật quản lý nợ công. Bên cạnh đó, cần tái cơ cấu lại nợ công theo hướng tăng nợ trong nước và giảm dần nợ nước ngoài, đồng thời tái cơ cấu lại kỳ hạn, lãi suất nợ công. Hiện nay, cơ cấu vay nợ trong nước đang ở mức đã trên 57% và nợ nước ngoài còn 43%.