Theo Kết luận tại Thông báo số 14/TB-TT ngày 7/6/2019 của Thanh tra tỉnh Cà Mau, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau chưa thực hiện đầy đủ theo tinh thần nội dung các Nghị định của Chính phủ và Quyết định, Thông tư của Bộ Tài chính, Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh liên quan đến công tác quản lý, thu, chi tài chính. Đơn cử, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau chưa quy định nội dung tự kiểm tra nội bộ các khoản thu, chi ngân sách, thu hoạt động của đơn vị theo Quy định tại Điều 7, 8, 24, 25 của Quyết định số 67/2004/QĐ-BTC của Bộ Tài chính về việc ban hành quy chế về tự chủ kiểm tra tài chính, kế toán tại cơ quan, đơn vị có sử dụng ngân sách Nhà nước.
Đối với công tác quản lý đầu tư xây dựng tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, năm 2017, đã thanh tra 4 hạng mục: Nhà dừng chân và Cầu tàu của Trạm Kinh Năm; Nhà dừng chân và cầu của Trạm Cồn Trong; Nhà dừng chân và Cầu tàu của Trạm Cái Mòi và Nhà dừng chân của Trạm Cái Đôi đã phát hiện sai khối lượng. Nguyên nhân và trách nhiệm chính là do đơn vị tư vấn thẩm tra là Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thiết kế - Xây dựng An Duy thẩm tra sai khối lượng. Năm 2018, thanh tra 5 hạng mục công trình xây dựng thì phát hiện có 3 hạng mục công trình tại Biện Tượng, Rạch Vàm và Vàm Xoáy có sai về khối lượng. Nguyên nhân và trách nhiệm chính là do nhà thầu tư vấn thẩm tra là Trung tâm Quy hoạch và Kiểm định xây dựng Cà Mau thẩm tra sai khối lượng.
Bên cạnh đó, Vườn Quốc gia tự thành lập đơn vị Quản lý điều hành dự án là Tổ quản lý Dự án Bảo vệ và phát triển Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau giai đoạn 2012 - 2016 để điều hành dự án là không phù hợp điều kiện năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ quản lý dự án, vi phạm Chương IV, Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 của Chính phủ về quản lý dự án công trình. Trong quá trình tổ chức thực hiện phương án mở rộng nuôi sò huyết 400 ha tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau cũng bộc lộ nhiều thiếu sót. Cụ thể, Giám đốc Vườn ủy quyền cho ông Lý Hồng Thao, Phó Giám đốc giúp việc cho Giám đốc quản lý, điều hành và thực hiện các công việc liên quan đến ký hợp đồng phối hợp thực hiện phương án và các chứng từ liên quan khác, đồng thời chịu trách nhiệm trước giám đốc và pháp luật về nhiệm vụ được giao. Thế nhưng, trong suốt ba năm đơn vị không tổ chức kiểm tra nên dẫn đến nhiều thiếu sót, vi phạm.
Rừng ngập mặn trong Vườn Quốc Gia Mũi Cà Mau. Ảnh minh họa: An Hiếu/TTXVN
Quá trình thanh tra cho thấy, có 14 tổ chức và cá nhân phối hợp để thực hiện phương án nuôi sò huyết, nhưng Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau chỉ ký hợp đồng với đối tác với diện tích 340 ha và không thực hiện ký hợp đồng đối với hai xã Lâm Hải và Nguyễn Việt Khái diện tích 20 ha. Trong quá trình quản lý, đơn vị thiếu tinh thần trách nhiệm, quản lý lỏng lẻo dẫn đến nhiều thiếu sót, vi phạm. Trong đó phải kể đến việc theo dõi thực hiện hợp đồng phối hợp nuôi sò huyết, không có hồ sơ thanh lý từng vụ nuôi sò, dẫn đến không thể hiện các khoản thu theo hợp đồng và thu sản lượng từng vụ sò. Trong số 12 hợp đồng được đơn vị ký kết chỉ có 2 cá nhân (ông Quyết và ông Đấu) nộp 15 triệu đồng, Hợp tác xã Minh Chiến nộp 30 triệu đồng và Công ty Cổ phần Hà Phát nộp 50 triệu đồng. Theo hợp đồng thì chi phí quản lý phương án các đối tác phải nộp cho Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau trong một năm nuôi sò là 1.395.000 đồng/ha. Như vậy, số tiền phải thu là trên 502 triệu đồng/năm nhưng thực tế đơn vị chỉ thu được 95 triệu đồng/năm, dẫn đến thất thu số tiền hơn 407 triệu đồng, được tính cho một năm nuôi sò đầu tiên mà các đối tác ký hợp đồng với Vườn Quốc gia vào thời điểm năm 2016 và 2017.
Thanh tra tỉnh cũng đã chỉ ra các sai phạm tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau trong quản lý, sử dụng tài sản cố định; thanh lý hợp đồng cho thuê mặt bằng đặt Trạm thu, phát sóng di động không có lý do, trong khi Trạm phát sóng này vẫn còn hoạt động làm thất thu cho Vườn 6 tháng cuối năm 2017 và năm 2018 với số tiền 18 triệu đồng.
Niên độ thanh tra từ năm 2016 đến năm 2018 đã phát hiện Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau có các khoản thu để ngoài sổ sách kế toán lập quỹ trái phép hơn 436 triệu đồng. Vi phạm Điều 13, Luật Kế toán, hành vi bị nghiêm cấm “để ngoài sổ sách kế toán tài sản”. Đơn vị này sai phạm trong việc chi khống tiền nguyên liệu phục vụ quản lý, bảo vệ rừng và nguyên liệu cho công tác xử lý vi phạm hành chính, tự ý chuyển kinh phí chi quản lý, bảo vệ rừng sang nội dung mục chi khác chi nhiên liệu và chi khác mà không trình cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh nội dung chi theo dự toán.
Mặt khác, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau không có kiểm tra về việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng; chưa bố trí nơi tiếp công dân, chưa phân công người, lịch tiếp công dân theo quy định tại Điều 4, Nghị định số 64/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiếp công dân. Hàng năm, đơn vị không thực hiện việc tự kiểm tra nội bộ theo quy định tại Quyết định số 67/2004/QĐ-BTC ngày 13/8/2004 của Bộ Tài chính về việc ban hành quy chế về tự kiểm tra tài chính, kế toán tại cơ quan, đơn vị có sử dụng kinh phí ngân sách Nhà nước.
Lãnh đạo Vườn chuyển đổi vị trí công tác hai trường hợp không đủ 24 tháng, thực hiện chưa đúng tại Điều 7, Nghị định số 150/2013/NĐ-CP ngày 01/11/2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ quy định danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức. Việc kê khai tài sản, thu nhập còn sai sót rất nhiều, hầu hết kê khai còn thiếu nội dung, chưa đúng hướng dẫn, có ghi tài sản là nhà nhưng không ghi tài sản đất và ngược lại. Nhiều bản kê khai không ghi nhà ở, ghi diện tích đất ở không đúng với thực tế, có nhiều trường hợp chưa ghi rõ phần tích lũy, tổng thu nhập trong năm và chưa giải trình sự biến động tài sản, thu nhập tăng hay giảm và người nhận bản kê khai không ghi rõ chức vụ, chức danh...
Đơn vị không thực hiện đúng theo Thông tư số 08/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 của Thanh tra Chính phủ về hướng dẫn thi hành các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập. Riêng trường hợp của ông Phan Quốc Khải, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau kiêm Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Mũi Cà Mau đã kê khai tài sản, thu nhập năm 2018 không đúng về đất ở, nhà ở và không giải trình tăng tài sản nhà ở tại Phường 6, thành phố Cà Mau có giá trị 1 tỷ đồng và đất ở tại khóm 8, thị trấn Năm Căn trị giá 200 triệu đồng và vay ngân hàng 1,4 tỷ đồng.
Trên cơ sở Kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo ngành chức năng kiểm điểm nghiêm túc và xử lý theo quy định đối với ông Phan Quốc Khải (Giám đốc), ông Lý Hồng Thao (Phó Giám đốc) và ông Phạm Phúc Quới (Phó Giám đốc) theo các nội dung thiếu sót, vi phạm theo Thông báo Kết luận của Thanh tra tỉnh. Ngành chức năng kiểm điểm ông Phan Quốc Khải trong việc kê khai tài sản, thu nhập cá nhân. Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau cùng với ông Phan Quốc Khải và ông Lý Hồng Thao khắc phục hậu quả cho thuê máy đào và sà lan, thanh lý Hợp đồng số 01/HĐTĐ-BTS-2015 và chi phí quản lý phương án nuôi sò mà các đối tác phải trả cho Vườn Quốc gia trong quá trình ký hợp đồng phối hợp nuôi sò. Vườn thanh lý hợp đồng phối hợp nuôi sò và quản lý chặt chẽ diện tích được giao.
Sở Tài chính tỉnh kết hợp với Vườn thẩm định giá trị máy đào Kobe và sà lan đưa ra biện pháp thu hồi tài sản và xử lý theo quy định. Các ngành chuyên môn quản chặt chẽ hơn nữa các mặt hoạt động của Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, nhất là trong việc cấp kinh phí không thường xuyên, thực hiện các phương án và các khoản thu dịch vụ phát sinh đúng quy định hiện hành.
Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và xử lý theo quy định đối với các cá nhân có dấu hiệu sai phạm. Đồng thời theo dõi và xử lý tài sản cố định, xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, đưa các khoản thu vào sổ sách kế toán theo quy định của pháp luật, khoán kinh phí sát với thực tế công việc thực hiện đối với Hạt Kiểm lâm và các Trạm Kiểm lâm…
Trong quá trình tiến hành thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Cà Mau để xử lý theo quy định của pháp luật, gồm ba nội dung: Lập quỹ trái phép hơn 436 triệu đồng, thanh toán tiền nhiên liệu khống từ nguồn kinh phí bảo vệ rừng trên 2,8 tỷ đồng và thanh toán tiền nhiên liệu khống từ nguồn kinh phí xử phạt vi phạm hành chính số tiền gần 242 triệu đồng. Khi kết thúc thanh tra số liệu lập quỹ trái phép không thay đổi; phát hiện thêm trong số tiền thanh toán khống nhiên liệu và được cụ thể là hơn 4,8 tỷ đồng.
Ngoài ra, Chánh Thanh tra tỉnh thu hồi số tiền hơn 530 triệu đồng đối với đơn vị, cá nhân có dấu hiệu sai phạm về kinh tế. Theo đó, Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế - Xây dựng Kiến Trúc Xanh nộp 104 triệu 930 ngàn đồng, ông Phan Quốc Khải cùng với ông Lý Hồng Thao và ông Hàn Thanh Phong chịu trách nhiệm thu nộp 407 triệu 200 ngàn đồng, ông Phan Quốc Khải có trách nhiệm khắc phục thu nộp số tiền 18 triệu đồng liên quan đến cho thuê máy đào và xà lan, kê khai lại tài sản thu nhập cá nhân.