Nhiều dấu ấn nổi bật của HĐND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2016 - 2021

Với cơ cấu tổ chức bộ máy mới, số lượng đại biểu chuyên trách tăng lên, chất lượng đại biểu được chú trọng nâng cao hơn so với nhiệm kỳ trước đã góp phần làm nên thành công của HĐND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2016 - 2021 với nhiều dấu ấn nổi bật. 

Theo đó, HĐND thành phố đã tổ chức 19 kỳ họp với nhiều đổi mới theo hướng đi vào thực chất, thiết thực, hiệu quả, phát huy dân chủ, trí tuệ của đại biểu để quyết định những vấn đề quan trọng, trong đó có nhiều kỳ họp chuyên đề để quyết định nội dung phát sinh đột xuất của thành phố. Trong quá trình tổ chức kỳ họp, việc thẩm tra của các ban HĐND đối với các nội dung UBND thành phố trình được thực hiện kỹ lưỡng; các ban tham gia đóng góp ý kiến với các cơ quan chuyên môn của UBND ngay từ quá trình các cơ quan chuẩn bị nội dung trình. Nhiều nội dung các ban thẩm tra vừa trên cơ sở hồ sơ, vừa trên cơ sở khảo sát trực tiếp thực tế, tham khảo ý kiến các đối tượng trực tiếp chịu sự tác động của chính sách. Nhiều nội dung thậm chí qua thẩm tra ban HĐND đề nghị không xem xét theo đề xuất của UBND thành phố do không thuộc thẩm quyền. Vì vậy, những nội dung trình ra kỳ họp đều được thông qua với tỷ lệ thống nhất cao. 

Bên cạnh đó, HĐND thành phố đã ban hành 198 nghị quyết, trong đó có 110 nghị quyết chuyên đề nhằm thể chế hóa các nhiệm vụ của Trung ương và thành phố theo đúng thẩm quyền, làm cơ sở pháp lý quan trọng, điều kiện thuận lợi, khả thi để các cấp, ngành tổ chức thực hiện. Nhiều nghị quyết có tác động trực tiếp đến đời sống của nhân dân, sau khi triển khai thực hiện đã phát huy hiệu quả trong thực tiễn như: Nghị quyết thông qua Đề án tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố; Nghị quyết quy định một số chính sách đặc thù hỗ trợ các đối tượng thuộc hộ gia đình không có khả năng thoát nghèo và hộ gia đình sau khi thoát nghèo ổn định cuộc sống; Nghị quyết về số lượng, chức danh đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; mức phụ cấp, mức phụ cấp kiêm nhiệm đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố…; Nghị quyết về hỗ trợ đối với cán bộ, công chức cấp xã, viên chức, người hoạt động không chuyên trách cấp xã phải nghỉ công tác do thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã... 

Hoạt động giám sát, chất vấn trong nhiệm kỳ này có nhiều điểm mới, thu hút đông đảo cử tri và nhân dân theo dõi, đánh giá cao. Đặc biệt phiên giải trình là hoạt động mới được Luật quy định thực hiện trong nhiệm kỳ này, song đã được Thường trực HĐND thành phố tổ chức thực hiện rất bài bản, chất lượng, đem lại hiệu quả rõ rệt. Điều làm nên hiệu quả tích cực trong hoạt động giám sát, chất vấn, giải trình là lựa chọn “trúng” và “đúng” nội dung giám sát, nhiều chủ đề “nóng” được các ban HĐND khảo sát, giám sát, Thường trực HĐND yêu cầu giải trình, HĐND chất vấn tại kỳ họp như: Dự án chậm triển khai (cả dự án ngoài ngân sách và dự án đầu tư công), quản lý khai thác cát sỏi lòng sông, quản lý trật tự xây dựng, an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường...; phương châm giám sát đi đến tận cùng vấn đề qua đó nhằm xác định rõ nguyên nhân, rõ trách nhiệm và thời gian khắc phục. Một số nội dung như: Phòng cháy chữa cháy, dự án sử dụng đất chậm triển khai đã được HĐND, các ban HĐND giám sát, tái chất vấn, tái giám sát không dưới 3 lần... Cách thức tổ chức thực hiện luôn đổi mới, sáng tạo, quyết liệt trên tinh thần thẳng thắn, công khai, dân chủ.

Công tác tiếp xúc cử tri, tiếp dân, đôn đốc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân được đổi mới theo hướng gần dân, sát dân và đôn đốc giải quyết dứt điểm các vụ việc để tồn đọng, kéo dài… Điều này cho thấy trách nhiệm của đại biểu HĐND các cấp thành phố Hà Nội trước cử tri và nhân dân Thủ đô. Sau cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề về quản lý nhà chung cư, Thường trực HĐND thành phố đã kiến nghị và tham mưu Thành ủy ban hành Nghị quyết về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước đối với việc quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội. Qua đó, công tác quản lý nhà chung cư đã đạt được nhiều kết quả tích cực, giảm bớt những khó khăn, vướng mắc và bức xúc của nhân dân trong lĩnh vực này. 

Bám sát sự chỉ đạo của Thành ủy và yêu cầu của thực tiễn, Thường trực HĐND thành phố đã chủ động, sáng tạo, tham gia trách nhiệm, tích cực vào các hoạt động chung của thành phố; đề xuất các chủ trương, nội dung công việc nhằm nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền các cấp. Thường trực HĐND thành phối hợp với UBND và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch xây dựng Nghị quyết quy phạm pháp luật của HĐND thành phố năm 2021 và các năm tiếp theo. Trong đó, các ý kiến thống nhất phân công rõ nhiệm vụ, vai trò của từng cơ quan, đảm bảo việc thực hiện nghiêm túc quy định, trình tự của Luật về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Phối hợp thực hiện và tổ chức giám sát việc chấp hành quy định của pháp luật trong công tác bầu cử, bảo đảm cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 thắng lợi, thực sự là ngày hội của toàn dân; đồng thời, phối hợp thực hiện tốt mục tiêu kép, vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh.

Bước sang nhiệm kỳ 2021 - 2026, Hà Nội thực hiện Nghị quyết 97 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Theo quy định của Luật, số lượng cán bộ chuyên trách HĐND sẽ giảm, Thường trực HĐND thành phố đã quyết tâm và mạnh dạn đề xuất với Thành ủy đề nghị Bộ Chính trị, Chính phủ, Quốc hội tăng số lượng đại biểu chuyên trách HĐND thành phố lên 19 người nhưng đảm bảo không phát sinh tăng biên chế trong tổng biên chế hành chính của thành phố được giao. Việc bố trí tăng số lượng, chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách để HĐND thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND được quy định trong Luật và đáp ứng nhiệm vụ chính trị của thành phố.

Từ cách làm của HĐND thành phố đã có tác dụng định hướng, lan tỏa tới hoạt động của HĐND quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn trên địa bàn thành phố. Nhiều đơn vị đã có cách làm sáng tạo, chất lượng, hiệu quả; ngày càng thể hiện rõ nét vai trò của HĐND trong hệ thống chính trị ở địa phương.

Đây là một thành công lớn trong hoạt động của HĐND thành phố Hà Nội, được cử tri, nhân dân Thủ đô ghi nhận, được lãnh đạo Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và HĐND các tỉnh, thành phố đánh giá cao, là “điểm sáng”, là “hình mẫu” trong hoạt động của các cơ quan dân cử của cả nước. 

Nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND thành phố Hà Nội với phương châm hoạt động “Đổi mới - Sâu sát - Khoa học - Hiệu quả” tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng để đóng góp hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, xứng đáng với vị trí là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương; đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân Thủ đô.

Phát biểu tại hội nghị, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Phó Chủ tịch Quốc hội đã ghi nhận những thành tích nổi bật trong hoạt động của HĐND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2016 - 2021. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, HĐND các cấp thành phố Hà Nội sắp bước sang một nhiệm kỳ mới nhiều thuận lợi với vai trò, vị trí của HĐND các cấp ngày càng được khẳng định; mở ra những điều kiện mới hết sức thuận lợi cho hoạt động. Tuy nhiên cũng không ít khó khăn và thách thức đặt ra trong tình hình hiện nay. Đặc biệt, năm 2021 là năm tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị, để chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, HĐND thành phố Hà Nội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội tập trung triển khai thực hiện theo đúng quy định của Bộ Chính trị, các hướng dẫn của Trung ương và Thành ủy Hà Nội. Các cấp chính quyền của thành phố cần phải xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng. Thành phố huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và tập trung mọi nguồn lực cao nhất để cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là ngày hội của toàn dân. Lựa chọn bầu ra những đại biểu tiêu biểu xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.

Trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn còn đang diễn ra phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát và gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế xã hội của Thủ đô, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ yêu cầu HĐND thành phố và các cấp chính quyền địa phương cần tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ kép, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch theo các văn bản chỉ đạo của Trung ương; chủ động nghiên cứu, có giải pháp linh hoạt phù hợp với thực tế; tạo điều kiện để phát triển sản xuất - kinh doanh, đảm bảo ổn định đời sống nhân dân; phấn đấu hoàn thành ở mức cao nhất các chỉ tiêu kinh tế - xã hội của thành phố năm 2021 và các nhiệm vụ chính trị.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nêu rõ, trong nhiệm kỳ tới, thành phố Hà Nội sẽ tổ chức thực hiện Nghị quyết số 97 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị; trong đó sẽ không tổ chức HĐND phường ở quận, thị xã. Vì vậy HĐND thành phố cần phải phối hợp chặt chẽ với UBND thành phố xây dựng và ban hành kịp thời, đầy đủ các quy định về tổ chức thực hiện mô hình chính quyền đô thị. Đặc biệt đối với các quận, thị xã trên địa bàn thành phố; đảm bảo các cấp chính quyền của thành phố đi vào hoạt động hiệu quả, thông suốt ngay từ khi cuộc bầu cử kết thúc.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động HĐND theo thẩm quyền và quy định của pháp luật, trong đó xác định đúng vấn đề cần quyết định để nâng cao hiệu lực, hiệu quả các Nghị quyết của HĐND; phải bám sát vào nhiệm vụ chính trị và điều kiện thực tế, khả năng thực hiện của địa phương trong hoạt động giám sát cần phải tập trung vào những lĩnh vực quan trọng. Đặc biệt chú trọng hơn nữa, có kết quả cụ thể rõ ràng việc thực hiện kiến nghị sau giám sát của các cơ quan, đơn vị; quan tâm hiệu quả hơn nữa đến công tác tiếp xúc cử tri và giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri. Đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND phải thật sự là đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri và nhân dân.