Kỷ niệm 70 năm trận công đồn Phủ Thông, Bắc Kạn

Đây là trận công đồn cấp tiểu đoàn đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trận công đồn Phủ Thông đã đi vào lịch sử quân sự, cũng như lịch sử cách mạng Việt Nam với phương châm "lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh".

Tại lễ kỷ niệm, các thương bệnh binh, cựu chiến binh cùng gia đình các liệt sỹ đã dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn ôn lại những trang sử hào hùng của trận đánh công đồn Phủ Thông. 17 giờ 30 phút ngày 25 tháng 7 năm 1948, trận đánh bắt đầu, pháo binh, súng cối của ta bắn dồn dập vào đồn, diệt một số quân địch, phá vỡ một số đoạn tường. Địch bị bất ngờ, hoang mang rối loạn, không kịp đối phó. Lợi dụng thời cơ, các Đại đội 122, 124 rời vị trí ẩn nấp tiếp cận xuống sát hàng rào. 

Khi pháo binh chuyển làn theo hiệu lệnh kèn xung phong của Tiểu đoàn trưởng, các đơn vị vùng lên xốc tới, cán bộ chỉ huy dẫn đầu vừa tiến vừa hô khẩu hiệu động viên quyết tâm. Trung đội đi đầu dùng thang phên vượt qua hàng rào vào sát chân tường, lợi dụng đoạn tường vỡ bắc thang ào ạt nhảy vào trong, đánh chiếm lô cốt đầu cầu. Trung đội sau vào tiếp phát triển sâu vào trong diệt các ổ đề kháng, lần lượt đánh chiếm các nhà trong đồn. 

Sau ít phút đầu hoang mang, địch phục hồi lại thế phòng ngự, chống trả quyết liệt, tập trung hỏa lực súng máy, súng cối ngăn chặn các đơn vị vào sau, có một số đồng chí hy sinh, bị thương. Sát chân tường, địch dùng lựu đạn, tiểu liên từ các lô cốt, từ các lỗ trong tường bắn ra làm bộ đội ta thương vong nhiều ở đây; nhưng người trước ngã, người sau xông lên, kiên quyết tấn công. Ta chiếm được lô cốt đầu cầu, địch bị thương vong bỏ chạy lùi vào trong. Các trung đội vào sau phát triển vào trung tâm. Các nhà của lính địch đều có công sự bên trong, hình thành các ổ đề kháng có thể yểm hộ hỏa lực cho nhau nên chúng dựa vào đó dùng lựu đạn, tiểu liên đánh trả các mũi tiến công của ta. Bộ đội ta từng tổ 3 người, dùng lựu đạn, lưỡi lê xung phong diệt địch, vật lộn với chúng; đơn vị sau tiếp sức đơn vị trước giành giật từng ổ đề kháng, đánh chiếm từng nhà. Cả địch và ta đều thương vong nặng nề.

Trung tướng Trần Linh, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, nguyên Chính trị viên Trung đội 11 - Tiểu đoàn Phủ Thông, người trực tiếp tham gia trận công đồn Phủ Thông chia sẻ, Trận Phủ Thông là trận công kiên đầu tiên của quân đội ta đánh vào một đồn địch có công sự kiên cố, hỏa lực mạnh, quân đông và tinh nhuệ.

Trận đánh diễn ra vô cùng ác liệt, các đơn vị xung kích được sự yểm trợ của pháo binh, trợ chiến, đã dũng cảm vượt qua công sự, vật cản kiên cố, hỏa lực mạnh đè bẹp sự kháng cự quyết liệt của lính lê dương tinh nhuệ, tiêu diệt đại bộ phận quân địch, cơ bản chiếm được đồn, còn một điểm cố thủ, do không còn lực lượng nên không thể tiêu diệt gọn quân địch. Trận Phủ Thông là trận đánh tập trung đầu tiên của Tiểu đoàn, là trận cường tập tiêu diệt cứ điểm đầu tiên của quân đội ta, đánh với một kẻ địch mạnh có công sự kiên cố, ta chưa có kinh nghiệm cả về đánh tập trung và đánh đồn, lực lượng trực tiếp đánh không hơn địch bao nhiêu, trang bị thô sơ...

Để ghi nhớ công lao to lớn của những người đã làm nên chiến công đánh đồn Phủ Thông, đồng thời giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, tỉnh Bắc Kạn đã xây dựng, bảo vệ, tôn tạo Khu di tích đồn Phủ Thông và đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1998. 

Năm 1999, nhân dân và lực lượng vũ trang thị trấn Phủ Thông vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Hiện nay Khu di tích đồn Phủ Thông được xây dựng khang trang trên nền diện tích hơn 5.000 m2 với công viên thoáng đãng, sạch sẽ, có điểm dâng hương, nhà bia ghi tên các anh hùng liệt sĩ, nhà trưng bày hiện vật.