Một số lĩnh vực đầu tư vừa nhằm gia tăng động lực tăng trưởng, vừa bảo đảm an sinh xã hội là vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, trong đó có vấn đề đầu tư nhà ở cho công nhân.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận Nguyễn Đình Khang. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Theo đại biểu Nguyễn Đình Khang (Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), một trong những vấn đề bức xúc hàng đầu hiện nay của công nhân lao động cả nước là vấn đề nhà ở.
"Trong thực tế triển khai phòng, chống dịch COVID-19 vừa qua bức xúc này càng lộ rõ. Hàng triệu công nhân từ Bắc chí Nam khi bị cách ly, phong tỏa nhiều ngày trong thời tiết nắng nóng gay gắt nhưng phải sống trong các phòng trọ do người dân xây dựng tự phát, chật chội, ẩm thấp, thiếu tiện nghi tối thiểu, giá thuê cao".
Đại biểu đưa ra dẫn chứng, có những địa phương tại một thôn ở gần các khu công nghiệp chỉ có hơn 1.000 dân nhưng lại là nơi lưu trú của gần 10.000 công nhân. Điều này tạo nên sức ép rất lớn về mật độ dân số, gây áp lực về hạ tầng xã hội và dễ phát sinh các vấn đề về an ninh, trật tự. Theo một báo cáo mới đây của Bộ Xây dựng, cả nước hiện chỉ có 214 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân với quy mô sử dụng đất khoảng 600 ha (trong đó đã hoàn thành 116 dự án với diện tích đất hơn 250 ha). Như vậy, mới chỉ có khoảng 41% diện tích đất được đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng. Đến nay cả nước mới có 2.580.000 m2 nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, đủ bố trí cho khoảng hơn 330 nghìn người lao động. "Con số này thật quá ít ỏi so với thực tế nhu cầu về nhà ở của hàng chục triệu công nhân" - đại biểu Nguyễn Đình Khang nhấn mạnh.
Mặc dù những năm qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chủ trương, biện pháp thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, trong đó có nhà ở dành cho công nhân. Điển hình là việc Chính phủ ban hành các Nghị định số 99 và 100 vào năm 2015 và đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 49 ngày 1/4/2021 nhằm thu hút các doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội.
"Nhưng các chính sách này tới nay có lẽ chưa đủ mạnh, thiếu hấp dẫn các doanh nghiệp đầu tư. Vì vậy mà những bức thiết về nhà ở cho công nhân lúc nào cũng nóng bỏng" - đại biểu cho ý kiến.
Từ đó, đại biểu Nguyễn Đình Khang đề nghị Chính phủ cần xây dựng chính sách đủ mạnh để có thể thu hút các nhà đầu tư phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở cho công nhân, đặt mục tiêu rõ ràng để thực hiện. Đồng thời cũng rất cần thiết phải bố trí một phần vốn ngân sách nhà nước để làm “vốn mồi” cho chương trình phát triển nhà ở cho công nhân vì theo đại biểu, "chúng ta không thể khoán trắng nhà ở xã hội cho các nhà đầu tư thuộc thành phần kinh tế ngoài nhà nước".
Chính phủ đã rất cố gắng cân đối để trình Quốc hội dự kiến dành hơn 27% ngân sách cho đầu tư phát triển, con số này có trở thành hiện thực hay không còn tùy thuộc vào diễn biến của tình hình dịch bệnh và khả năng phục hồi của nền kinh tế. Từ thực tế cấp bách về vấn đề nhà ở cho công nhân, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét đưa danh mục phát triển nhà ở xã hội vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; đồng thời xem xét, bổ sung trong kế hoạch vốn một gói để thực hiện chính sách nhà ở xã hội, chăm lo cho công nhân - lực lượng đang trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội nhưng rất dễ bị tổn thương để hướng đến xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh.
Bên cạnh đó, tại hội trường, nhiều đại biểu Quốc hội nhất trí với tinh thần đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, đồng bộ, hiện đại, tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên, vùng động lực, vùng khó khăn, khu vực chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, các công trình, dự án trọng điểm có sức lan tỏa cao; các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia; bảo đảm cơ cấu đầu tư hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa các vùng, miền, lĩnh vực, vừa gia tăng động lực tăng trưởng, vừa bảo đảm an sinh xã hội, thu hẹp chênh lệch vùng miền và khoảng cách giàu - nghèo.
Các đại biểu kiến nghị cần kiên quyết khắc phục tình trạng đầu tư manh mún, dàn trải, phân tán, lãng phí, kém hiệu quả; xóa bỏ cơ chế "xin cho", tham nhũng, lợi ích nhóm và các hạn chế, bất cập; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường giám sát, kiểm tra; khen thưởng, kỷ luật kịp thời, nghiêm minh; linh hoạt, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng để đẩy mạnh việc thực hiện và giải ngân dự án…
Các đại biểu cũng nhấn mạnh phương hướng lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt các nguồn lực ngoài nhà nước, nhất là đối với đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng theo phương thức đối tác công tư.