Chiều 5/6, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã tổ chức họp báo giới thiệu “Dự thảo luật Hợp tác xã (sửa đổi)”.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Đặng Huy Đông cho biết, mục tiêu của dự án luật nhằm khuyến khích và phát triển mạnh mẽ mô hình hợp tác xã kiểu mới, đưa khu vực hợp tác xã (HTX) nói riêng và thành phần kinh tế tập thể nói chung trở thành lực lượng to lớn, phát triển rộng khắp và có vị trí quan trọng trong nền kinh tế. Mô hình tổ chức HTX kiểu mới được xây dựng trong dự án luật lần này là tổ chức do các thành viên tự nguyện hợp tác với nhau, nhằm tương trợ lẫn nhau, đáp ứng nhu cầu chung về sản phẩm, dịch vụ cho chính mình.
Ông Nguyễn Minh Tú, Vụ trưởng Vụ Hợp tác xã - Bộ KH&ĐT cho biết, mô hình HTX hiện nay ở nước ta nhìn chung chưa rõ bản sắc riêng; một mặt chưa thoát hẳn mô hình HTX kiểu cũ; mặt khác còn nhầm lẫn với mô hình tổ chức xã hội từ thiện, mô hình tổ chức doanh nghiệp, hoặc mang tính hình thức như: các hộ không phải xã viên nhưng vẫn được hưởng các dịch vụ của HTX với giá, phí như xã viên; nhiều hoạt động kinh doanh của xã viên không xuất phát từ nhu cầu chung của xã viên, mà là hoạt động kinh doanh của một nhóm cán bộ quản lý HTX. Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại quan niệm cho rằng, HTX là doanh nghiệp hoặc là hình thức thấp của doanh nghiệp, trong quá trình phát triển sẽ chuyển thể thành doanh nghiệp…
Thời gian qua, số lượng HTX giảm dần, từ 14.500 vào cuối năm 2007 giảm xuống 13.532 HTX vào năm 2008 và chỉ còn 12.249 HTX vào năm 2009. Đóng góp vào GDP của kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX, cũng giảm sút liên tục trong 15 năm qua (từ gần 11% vào năm 1995, giảm xuống 7,09% vào năm 2004 và chỉ đạt 5,22% vào năm 2010). Tốc độ tăng trưởng của kinh tế tập thể rất thấp, chỉ bằng khoảng 1/2 tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tế và thấp nhất so với các thành phần kinh tế.
Số lượng HTX giảm mạnh trong thời gian qua có nhiều nguyên nhân, chủ yếu là do nhiều HTX lúng túng trong tổ chức hoạt động, hoặc hoạt động hình thức, kém hiệu quả; tổ chức HTX chưa hấp dẫn nhân dân, pháp nhân tham gia. Bên cạnh đó, từ nhận thức chưa đầy đủ và chưa thống nhất về bản chất và tính ưu việt của tổ chức HTX kiểu mới, hạn chế của Luật HTX, đến tổ chức thực hiện Luật và chính sách hỗ trợ HTX; tâm lý xã hội vẫn còn bị ảnh hưởng của mô hình HTX kiểu cũ, nên còn hoài nghi về hiệu quả và vai trò của tổ chức HTX.
Thúy Hiền