Là tỉnh miền núi biên giới nằm ở địa đầu cực Bắc của Tổ quốc, Hà Giang có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trải qua cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới những năm 1979 - 1989, việc bố trí hệ thống bom mìn, vật cản trên một số khu vực, nhất là khu vực gần các điểm cao chiến lược với mật độ lớn và dày nên số lượng bom mìn, vật nổ còn tồn sót chưa được rà phá trên địa bàn tỉnh lên đến hàng chục nghìn héc-ta.
Bộ đội Công binh rà phá bom mìn, vật nổ tại thôn Nặm Ngặt (xã Thanh Thủy). Ảnh: baohagiang.vn
Những năm qua, Hà Giang đã tập trung triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh và công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ trên địa bàn. UBND tỉnh Hà Giang đã thường xuyên chỉ đạo các cấp, các ngành tăng cường tuyên truyền về tác hại của bom mìn, vật nổ và cách nhận biết để phòng, tránh cho nhân dân, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân vùng biên giới có đất canh tác sản xuất.
Thượng tá Lại Tiến Giang, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Giang cho biết: Rà phá bom mìn là công việc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao. Để bảo đảm an toàn cho người rà phá bom mìn, các đơn vị công binh làm nhiệm vụ đều phải thực hiện nghiêm công tác tuyển chọn cán bộ, chiến sĩ cho nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này. Nhiều nơi trên tuyến biên giới trước đây từng là trận địa nên số lượng bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh nhiều. Với sự nỗ lực không quản ngại khó khăn của cán bộ, chiến sỹ công binh, hàng trăm héc-ta đất đã được rà phá sạch bom mìn và bàn giao cho các địa phương. Từ khi đất sạch mìn, đồng bào dân tộc thiểu số khu vực biên giới đã đến dựng nhà mới, sử dụng đất sạch để trồng ngô, lúa tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, từng bước xóa đói giảm nghèo.
Tuy nhiên, do là tỉnh miền núi, nguồn ngân sách bảo đảm của Trung ương còn hạn chế nên Hà Giang gặp phải không ít khó khăn và thách thức trong triển khai thực hiện công tác rà phá bom mìn, khắc phục vật nổ sau chiến tranh. Hiện nay, bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh trên địa bàn Hà Giang có số lượng nhiều và đều rất nguy hiểm, có thể gây nổ bất cứ lúc nào. Chỉ tính riêng dọc tuyến biên giới của 34 xã, nhất là ở các xã: Thanh Thủy, Thanh Đức, Xín Chải, Lao Chải, Minh Tân (huyện Vị Xuyên) và xã Phú Lũng (huyện Yên Minh) hiện vẫn còn hàng trăm héc-ta đất bị ô nhiễm bom mìn, vật cản nổ chưa được rà phá.
Đặc biệt, Hà Giang vẫn còn nhiều hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập, nhiều mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin. Nhân chứng biết thông tin về mộ liệt sĩ ngày càng ít; địa hình thay đổi do quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tác động của thời tiết, khí hậu. Chính vì vậy, việc đẩy mạnh công tác rà phá, khắc phục bom mìn sau chiến tranh có ý nghĩa lớn trong ổn định tâm lý người dân, giúp bà con thực sự yên tâm phát triển sản xuất, đồng thời quy tập hài cốt liệt sỹ về an nghỉ tại các nghĩa trang liệt sỹ.
Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang: Để đẩy nhanh công cuộc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, Hà Giang rất cần nhận được các nguồn lực từ Trung ương để tiến tới khắc phục hoàn toàn ảnh hưởng của bom mìn gắn với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, giúp đỡ nạn nhân bom mìn hòa nhập đời sống xã hội. Năm 2021, Hà Giang tiếp tục huy động mọi nguồn lực, đẩy mạnh công tác rà phá, khắc phục bom mìn, vật liệu nổ sau chiến tranh nhằm giảm bớt, tiến tới khắc phục hoàn toàn ảnh hưởng của bom mìn, vật liệu nổ, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an toàn cho nhân dân, giúp nhân dân khu vực biên giới yên tâm phát triển sản xuất.