Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình. Ảnh: TTXVN
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình, Trưởng ban Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án, chủ trì Hội nghị.
Bộ Chính trị giao Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao xây dựng đề án tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18 của Hội nghị trung ương VI khoá XII theo yêu cầu tinh gọn nhưng phải hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đây là bước đầu tiên để xây dựng lộ trình cải cách tư pháp mới 2021-2030 tầm nhìn đến 2045 theo tinh thần Nghị quyết 49. Theo đó, sẽ có 2 giai đoạn, từ nay đến 2022 nhằm cải cách nội bộ, sơ bộ, thí điểm. Sau năm 2022, tiến hành xác định lại địa vị pháp lý, hoạt động, nội dung, tố tụng.
Trong buổi thảo luận đã có hơn 20 ý kiến của Chánh án các tỉnh, thành được đưa ra. Hầu hết các ý kiến đều đồng tình, nhất trí cao với đề án, và góp ý nhiều nội dung quan trọng về tổ chức tòa án; một số vấn đề về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; những yêu cầu mới đặt ra trong quá trình đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Hữu Chính, Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, cho biế: Đề án đổi mới tổ chức bộ máy Tòa án nhân dân là giải pháp đột phá quan trọng để giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của tòa án trong bối cảnh hiện nay, góp phần bảo vệ công lý, quyền con người và bảo đảm quyền lợi ích hợp pháp của công dân, lợi ích của Nhà nước.
Đối với phần tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, ông Nguyễn Hữu Chính đề nghị xem xét lại một số nội dung như: tại các tòa chuyên trách không có quy định về số lượng lãnh đạo cấp phó nhưng tại phần bộ máy giúp việc lại quy định cụ thể số lượng lãnh đạo cấp phó.
Đối với phần tổ chức của Tòa án nhân dân cấp huyện, ông Nguyễn Hữu Chính cho rằng về cơ bản, nhất trí với chủ trương sáp nhập một số Tòa án nhân dân cấp huyện dựa trên các tiêu chí: số lượng án, biên chế và địa giới hành chính. Đây là giải pháp cần thiết, giúp giảm tình trạng nơi thừa thẩm phán, nơi thiếu thẩm phán, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Tòa án nhân dân cấp huyện.
Tuy nhiên, nếu chỉ tiến hành sáp nhập tòa án ở một số huyện, còn các cơ quan tiến hành tố tụng khác như Cơ quan Điều tra, Viện Kiểm sát không tiến hành sáp nhập thì có thể dẫn đến một số vướng mắc trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử khi Cơ quan Điều tra, Viện Kiểm sát vẫn thực hiện nhiệm vụ theo địa giới hành chính, còn Tòa án khi xét xử không phụ thuộc địa giới hành chính. Và có thể phải sửa đổi một số luật như: Bộ luật Tố tụng Hình sự, Bộ luật Tố tụng Dân sự, Luật Tố tụng hành chính…
Bên cạnh đó, trong trường hợp hai đơn vị cấp huyện có địa bàn rộng mà được sáp nhập thì có thể người dân khi nộp đơn, khi tham gia hoạt động tố tụng phải đi lại một quãng đường từ huyện này đến huyện kia rất xa, sẽ tốn nhiều thời gian, công sức và chi phí đi lại hơn.
Phát biểu tại Hội nghị, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, thực hiện nhiệm vụ Bộ Chính trị giao, Ban Cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao đã thành lập Ban Chỉ đạo nghiên cứu đề án, Tòa án nhân dân là cơ quan chủ trì, thành viên Ban Chỉ đạo còn có sự tham gia của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, tất cả các ban đảng ở Trung ương, và các cơ quan liên quan.
Trong thời gian qua, Ban Chỉ đạo đã làm việc rất tích cực và hiệu quả và đang trong quá trình hoàn thiện đề án. Đề án này sẽ được báo cáo Bộ Chính trị vào cuối tháng 7, đây là một cơ hội quý để Toà án có được quyết định quan trọng tiến tới đổi mới toàn diện bộ máy. Đây cũng là cơ hội để tháo gỡ những khó khăn trong thực tiễn.
Bên cạnh đó, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cũng đề nghị các đại biểu tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu, đưa ra các đề xuất mới mang tính đột phá, góp phần hoàn thiện đề án đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân nhằm bảo đảm sự tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thời gian qua về tổ chức, hoạt động của bộ máy Tòa án nhân dân. Những việc làm này góp phần xây dựng một nền tư pháp “trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”, đáp ứng những đòi hỏi của quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.