Sáng 9/11/2020, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam chủ trì Phiên họp trù bị Hội nghị Quan chức Cao cấp ASEAN 37 (SOM ASEAN 37) theo hình thức trực tuyến. Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Jakarta, ông Anjaiah đã nêu bật những vấn đề mà ông mong đợi nhất tại loạt hội nghị lần này bao gồm kiểm điểm giữa kỳ việc thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2025, xây dựng Tuyên bố Hà Nội về Tầm nhìn ASEAN sau 2025, đánh giá Hiến chương ASEAN, ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đánh giá Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP), các nước mới tham gia ký kết Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), và kết nối khu vực. Theo ông Anjaiah, điều quan trọng nhất là các nhà lãnh đạo ASEAN và các nhà lãnh đạo Hội nghị Cấp cao Đông Á sẽ thảo luận về các chiến lược nhằm ngăn chặn đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, cũng như cách thức hợp tác giữa các bên.
Ông Anjaiah cho biết việc hai công ty dược Pfizer và BioNTech hợp tác tìm ra một loại vaccine mới có thể hoạt động hiệu quả tới 90% làm dấy lên hy vọng rằng đại dịch sẽ biến mất vào năm tới. Do đó, các hội nghị cấp cao lần này là “thời điểm thích hợp” để hoạch định các chính sách đặc biệt nhằm phục hồi kinh tế khu vực. Nhà báo Anjaiah nhấn mạnh rằng Hội nghị Cấp cao ASEAN 37 diễn ra vào thời điểm then chốt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang ở đỉnh điểm. Khi tiếp quản chức Chủ tịch ASEAN từ Thái Lan hồi năm ngoái, Việt Nam đã chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện các kế hoạch song đại dịch đã khiến tình hình trở nên rất khó khăn. Tháng 4/2020, Việt Nam đã chủ trì Hội nghị Cấp cao ASEAN đặc biệt về ứng phó với COVID-19. Đây là một thành công lớn của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN. Trong suốt năm qua, hầu như tất cả các cuộc họp và hội nghị cấp cao của ASEAN đều được tổ chức trực tuyến và cho tới nay nhiều mục tiêu của Việt Nam đã đạt được.
Một thành tựu quan trọng khác của Việt Nam là duy trì sự thống nhất và đoàn kết ASEAN. Ông Anjaiah cũng đánh giá chủ đề “Gắn kết và chủ động thích ứng” trong Năm Chủ tịch ASEAN Việt Nam 2020 là phù hợp và kịp thời. Theo ông, bất chấp khó khăn và thách thức từ COVID-19, Việt Nam đã dẫn dắt ASEAN một cách thành công trong cả năm nay. Một ví dụ chứng minh cho điều này là Ban thư ký nội các Chính phủ Indonesia mới đây khẳng định rằng Jakarta hoàn toàn ủng hộ mọi sáng kiến của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch ASEAN. Nhiều quốc gia khác trong đó có Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia cũng đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN của Việt Nam.
Liên quan đến hiệp định RCEP, ông Anjaiah khẳng định rằng nếu được ký kết trong tuần này, RCEP sẽ là một thành tựu quan trọng trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Việt Nam. Ngoài ra, Biển Đông cũng sẽ nằm trong những vấn đề quan trọng nhất được thảo luận tại hội nghị. Ông đánh giá Việt Nam đã thành công khi đoàn kết được tất cả các nước ASEAN trong các vấn đề liên quan đến trật tự tại Biển Đông dựa trên luật lệ và việc soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử mang tính ràng buộc về mặt pháp lý dựa trên Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Chuyên gia Anjaiah nhận định trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đông leo thang, Việt Nam - Chủ tịch ASEAN 2020 - chèo lái ASEAN vững vàng và duy trì sự thống nhất, đoàn kết, gắn kết, trung lập, hòa bình và an ninh của cả khối.