Để tạo nguồn nhân lực cho các cơ quan tư pháp và cho các Tòa án nhân dân, Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đã nhấn mạnh đến việc tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo cử nhân luật, đào tạo cán bộ nguồn của các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp; bồi dưỡng cán bộ tư pháp, bổ trợ tư pháp theo hướng cập nhật các kiến thức mới về chính trị, pháp luật, kinh tế, xã hội, có kỹ năng nghề nghiệp và kiến thức thực tiễn, có phẩm chất, đạo đức trong sạch.
Trước yêu cầu của nhiệm vụ cải cách tư pháp, các quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, đòi hỏi chất lượng đội ngũ nhân lực của các Tòa án phải được nâng cao về mọi mặt, công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, Thẩm phán và các chức danh Tòa án là hết sức cấp thiết, có tính chất quyết định đến kết quả và chất lượng hoạt động xét xử của Tòa án.
Tòa án nhân dân tối cao đã xác định việc đẩy mạnh công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ Tòa án là một trong năm giải pháp đột phá quan trọng của hệ thống Tòa án nhân dân, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xét xử. Học viện Tòa án ra đời nhằm đáp ứng mục tiêu trên. Học viện Tòa án có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cán bộ Tòa án; đào tạo nghiệp vụ xét xử cho các chức danh tư pháp; đào tạo đại học, sau đại học, nhằm tạo nguồn cán bộ, Thẩm phán có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.
Chúc mừng sự ra đời của Học viện Tòa án, nhấn mạnh đây là một sự kiện có ý nghĩa to lớn trong thực hiện cải cách tư pháp của Tòa án nhân dân, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang lưu ý Học viện phải quán triệt sâu sắc, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, Luật pháp của Nhà nước, nhất là về lĩnh vực Tư pháp, để định hướng xây dựng và phát triển; xây dựng tổ chức bộ máy, đội ngũ giáo viên, chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, đánh giá kết quả đào tạo, bồi dưỡng.
Học viện cần coi trọng cả việc trang bị kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và các kiến thức bổ trợ cần thiết khác, cả giáo dục phẩm chất đạo đức, rèn luyện bản lĩnh chính trị của Thẩm phán và các chức danh Tòa án; giáo dục ý thức trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân; phấn đấu xây dựng Học viện trở thành một cơ sở đào tạo đại học, sau đại học có uy tín trong nước và khu vực.
Sinh viên, học viên sau khi tốt nghiệp học viện phải là những người tinh thông về luật pháp, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, nhuần nhuyễn về kỹ năng thực hành, có kiến thức xã hội rộng, có quan điểm “gần dân, giúp dân, học dân” đáp ứng được yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế của đất nước.
Cùng với việc đào tạo, bồi dưỡng, Chủ tịch nước nhấn mạnh Học viện Tòa án phải trở thành một trung tâm nghiên cứu khoa học xét xử có uy tín, kết hợp nhuần nhuyễn giữa giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn xét xử, áp dụng pháp luật của các Tòa án. Nghiên cứu khoa học phải bổ trợ để nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng. Giảng dạy và nghiên cứu khoa học của Học viện phải góp phần tích cực vào nâng cao chất lượng xét xử của các Tòa án.
Chủ tịch nước nêu rõ Học viện phải xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn cao, phẩm chất đạo đức tốt, được đào tạo về phương pháp giảng dạy đại học, chú trọng tuyển chọn những người có kinh nghiệm xét xử và kinh nghiệm quản lý. Trước mắt, xem xét bổ nhiệm giảng viên kiêm chức là các thành viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và những Thẩm phán có năng lực thực tiễn làm nòng cốt cho sự phát triển đội ngũ giảng viên của Học viện. Học viện phải thực sự là một môi trường giáo dục lành mạnh, mỗi cán bộ quản lý, cán bộ giảng dạy phải thực sự là tấm gương “Phụng công thủ pháp” cho sinh viên, học viên noi theo.
Chủ tịch nước nhấn mạnh đến việc tăng cường hợp tác quốc tế với Tòa án, cơ sở đào tạo pháp lý, đào tạo các chức danh tư pháp các nước trong khu vực và thế giới; tiếp thu có chọn lọc thành tựu về đào tạo cán bộ tòa án, giải quyết các tranh chấp tư pháp quốc tế, đặc biệt là các tranh chấp về chủ quyền và liên quan đến thương mại quốc tế, sở hữu trí tuệ.
Tại buổi lễ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình đã trao quyết định thành lập Học viện Tòa án cho Ban lãnh đạo Học viện. Cũng tại buổi lễ, Tòa án nhân dân tối cao đã khai mạc Kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán năm 2016, kỳ thi đầu tiên được tổ chức theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014.
Chủ tịch nước chỉ rõ Tòa án nhân dân tối cao cần tổ chức kỳ thi tuyển nghiêm túc, khách quan, đúng pháp luật và phải là mẫu mực cho các kỳ thi tuyển chọn sau này; mỗi cán bộ được lựa chọn thi tuyển cần phải nhận thức đúng đắn vai trò, trách nhiệm của người Thẩm phán Tòa án trong thời kỳ mới, chuẩn bị tốt để đạt kết quả cao trong kỳ thi, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Thẩm phán Tòa án.