Chất vấn còn 'thiếu lửa'

Bên lề Quốc hội, đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội sáng 21/11 nhận xét các phiên chất vấn vẫn còn thiếu lửa - thiếu nhiệt huyết, tận cùng với vấn đề.


* Ông đánh giá thế nào về các phiên chất vấn và trả lời chất vấn?

Trả lời chất vấn của các Bộ trưởng, Trưởng ngành nhìn chung chân thành, cầu thị, rất nghiêm túc. Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội chưa hài lòng bởi cách trả lời của các Bộ trưởng, Trưởng ngành vì vẫn như các năm, vẫn nói dài về tình hình công tác của ngành mà chưa trả lời trực diện vào các câu hỏi của đại biểu.

Có tiêu cực không, có tham nhũng không, tiêu cực ấy xử lý thế nào, phải nói thẳng vào câu hỏi, phải trao đi đổi lại để tăng tính phản biện trong quá trình chất vấn. Nếu chỉ hỏi một chiều, sau đó trả lời một chiều, không có đối thoại nhiều, không có tranh luận trao đổi nhiều, những vấn đề bản chất, cốt lõi sẽ không bật được ra.

Chất vấn tôi cảm giác thiếu lửa, thiếu lửa không phải là sự gay gắt mà là thiếu nhiệt huyết, tận cùng với vấn đề. Chúng ta biết chất vấn là nhận thức, nhận thấy, nhận ra, nhận biết vấn đề, điều quan trọng nhất là hậu chất vấn, là hành động và chuyển động. Nếu sau chất vấn mà không hành động, không chuyển động, mọi thứ đều vô nghĩa, chất vấn không ý nghĩa nữa.

Chất vấn cuối cùng phải là hậu quả pháp lý, quy trách nhiệm cá nhân, sau đó Bộ trưởng, Trưởng ngành có giải pháp thiết thực để chuyển động đối với ngành của mình, chuyển động theo hướng tích cực, khắc phục những tồn tại, thiếu sót, bất cập, đấy mới là hiệu ứng tốt của chất vấn. Sau chất vấn, các Bộ trưởng, Trưởng ngành sẽ hành động thế nào, chuyển động ra sao chứ không phải chỉ là những lời hứa trên hội trường.

* Khi chưa làm rõ trách nhiệm của người bị chất vấn, tình trạng “trả bài” vẫn còn, ông có ý kiến thế nào?

Tiến tới Quốc hội, đặc biệt là Đoàn Chủ tịch, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần phải điều hành kiên quyết hơn và hướng các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành phải thấy được trách nhiệm, đó mới là cốt lõi, bởi bản chất của chất vấn là quy trách nhiệm cá nhân, chất vấn không phải chỉ để nắm tình hình hoặc tìm hiểu thông tin, càng không phải là để truy xét một tập thể mà phải làm rõ trách nhiệm người đứng đầu, do vậy, Đoàn Chủ tịch phải hướng tới việc đó. Nếu không, chất vấn xong, lần sau vì không rõ trách nhiệm cá nhân nên vẫn chất vấn lại và những vấn đề đó thường là không được khắc phục. Đây là vấn đề cần rút kinh nghiệm, kể cả đại biểu Quốc hội và các thành viên Chính phủ.

* Để phiên chất vấn có lửa, việc lựa chọn người ngồi vào vị trí "ghế nóng" có phải là vấn đề quyết định?

Đúng, tức là lựa chọn những người, những ngành trong thời gian qua rất nhiều cử tri quan tâm. Đại biểu Quốc hội là người mang tiếng nói của cử tri lên diễn đàn Quốc hội, vấn đề được nhiều cử tri quan tâm, dư luận xã hội quan tâm và đại biểu Quốc hội quan tâm mới thể hiện lựa chọn đúng người để chất vấn.

Thời gian qua, đại biểu băn khoăn nhiều là có những vấn đề nóng của một số vị Bộ trưởng nhưng không được đưa ra chất vấn lần này. Nhiều cử tri đặt vấn đề liệu Quốc hội có “né” những vấn đề nóng không? Thực tế, Đoàn Chủ tịch và Thường vụ Quốc hội cũng cân nhắc lựa chọn người nào để trả lời. Tuy nhiên, nhiều vấn đề nóng cử tri nêu chưa được bàn thảo kỹ lưỡng trên diễn đàn Quốc hội.

* Như ông đã nói 4 phiên chất vấn vừa qua còn thiếu lửa, vậy ông kỳ vọng gì ở phiên chất vấn chiều nay của Thủ tướng?

Tôi kỳ vọng phiên chất vấn Thủ tướng chiều nay các đại biểu sẽ đặt những vấn đề lớn, những vấn đề không chỉ đối với ngành, không phải từng nhạc công mà đặt những câu hỏi đối với vị nhạc trưởng. Với vị nhạc trưởng, khâu chủ yếu phải có là chỉ đạo điều hành, xử lý các mối quan hệ giữa các bộ, các ngành với nhau và trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ, của Chính phủ trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.


Chu Thanh Vân (lược ghi)