Chuyên gia Enzo Sim Hong Chun thuộc Viện Nghiên cứu Penang tại Malaysia trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN. Ảnh: Thành Trung/PV TTXVN tại Kuala Lumpur
Theo chuyên gia Enzo, trước khi giành được độc lập, Việt Nam là thuộc địa của Pháp. Từ năm 1858, khi thực dân Pháp đến Việt Nam, tinh thần dân tộc đã nhen nhóm và thể hiện qua nhiều phong trào yêu nước. Tuy nhiên, phải đến khi Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất hiện trong vai trò lãnh đạo Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam), sức mạnh ấy mới được tập hợp thành phong trào cách mạng toàn dân.
Cơ hội lịch sử đến sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, khi Nhật tiến hành cuộc đảo chính lật đổ Pháp ở Đông Dương vào tháng 3/1945. Ông Enzo phân tích rằng đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, cả người Nhật và người Pháp đều là những kẻ xâm lược, chỉ quan tâm đến việc khai thác tài nguyên của Việt Nam. Vì vậy, Người đã vạch ra kế hoạch tiến hành Cách mạng tháng Tám năm 1945 nhằm giành quyền độc lập, tự chủ, mở đường cho sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Chuyên gia Enzo nhấn mạnh đây là bước đi mang tính tự quyết cao, không phụ thuộc vào bất kỳ thế lực bên ngoài nào.
Sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình vào ngày 2/9/1945, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã tiến hành nhiều cuộc đàm phán với Pháp nhưng không đạt kết quả. Ông Enzo nhận xét: “Việc người Pháp không muốn trao trả độc lập đã không làm nản lòng Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc theo đuổi ước mơ của nhân dân Việt Nam”. Người quyết định đấu tranh cho độc lập, dù phải trải qua nhiều năm chiến tranh, kéo dài từ năm 1946 đến chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, buộc Pháp phải ký Hiệp định Geneva.
Chuyên gia Enzo khẳng định tầm quan trọng của Cách mạng Tháng Tám, cho rằng Việt Nam đã trở thành một trong số ít những quốc gia sớm nhất, không chỉ ở châu Á - Thái Bình Dương mà còn trong thế giới thuộc địa, bắt đầu theo đuổi nền độc lập. Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ tới toàn thế giới thuộc địa rằng họ có thể và xứng đáng được độc lập. Theo ông Enzo, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phá vỡ quan niệm cố hữu rằng quyền cai trị chỉ thuộc về các cường quốc phương Tây. Người đã khơi dậy niềm tin cho những dân tộc bị đô hộ trên toàn thế giới rằng họ hoàn toàn có thể tự quyết định vận mệnh của mình, trong đó có cả Malaysia, khi ấy còn là thuộc địa của Anh.
Chuyên gia Enzo tin rằng tinh thần tự lực và tự quyết không chỉ nằm trong lịch sử mà còn tiếp tục dẫn dắt Việt Nam trong hiện tại. Ông nhận định rằng Việt Nam là một quốc gia đã rất thành công trong việc cân bằng các mối quan hệ với tất cả các cường quốc lớn, như Mỹ và Trung Quốc, cho thấy khả năng tự lực và tự cường của Việt Nam. Ông đặc biệt lưu ý Việt Nam không cho phép các thế lực bên ngoài ảnh hưởng đến việc ra quyết định trong quá trình hoạch định chính sách của mình. Bất chấp những bất ổn địa chính trị, Việt Nam vẫn duy trì sự trung lập và cân bằng quyền lực bằng cách đa dạng hóa ngoại giao với nhiều quốc gia, từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, đến Brazil và các quốc gia thuộc khối BRICS.
Về kinh tế, chuyên gia Enzo nhấn mạnh Việt Nam hiện là một trong số ít quốc gia không còn bất kỳ khoản vay nào chưa thanh toán từ các tổ chức quốc tế, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Điều này cho thấy khả năng tự chủ của Việt Nam trong việc quyết định mọi thứ theo cách của riêng mình, độc lập trên tất cả các khía cạnh.
Ông Enzo cũng ca ngợi những đóng góp của Việt Nam trên trường quốc tế. Ông cho biết, từ một quốc gia bị chiến tranh tàn phá, Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Theo ông, đây là một thành tựu đáng chú ý và không chỉ vì lợi ích riêng của Việt Nam.
Là quốc gia từng trải qua chiến tranh, Việt Nam thực sự hiểu rõ tầm quan trọng của hòa bình. Từ kinh nghiệm quý giá này, Việt Nam đã đóng góp đáng kể cho cộng đồng quốc tế, như thông qua việc tham gia các phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại các quốc gia bị chiến tranh tàn phá ở châu Phi như Nam Sudan và Cộng hòa Trung Phi. Đây là những đóng góp nổi bật, cho thấy sự sẵn sàng của Việt Nam trong việc đóng góp trở lại cho thế giới và cần được nhân rộng bởi các quốc gia khác.
Chuyên gia Enzo đặc biệt ấn tượng với những đóng góp cụ thể của Việt Nam. Theo ông, Việt Nam đã tích cực tái thiết rất nhiều cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho việc vận chuyển viện trợ y tế, lương thực cho người tị nạn; xây dựng các bệnh viện dã chiến quân đội để cung cấp dịch vụ y tế cho người dân địa phương và các lực lượng gìn giữ hòa bình khác. Đặc biệt, sự tham gia của các nữ quân nhân Việt Nam trong các phái bộ này còn mang một ý nghĩa đặc biệt. Họ không chỉ góp phần vào công cuộc gìn giữ hòa bình mà còn trở thành hình mẫu, nguồn cảm hứng cho phụ nữ tại những khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Sự hiện diện của họ đã giúp cộng đồng địa phương, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em tị nạn, cảm thấy an toàn và được lắng nghe, từ đó mang lại hy vọng và niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn.
Chuyên gia Enzo kết luận những hành động này là bằng chứng mạnh mẽ cho thấy sự đóng góp đáng kể của Việt Nam cho sự phát triển quốc tế. Điều này chứng minh rằng một quốc gia từng chịu nhiều đau thương có thể truyền nguồn cảm hứng tích cực, góp phần cho hòa bình và sự ổn định cho thế giới. Đây là thành tựu mà cộng đồng quốc tế nên trân trọng và học hỏi.