79 năm TTXVN: Khẳng định vai trò kênh thông tin đối ngoại quan trọng của đất nước

Ngày 15/9/1945 - chưa đầy hai tuần sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình - Hà Nội, từ Đài phát sóng vô tuyến Bạch Mai, toàn văn bản Tuyên ngôn Độc lập cùng với danh sách Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, thông qua những bản tin bằng ba ngôn ngữ - tiếng Việt mang ký hiệu VNTTX (Việt Nam Thông tấn xã), tiếng Anh mang ký hiệu VNA (Vietnam News Agency) và tiếng Pháp mang ký hiệu AVI (Agence Vietnammien D’Infomation) thông báo với toàn thế giới sự ra đời của nước Việt Nam mới, đồng thời đánh dấu sự ra đời của hãng thông tấn ở nước ta: Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX). 

Trải qua 79 năm xây dựng, trưởng thành, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) luôn nỗ lực đổi mới cơ chế, phương thức hoạt động với mục tiêu phát triển thành một hãng thông tấn có uy tín trong khu vực, theo mô hình là một tổ hợp truyền thông hiện đại, khẳng định vai trò một trong những trung tâm thông tin đối ngoại quan trọng nhất của cả nước.

Lan tỏa, nâng cao chất lượng thông tin đối ngoại

Là một trong hai trụ cột thông tin chủ chốt của TTXVN, thời gian qua, hoạt động trong công tác thông tin đối ngoại của TTXVN đã góp phần tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước; phổ biến thông tin đến các hệ thống truyền thông quốc tế, đáp ứng nhu cầu thông tin của bà con ở xa Tổ quốc. Bản tin đánh dấu sự ra đời của cơ quan thông tấn quốc gia được phát đi trong ngày lịch sử  - 15/9/1945 cũng là bản tin đối ngoại được truyền đi toàn thế giới bằng 3 thứ tiếng: Việt, Pháp, Anh thông báo về sự thành lập của chính thể Việt Nam dân chủ cộng hòa. 

Ngoài các ban tin nguồn TTXVN, hàng loạt đơn vị báo của TTXVN ra đời, nhằm phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền đối ngoại của đất nước. Có thể kể đến như: Báo Ảnh Việt Nam - tạp chí đối ngoại đầu tiên của Việt Nam (ra đời năm 1954); Báo Việt Nam News - tờ báo tiếng Anh hằng ngày đầu tiên và cho đến nay vẫn là duy nhất của Việt Nam (ra đời năm 1991); báo Le Courrier du Vietnam – tờ báo tiếng Pháp duy nhất của nước ta (ra đời năm 1993); Báo điện tử VietnamPlus - báo điện tử đối ngoại quốc gia cung cấp thông tin thời sự bằng 6 ngôn ngữ: Việt, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Trung, Nga (ra đời năm 2008); Truyền hình thông tấn – kênh truyền hình thiết yếu quốc gia (ra đời năm 2010)…

Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang cho biết: Với vai trò là cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực quốc gia, các đơn vị thông tin của TTXVN luôn nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin đối ngoại. Sự tham gia của 7 đơn vị thông tin nguồn, 8 đơn vị xuất bản và hệ thống 63 cơ quan thường trú trong nước, 30 cơ quan thường trú ngoài nước đã tạo nên tiếng nói mạnh mẽ trong nhiều tuyến thông tin đối ngoại quan trọng. Đặc biệt, mối quan hệ hợp tác nghiệp vụ với hơn 40 đối tác nước ngoài là các hãng thông tấn, tổ chức báo chí quốc tế, thông tin của TTXVN và thông tin do phóng viên các hãng thông tấn đối tác thực hiện được đăng tải trên các kênh truyền thông quốc tế đã góp phần hiệu quả trong tuyên truyền đối ngoại. 

Thực hiện theo Quyết định số 1669/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển một số báo in và báo điện tử đối ngoại quốc gia của TTXVN giai đoạn đến năm 2020, Báo Việt Nam News, Tạp chí in Báo ảnh Việt Nam, Báo điện tử VietnamPlus của TTXVN phát triển thành các báo in và báo điện tử đối ngoại quốc gia, có tầm ảnh hưởng trong khu vực và trên thế giới.

Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, các đơn vị thông tin của TTXVN đã có nhiều chuyển biến tích cực. Từ chỗ chỉ thực hiện thông tin văn bản, thông tin ảnh, đến nay, hầu hết các đơn vị đã chuyển sang mô hình đa phương tiện; không ngừng đổi mới về nội dung, hình thức thể hiện nhằm lan tỏa, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác thông tin đối ngoại. 

Thông tin đối ngoại của TTXVN bao quát toàn diện các chuyên đề: Tuyên truyền chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, các hoạt động đối ngoại quan trọng; việc triển khai các nghị quyết, chính sách về phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, những thành tựu về dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo, nhất là trong năm 2023, khi Việt Nam thực hiện nhiệm vụ là thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc; bảo vệ chủ quyền biên giới, hải đảo, bảo đảm an sinh xã hội, phát huy giá trị nhân văn theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng…

TTXVN cũng thực hiện nhiều tin, bài đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, kịp thời định hướng dư luận nhằm góp phần ổn định xã hội; chủ động xây dựng các kế hoạch, đề án tuyên truyền, mở các chuyên mục mới đối với những chủ đề lớn, những sự kiện quan trọng. Cùng đó, TTXVN đã triển khai thông tin đối ngoại bằng các loại hình thông tin: Văn bản, ảnh, đồ họa, truyền hình, âm thanh, đăng tải trên các nền tảng, đồng thời xuất bản sách đối ngoại, gồm: sách thời sự, sự kiện, sách ảnh đa ngữ; tổ chức nhiều cuộc trưng bày ảnh, cung cấp ảnh cho các đối tác về quan hệ giữa Việt Nam và các nước nhân các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, nhân kỷ niệm năm tròn, năm chẵn thiết lập quan hệ ngoại giao...

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm đa dạng hóa kênh phát hành thông tin đối ngoại, hiện nay, TTXVN có các hợp đồng dịch vụ, thỏa thuận hợp tác trao đổi thông tin với hơn 40 hãng thông tấn nước ngoài, trong đó có các hãng lớn, như: Tân Hoa xã (Trung Quốc), TASS (Liên bang Nga), Kyodo News (Nhật Bản), Yonhap News Agency (Hàn Quốc), AFP (Pháp), Reuters (Anh), Associated Press (Hoa Kỳ), Prensa Latina (Cuba), Press Trust India (Ấn Độ), IRNA (Iran), APS (Algeria), WAM (Các Tiểu vương quốc A rập Thống nhất)… Đặc biệt, ngày càng có nhiều hãng thông tấn nước ngoài chủ động đề nghị thiết lập quan hệ hợp tác, thể hiện uy tín của TTXVN trên các diễn đàn báo chí quốc tế.

Cùng đó, TTXVN vinh dự là đơn vị khởi xướng, đăng cai tổ chức Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần đầu tiên vào năm 2014, lần thứ hai vào năm 2018 và năm 2023, TTXVN đảm nhiệm vai trò là Cơ quan Thường trực của Giải thưởng.

Đánh giá cao công tác thông tin đối ngoại của TTXVN tại hội nghị sơ kết công tác thông tin đối ngoại năm 2023, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Trưởng ban Chỉ đạo công tác thông tin đối ngoại Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định: TTXVN đã góp phần cùng hệ thống báo chí và các hoạt động của hệ thống chính trị, kể cả đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân, tạo thành sức mạnh tổng hợp, tuyên truyền nâng cao hình ảnh về vị thế, uy tín và những thành tựu của đất nước ta đối với bạn bè quốc tế.

Phát huy truyền thống của cơ quan thông tấn anh hùng

Những kết quả TTXVN đạt được trong công tác thông tin đối ngoại thời gian qua cho thấy nỗ lực không ngừng theo hướng đổi mới, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả, sát với thực tiễn, mở rộng việc ứng dụng các ngôn ngữ phổ biến, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong thông tin đối ngoại.

Bắt nhịp xu hướng truyền thông mới, TTXVN đã và đang tổ chức thông tin theo hướng đa loại hình, đa nền tảng. Các sản phẩm thông tin kết hợp nhiều loại hình ngày càng thu hút độc giả bởi tính tổng hợp vấn đề cao, những bài phân tích, bình luận chuyên sâu, tích hợp nhiều hình ảnh phản ánh sinh động các chủ đề thông tin. Sự kết hợp công phu giữa thông tin dữ liệu, thông tin thời sự mang lại chiều sâu thông tin, tăng độ hấp dẫn đối với bạn đọc. Phát huy thế mạnh của mạng lưới phóng viên thường trú rộng khắp, những tuyến thông tin trọng điểm thời gian qua đã đẩy mạnh kết hợp giữa thông tin trong và ngoài nước. Thông tin trực tuyến từ các điểm cầu ngoài nước đã tạo ra những sản phẩm thông tin khác biệt, độc quyền trong giới truyền thông trong nước. 

TTXVN cũng đã xây dựng Nghị quyết chuyên đề để làm tốt nhiệm vụ thông tin chiến lược trong tình hình mới. Trong đó, xác định rõ những nhiệm vụ đặc thù của cơ quan thông tấn quốc gia trong tình hình mới, đó là thông tin nguồn chính thống, thông tin báo cáo/tham khảo có giá trị, mang tính chiến lược; thông phản bác, phản hồi kịp thời, sắc bén; làm tốt hơn nhiệm vụ của cơ quan thông tin đối ngoại chủ lực quốc gia... Những mục tiêu, nhiệm vụ đề ra đòi hỏi có sự quyết tâm, đồng lòng của cả tập thể để tạo ra những giá trị mới trong các loại hình thông tin đặc thù thông tấn, nâng cao hiệu quả của cơ chế hoạt động, xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới. 

Về định hướng phát triển thời gian tới, Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang nhấn mạnh: Năm 2025, TTXVN bước sang năm thứ 80 với những trọng trách mới của một thời kỳ mới. Đây cũng là năm ghi dấu những mốc son lịch sử của đất nước: 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đại hội đại biểu các cấp hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam... TTXVN với vai trò cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực quốc gia sẽ tiếp tục truyền đi thông điệp về những nỗ lực, thành tựu của đất nước sau gần 40 năm đổi mới; thể hiện vai trò của báo chí cách mạng trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định 3 khâu đột phá đó là nguồn nhân lực, thể chế và hạ tầng. Tập thể lãnh đạo ngành nhận thức các nhiệm vụ trọng tâm của TTXVN hiện nay và những năm tiếp theo là không ngừng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có bản lĩnh chính trị vững vàng, đáp ứng yêu cầu của báo chí hiện đại, từng bước phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến; tiếp tục đổi mới quy trình tác nghiệp, cơ chế tài chính nội bộ nhằm phát huy tinh thần trách nhiệm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo của tập thể những người làm báo TTXVN.

Theo Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang, mặc dù còn nhiều khó khăn về nguồn lực là lớn nhất, cũng như việc khó tuyển dụng được nhiều nhân sự trẻ đáp ứng yêu cầu của báo chí hiện đại nhưng thực tế cho thấy tập thể những người làm báo của TTXVN đã luôn đoàn kết, trách nhiệm, sáng tạo, có khả năng thích ứng cao với mọi hoàn cảnh. Về nhân lực, hàng trăm lượt phóng viên, biên tập viên, viên chức của TTXVN được tham gia các khóa học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ở trong và ngoài nước, các lớp nâng cao trình độ lý luận chính trị. Việc chia sẻ kỹ năng làm báo hiện đại được thực hiện thường xuyên, liên tục trong ngành. Nhờ đó, TTXVN luôn có được nhiều tác phẩm báo chí chất lượng cao, lan tỏa thông tin chính thức, chính thống kịp thời trên nhiều nền tảng, được sự tin tưởng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành, địa phương và đặc biệt là của đông đảo công chúng.

Bên cạnh đó, việc xây dựng Nghị định 87/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của TTXVN theo đúng thời gian quy định của Chính phủ đã được TTXVN hoàn thành. Trên cơ sở Nghị định, việc sắp xếp lại các tổ chức bên trong (giảm hai đầu mối cấp ban) cũng như xây dựng quy chế cho toàn bộ các đơn vị trong ngành đã được hoàn thành. TTXVN đang trong quá trình xây dựng lại nhiều quy chế nội bộ, phù hợp với quy định của luật pháp hiện hành, cũng như giúp thúc đẩy sự phát triển của ngành.

Các hoạt động hợp tác quốc tế cũng được đẩy mạnh theo hướng thiết thực, hiệu quả, giúp TTXVN có thêm các nguồn tin đa dạng, lan tỏa thông tin đối ngoại của TTXVN trên nhiều nền tảng. Cùng đó, chúng ta tiếp tục dành cho bạn bè truyền thống sự giúp đỡ từ chính trái tim mình. 

Tất cả các đơn vị của TTXVN đang nỗ lực hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ trọng tâm cho giai đoạn hiện nay và những năm tới để phục vụ đắc lực sự nghiệp cách mạng của Đảng, lợi ích của quốc gia, dân tộc; góp thêm những thành tích mới vào trang vàng 80 năm lịch sử của cơ quan thông tấn anh hùng - Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang cho biết.