Một nhóm kiếm tiền ảo trên mạng xã hội hiện có gần 83.000 thành viên tham gia, kết nối chia sẻ thông tin về Bitcoin.
“Sức hút” của Bitcoin và giá trị thực tế dựa trên cung - cầu
Từ mức giá cao nhất mọi thời đại 58.000 USD/ 1 Bitcoin, ghi nhận của CoinDesk, trong 24 giờ gần nhất, Bitcoin rơi xuống mức giao dịch thấp nhất 43.119 USD/đồng. Trên Vicuta, sàn giao dịch được nhiều người Việt quan tâm, giá Bitcoin giảm 2,6%, giao dịch ở mức 1.076 – 1.127 triệu đồng mỗi Bitcoin (mua - bán). Mặc dù giá Bitcoin lên xuống chóng mặt nhưng đồng tiền kỹ thuật số có giá trị cao nhất thế giới này vẫn khiến nhiều người “mê mẩn”.
Chia sẻ với phóng viên báo Tin tức, chị V.H.Thanh (phố Hàng Bún, quận Ba Đình, Hà Nội) cho biết: “Xu hướng ở Việt Nam có 2 kiểu đầu tư Bitcoin. Nếu kế hoạch đầu tư lâu dài, nhà đầu tư mua Bitcoin khi giá xuống rất thấp, chờ đợi giá lên cao để bán kiếm lời. Còn phần nhiều nhà đầu tư hiện tham gia ‘lướt sóng’, tức là canh giá Bitcoin giảm thì mua vào và tăng lên thì bán nhanh chốt lời”.
Đề cập về sự rủi ro khi “lướt sóng” Bitcoin, chị V.H.Thanh ví dụ: Theo Coin Desk, giá Bitcoin hôm 26/2 (giờ Việt Nam) có thời điểm mất mốc 45.000 USD/đồng, giảm gần 24% từ mức đỉnh hơn 58.000 USD/đồng trước đó thì sang ngày 27/2, giá đồng tiền này bật tăng nhẹ lên ngưỡng 47.700 USD/đồng. Đến ngày 1/3, Bitcoin lại giảm 2,58% trong bối cảnh hàng loạt tiền ảo vốn hóa lớn “lao dốc” khiến thị trường bốc hơi khoảng 60 tỷ USD vốn hóa. “Sự biến động liên tục về giá của Bitcoin giúp cho nhóm ‘lướt sóng’ có lãi lớn nhưng mức tăng, giảm diễn ra nhanh với mức chênh lệch lớn cũng khiến không ít người đầu tư lỗ nặng”, chị V.H.Thanh chia sẻ.
Nhiều bài viết, chia sẻ trên mạng cách kiếm tiền từ Bitcoin.
Trao đổi với phóng viên báo Tin tức, chuyên gia tài chính - TS Nguyễn Trí Hiếu nhận định: Thị trường Bitcoin trong những ngày qua dù có sụt giảm nhưng vẫn duy trì ở mức "khủng", ẩn chứa nhiều rủi ro. Nếu như năm 2017, Bitcoin lên đến 20.000 USD rồi lại xuống đến 3.000 - 4.000 USD và hiện Bitcoin giao dịch thấp nhất tại 43.119 USD/đồng và cao nhất có thể chạm đến là 46.688 USD.
“Cách đây 10 năm, những đồng tiền kỹ thuật số được xem là tiền ảo, không có giá trị mà do yếu tố cung cầu. Trong 10 năm qua, kinh tế thế giới khá ổn định nhưng năm 2020, dịch COVID-19 ập đến khiến đồng Bitcoin bắt đầu có giá trị thực khi nền kinh tế lao đao, rất nhiều đồng tiền sụt giá ngay cả đồng USD. Bitcoin hiện có giá trị thực tế nhưng vẫn dựa trên cung - cầu chứ không có giá trị kinh tế nào đứng sau nó”, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết.
Bitcoin là đồng tiền kỹ thuật số, ăn theo xu hướng của thế giới. Trước đây, các nước trên thế giới và cả Việt Nam đều cho phép đồng Bitcoin lưu hành nhưng không được phép sử dụng như một phương thức thanh toán. Tại nhiều quốc gia đã công nhận Bitcoin dù vẫn chưa công nhận là đồng tiền pháp lý. "Không có gì bảo đảm Bitcoin sẽ tiếp tục tăng. Mặc dù có những dự báo: Bitcoin có thể lên đến mức không tưởng là 200.000 USD nhưng không có cơ sở kinh tế nào đứng đằng sau mà chỉ do định hình cung cầu. Đến lúc cung cầu bị đứt gãy, nhu cầu giảm thì nguồn cung trở nên dư thừa và sẽ đẩy giá Bitcoin xuống", TS. Nguyễn Trí Hiếu phân tích.
Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực - Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, trong giai đoạn nền kinh tế khó khăn, nhà đầu tư thường có xu hướng mua Bitcoin để bảo toàn giá trị tài sản. Nhu cầu tăng mà nguồn cung tiền Bitcoin có giới hạn nên đồng tiền này có nhiều thơi điểm tăng giá “phi mã”. Nguồn cung lưu hành của Bitcoin hiện là 18,5 triệu bitcoin, trong khi theo quy định, hạn cung tối đa 21 triệu Bitcoin.
Thanh toán bằng tiền ảo là vi phạm pháp luật
Đồng tiền kỹ thuật số bitcoin. Ảnh: AFP/TTXVN.
Do Bitcoin tăng giá “chóng mặt” nên các hoạt động kinh doanh, giao dịch tiền ảo ngày càng sôi động tại Việt Nam. Nhiều dự án đào tiền ảo trên điện thoại “nở rộ” kèm lời quảng cáo hấp dẫn lôi kéo người tham gia.
Nổi lên trên thị trường gần đây là Pi Network với giá mềm hơn. Theo tìm hiểu của phóng viên báo Tin tức, cách thức "đào" đồng tiền này vô cùng đơn giản, chỉ cần dùng điện thoại và không cần kết nối Internet cũng đào được tiền. Tốc độ đào Pi Network của một người càng nhanh khi người đó mời càng nhiều người tham gia. Thậm chí, người tham gia không phải bỏ ra đồng tiền nào nhưng sẽ nhận được thưởng khi mời người khác tham gia vào hệ thống.
Sau Pi Network, 2 đồng tiền ảo là Bee Network và Timestope cũng bắt đầu dụ dỗ người tham gia với cùng chiêu bài miễn phí.
Theo ông Đinh Hồng Sơn, Tổng giám đốc Công ty CP Tài chính Thế hệ mới FinanceX, đến nay Việt Nam vẫn chưa đưa ra một khung pháp lý thực sự rõ ràng đối với tiền ảo và các vấn đề liên quan đến tiền ảo. “Theo ghi nhận từ các tổ chức lớn Coingecko, Coinmarketcap, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 5 về tổng lượng giao dịch tiền ảo trên thế giới, chứng tỏ hàng ngày người Việt đã và đang tham gia đầu tư trong lĩnh vực này với số lượng không nhỏ. Tại Việt Nam tồn tại hai loại hình giao dịch tiền ảo là: Sàn giao dịch tập trung và Sàn giao dịch ngang hàng P2P cùng các chợ giao dịch tự phát nhưng với số lượng không nhỏ, lên đến cả trăm nghìn thành viên”, ông Đinh Hồng Sơn cho biết.
Việc tiền ảo vẫn giao dịch tự phát đã và đang dẫn tới tình trạng thất thu ngân sách, chảy máu ngoại tệ, rửa tiền xuyên biên giới, tiềm ẩn rủi ro cho người tham gia vì không được pháp luật bảo vệ. Theo ông Đinh Hồng Sơn, Chính phủ cùng các Bộ, ngành liên quan cần gấp rút ban hành khung pháp lý cho tiền ảo; nhanh chóng xây dựng khung pháp lý nói chung về tiền ảo.
Ngoài ra, Việt Nam cần nhanh chóng ban hành Nghị định về cơ chế thử nghiệp (sandbox) cho fintech, lựa chọn các doanh nghiệp để thí điểm các mô hình kinh doanh như: Sàn giao dịch tiền ảo, sản phẩm blockchain (chuỗi các khối có chứa thông tin) sử dụng tiền ảo cho thanh toán, trao đổi hàng hoá… Điều này sẽ tạo sự yên tâm cho người tham gia để tạo ra những phương thức ứng dụng tiền ảo thực sự cho cuộc sống.
Trao đổi với phóng viên báo Tin tức ngày 1/3, luật sư Đỗ Minh Hiển - Trưởng Văn phòng luật sư JVN (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội ) cho biết: Hiện, trên thế giới tồn tại rất nhiều dạng tiền ảo khác nhau, trang Investopedia thống kế tính đến đầu năm 2021 có khoảng 4.000 loại tiền ảo trên thế giới trong đó phổ biến nhất phải kể đến các đồng tiền: Bitcoin, Altcoin (Alternative Coin), Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), Cardano (ADA), Tether (USDT) Stellar (XLM), Monero (XMR) , Polkadot (DOT)….
“Tùy thuộc vào thời điểm xuất hiện, nền tảng công nghệ, ưu việt trong thuật toán mà các đồng tiền ảo có giá trị khác nhau. Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng thừa nhận tiền ảo. Có nhiều quốc gia như: Trung Quốc, Cộng hòa Liên bang Nga, nghiêm cấm sử dụng Bitcoin cũng như các đồng tiền kỹ thuật số khác. Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước – NHNN có văn bản cấm các tổ chức tín dụng không được phép sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác như một loại tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán”, luật sư Đỗ Minh Hiển nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Trí Hiếu. việc phát hành, cung ứng sử dụng tiền ảo tại Việt Nam được coi là phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp, bị nghiêm cấm nhưng hiện Việt Nam chưa có chế tài cụ thể để điều chỉnh việc mua bán các loại tiền ảo trên thị trường. Do vậy, việc mua bán tiền ảo sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các bên tham gia giao dịch, làm méo mó thị trường tài chính, rất cần có các chế tài cụ thể để điều chỉnh.
Giới luật sư cho rằng: Việc phát hành, cung ứng, sử dụng tiền ảo tại Việt Nam được coi là phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo nghị định số 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng với mức xử phạt từ 50 triệu đến 100 triệu đồng (điểm d, khoản 6 Điều 26 – Nghị định số 88).
Bộ Luật hình sự năm (BLHS) 2015, sửa đổi năm 2017 cũng quy định hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm h, khoản 1, Điều 206: Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng. Mức hình phạt cao nhất được quy định tại Điều 206 – BLHS 2015, sửa đổi năm 2017 có thể lên tới 20 năm tù ( khoản 4 – Điều 206).