Một tuần vàng tăng 11 triệu đồng/lượng
Chỉ trong vòng một tuần, thị trường vàng trong nước đã chứng kiến mức tăng giá kỷ lục chưa từng có. Riêng ngày 17/10, giá vàng miếng SJC mở cửa ở mức 150,7 - 152,2 triệu đồng/lượng, sau đó nhanh chóng tăng lên 153 triệu đồng/lượng vào đầu giờ chiều nay (17/10), tăng gần 4 triệu đồng/lượng so với ngày 16/10.
Người dân xếp hàng chờ mua vàng tại cửa hàng vàng Mi Hồng.
Không chỉ SJC, các thương hiệu lớn như DOJI, PNJ hay Bảo Tín Minh Châu cũng đồng loạt điều chỉnh giá vàng nhẫn 9999 lên vùng 150 - 154 triệu đồng/lượng. Riêng vàng nhẫn trơn của Bảo Tín Minh Châu có lúc vượt 155 triệu đồng/lượng, cao hơn cả vàng miếng SJC, một hiện tượng hiếm thấy trong nhiều năm qua.
Trong khi đó, trên thị trường không chính thức, giá vàng “chợ đen” đã có lúc bị đẩy lên tới 170 - 180 triệu đồng/lượng, vượt xa mức niêm yết của các doanh nghiệp. Đây là vùng giá tiềm ẩn nhiều rủi ro, bởi không có hóa đơn, không truy xuất được nguồn gốc và dễ bị lợi dụng để đầu cơ, thổi giá.
Nếu so với thời điểm ngày 10/10, ngay khi Nghị định 232/2025/NĐ-CP bắt đầu có hiệu lực, mức tăng này thật sự đáng chú ý. Khi đó, giá vàng SJC chỉ quanh 140 - 142 triệu đồng/lượng, tức trong bảy ngày, mỗi lượng vàng đã tăng hơn 11 triệu đồng, tương đương mức tăng gần 8%.
Đà tăng mạnh này chịu ảnh hưởng trực tiếp từ giá vàng thế giới, khi kim loại quý này liên tục lập đỉnh, vượt 4.300 USD/ounce và có thời điểm chạm ngưỡng 4.318 USD/ounce trong phiên sáng 17/10. Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố quốc tế, giới phân tích cho rằng tâm lý FOMO - “sợ bỏ lỡ cơ hội” mới là động lực khiến thị trường trong nước “nóng” đến vậy.
Ghi nhận tại điểm bán vàng SJC trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (phường Xuân Hòa, TP Hồ Chí Minh), cảnh người dân xếp hàng mua vàng vẫn tiếp tục tái diễn, thậm chí đông hơn dù giá vàng không ngừng “leo dốc”. Trên thực tế, lượng người đăng ký mua vàng trực tuyến cũng tăng mạnh nhưng đa số đều không thành công.
Anh Xuân Thư, ngụ tại phường Phước Long (TP Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Cách đây một tuần, tôi đăng ký mua vàng online khi giá khoảng 145 triệu đồng/lượng, dự định mua 5 lượng nhưng suốt ba ngày liên tiếp, hệ thống đều báo hết vàng, không thể đặt mua được”.
Cửa hàng vàng SJC trên đường Nguyễn Thị Minh Khai vẫn luôn đông người đứng xếp hàng chờ mua.
Theo một số chuyên gia, nguyên nhân do mạng xã hội lan truyền tin “vàng sắp cạn” đã kích hoạt làn sóng mua đuổi. Đáng lo ngại, nhiều người mua không nhằm mục đích tích trữ mà với kỳ vọng “bán lại ngay” khi giá tiếp tục tăng.
Thế nhưng, tình trạng chênh lệch mua - bán (spread) tại các doanh nghiệp vàng hiện ở mức cao kỷ lục, từ 1,5 - 2,5 triệu đồng/lượng đang phản ánh rủi ro lớn cho người mua lướt sóng. Các chuyên gia cho rằng, khi giá điều chỉnh, phần lớn nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ là người chịu thiệt đầu tiên.
Theo nhận định của TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, đà tăng quá nhanh luôn tiềm ẩn nguy cơ đảo chiều mạnh. Nếu giá thế giới hạ nhiệt hoặc nguồn cung trong nước được nối lại, giá vàng có thể giảm nhanh không kém tốc độ tăng.
Khi người mua đứng trước “bẫy vàng”
Chỉ trong một tuần sau khi chính sách mới có hiệu lực, thị trường vàng đã đi ngược kỳ vọng bình ổn, phản ánh tâm lý đầu cơ mạnh hơn là tín hiệu cung cầu thực. Đây chính là biểu hiện của một “đỉnh ảo”, nơi cảm xúc và tin đồn lấn át lý trí đầu tư.
Trước sức nóng của giá vàng, các chuyên gia tài chính - ngân hàng lo ngại điều này không chỉ tạo nên những con số kỷ lục mà còn kéo theo hàng loạt rủi ro cho người tham gia thị trường. Khi giá bị thổi phồng bởi đầu cơ và tâm lý đám đông, ranh giới giữa đầu tư hợp pháp và giao dịch rủi ro trở nên mong manh hơn bao giờ hết.
Trước đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhiều lần khẳng định, người dân chỉ nên mua vàng miếng tại các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp được cấp phép. Những kênh mua bán “chợ đen”, rao bán vàng không hóa đơn, không chứng minh được nguồn gốc đều không được pháp luật công nhận.
Chuyên gia cảnh báo "bẫy vàng" nếu mua đuổi theo giá vàng. Ảnh minh họa
Theo NHNN, người mua vàng qua kênh phi chính thức có thể mất trắng tài sản khi giá đảo chiều, thậm chí bị xử lý vi phạm nếu không xuất trình được chứng từ giao dịch trong quá trình thanh tra. Hóa đơn điện tử hiện đã trở thành công cụ pháp lý bắt buộc để Nhà nước quản lý và truy xuất dòng tiền.
Cũng từ ngày 10/10, mọi giao dịch vàng từ 20 triệu đồng trở lên phải thanh toán qua tài khoản ngân hàng, thay vì tiền mặt hoặc thẻ tín dụng. Quy định này giúp ngăn chặn tình trạng dùng vốn vay, thẻ tín dụng hoặc đòn bẩy tài chính để đầu cơ, giảm rủi ro nợ xấu và tăng minh bạch giao dịch.
Tuy nhiên, ghi nhận từ một số cửa hàng cho thấy, vẫn còn tình trạng “linh hoạt” trong thanh toán, chấp nhận tiền mặt hoặc quẹt thẻ. Điều này khiến người mua dễ rơi vào giao dịch không hợp lệ, tiềm ẩn hệ quả pháp lý nếu bị kiểm tra.
Hiện spread giữa giá mua và bán của các doanh nghiệp vàng lớn như SJC, DOJI, PNJ, BTMC đã lên tới 2 - 3 triệu đồng/lượng. Người mua ở vùng đỉnh gần như “lỗ ngay lập tức” nếu quay đầu bán ra. Nhiều người bị cuốn vào tâm lý FOMO, rút tiết kiệm hoặc vay nóng để “bắt sóng” vàng mà không lường trước rủi ro đảo chiều.
Các công ty chứng khoán và chuyên gia tài chính cảnh báo rằng, thị trường vàng đang phản ứng cảm xúc nhiều hơn là dựa trên giá trị thực. Khi nguồn cung chính thức được khơi thông hoặc sàn giao dịch vàng thí điểm đi vào hoạt động, mặt bằng giá có thể điều chỉnh nhanh chóng, khiến những người “vào sau” chịu thiệt hại lớn.
Theo đó, giới chuyên gia khuyến nghị người dân cần tỉnh táo và tuân thủ quy định pháp luật khi tham gia thị trường: Chỉ giao dịch tại điểm bán có giấy phép và hóa đơn điện tử rõ ràng. Không mua bán bằng tiền mặt nếu giá trị vượt ngưỡng 20 triệu đồng/ngày. Theo sát lộ trình sàn vàng thí điểm và chính sách nhập khẩu vàng của NHNN để tránh mua vào vùng giá bất ổn. Giữ tỷ trọng vàng ở mức hợp lý, coi vàng là kênh tích sản, không phải công cụ đầu cơ ngắn hạn.
Theo các chuyên gia, giá vàng ngày 17/10 đã chạm mốc 153 triệu đồng/lượng, một kỷ lục đáng nhớ. Nhưng đỉnh cao không đồng nghĩa với an toàn. Khi cơn sóng vàng đi qua, điều còn lại có thể không phải là lợi nhuận mà là bài học về sự tỉnh táo giữa thị trường biến động.