Vì sao một loạt nước châu Á vội đặt mua thuốc trị COVID-19 chưa được cấp phép?

Theo kênh CNN, các nước khắp khu vực đang vội đặt hàng mua loại thuốc kháng vrirus có tên Molnupiravir của hãng dược Mỹ Merck, loại thuốc được coi là vũ khí mới nhất chống COVID-19 dù chưa được cấp phép sử dụng.

Thuốc Molnupiravir được coi là nhân tố thay đổi đại dịch tiềm năng, đặc biệt là với những ai không thể tiêm vaccine. Merck đang xin Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cấp phép sử dụng khẩn cấp loại thuốc này. Nếu được cấp phép, viên thuốc Molnupiravir sẽ là phương thức điều trị kháng virus đường uống đầu tiên với bệnh COVID-19.

Sợ chậm chân

Theo dữ liệu của công ty Airfinity, trong 10 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đặt mua hoặc đang đàm phán mua Molnupiravir thì có tới 8 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á-Thái Bình Dương.

Trong cuộc họp ngày 14/10, Trung tâm Xử lý Tình hình COVID-19 của Chính phủ Thái Lan (CCSA) đã thông qua kế hoạch mua 50.000 liệu trình thuốc Molnupiravir.

Trước đó, Chính phủ Malaysia ngày 7/10 thông qua Bộ Y tế đã ký thỏa thuận mua thuốc điều trị kháng virus Molnupiravir như một sự lựa chọn bổ sung cho phương pháp điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 ở nước này.

Ngày 6/10, Thủ tướng Hàn Quốc Kim Boo-kyum cho biết nước này đã đạt thỏa thuận mua 20.000 liệu trình thuốc viên Molnupiravir.

Thủ tướng Australia Scott Morrison ngày 5/10 thông báo nước này sẽ mua 300.000 liều thuốc Molnupiravir nếu loại thuốc viên đầu tiên điều trị COVID-19 này được các cơ quan quản lý cấp phép.

Hiện chưa rõ mỗi nước này sẽ trả bao nhiêu tiền để mua thuốc Molnupiravir.

Mỹ đã đồng ý chi 1,2 tỷ USD cho 1,7 triệu liệu trình nếu Molnupiravir được cấp phép sử dụng, tương đương 700 USD/liệu trình. Phân tích dựa trên tính toán chi phí nguyên liệu thô cho thấy chi phí sản xuất một liệu trình Molnupiravir là 18 USD.

Mức giá 700 USD khiến một số chuyên gia ngạc nhiên vì Merck đã được Mỹ tài trợ phát triển loại thuốc này. Merck chưa xác nhận liệu con số ước tính 700 USD/liệu trình có chính xác không. Công ty chỉ cho biết họ chưa xác định giá thuốc Molnupiravir vì nó chưa được cấp phép sử dụng. Trước đó, Merck cho biết sẽ bán thuốc với giá khác nhau cho từng quốc gia.

Trong bối cảnh dịch bệnh, nhiều quốc gia thu nhập thấp có thể không có lợi thế khi sử dụng Molnupiravir. Sau khi thuốc được cấp phép, các nước sẽ phải quyết định xem cho đối tượng nào uống: người có triệu chứng hay phải xét nghiệm dương tính rồi mới uống. Tại nhiều nước, xét nghiệm không phải dễ thực hiện.

Theo kết quả nghiên cứu, thuốc Molnupiravir cần được uống trong vòng 5 ngày sau khi khởi phát triệu chứng. Do đó, một số nước có thể gặp khó khăn vì khó có kết quả xét nghiệm nhanh.

Cũng như với vaccine, bà Senanayake cho rằng vẫn có khả năng các nước giàu có sẽ mua nhiều thuốc Molnupiravir hơn mức cần thiết.

Các chuyên gia lưu ý rằng cuộc đua tích trữ Molnupiravir ở châu Á có thể khiến tình trạng giành giật như đã xảy ra với vaccine năm 2020 lặp lại. Khi đó, các nước giàu bị cáo buộc tích trữ vaccine quá nhiều, trong khi nước nghèo không thể có nguồn cung.

Bà Rachel Cohen, Giám đốc điều hành khu vực Bắc Mỹ của tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Thuốc chữa những bệnh bị bỏ qua, nói: “Molnupiravir thực sự có tiềm năng thay đổi cục diện dịch bệnh một chút. Chúng ta cần đảm bảo không lặp lại lịch sử, không đi theo lối cũ hoặc lặp lại sai lầm như đã có với vaccine COVID-19”.

Vaccine vẫn bảo vệ tốt nhất

Các chuyên gia cho rằng mặc dù viên Molnupiravir có vẻ hứa hẹn nhưng họ lo một số người sẽ dùng thuốc này để thay vaccine trong khi vaccine vẫn là biện pháp bảo vệ tốt nhất.

Ở châu Á-Thái Bình Dương, nơi tỷ lệ tiêm chủng ở nhiều nước dù tăng lên nhưng vẫn có hàng triệu người chưa được tiêm vaccine vì không đủ điều kiện hoặc không thể tiếp cận vaccine.

Ông Nial Wheate tại khoa dược Đại học Sydeney nói: “Thuốc này sẽ là giải pháp đầu tiên cho những đối tượng đó nếu họ mắc bệnh”.

Tuy vậy, ông Wheate và một số chuyên gia lo ngại sự xuất hiện của thuốc Molnupiravir có thể khiến việc thuyết phục người dân tiêm vaccine khó khăn hơn, nhất là những người có tâm lý ngại tiêm vaccine. Nghiên cứu cho thấy nhiều người thích uống thuốc hơn là tiêm.

Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định Molnupiravir không phải là thứ thay thế vaccine. Thuốc này không có nghĩa là không cần khẩn cấp tăng tỷ lệ tiêm vaccine.