Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn phát biểu họp báo. Ảnh: Minh Thái/PV TTXVN Việt Nam tại Indonesia
Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, phát biểu tại buổi họp báo, ông Kao Kim Hourn cho biết các hội nghị với chủ đề “Bao trùm và Bền vững” đã diễn ra thành công tốt đẹp với 66 văn kiện được thông qua và gần 100 cuộc gặp song phương được tổ chức bên lề, thể hiện mức độ hợp tác sâu rộng trong khu vực. Trong đó, ông Kao Kim Hourn nhắc đến cuộc gặp song phương với Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres…
Một trong những thành tựu quan trọng nhất là việc ký kết Tuyên bố về việc kết nạp Timor Leste, chính thức đưa quốc gia này trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN. Tổng Thư ký Kao Kim Hourn nhấn mạnh sự kiện này đã hiện thực hóa "giấc mơ của các nhà sáng lập ASEAN" về một hiệp hội quy tụ tất cả các quốc gia Đông Nam Á.
Một dấu mốc ngoại giao quan trọng khác là việc Campuchia và Thái Lan ký kết "Hiệp định Kuala Lumpur", chấm dứt hiệu quả các căng thẳng biên giới giữa hai nước. Lễ ký được tiến hành dưới sự trung gian của Malaysia với tư cách là Chủ tịch ASEAN và sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Về kinh tế, Tổng Thư ký Kao Kim Hourn nêu bật việc ký kết Nghị định thư nâng cấp 3.0 Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), bổ sung các cam kết mới về kinh tế số, kinh tế xanh, kết nối chuỗi cung ứng, và bảo vệ người tiêu dùng. Cùng với đó, Nghị định thư thứ hai sửa đổi Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA) cũng đã được hoàn tất, góp phần thúc đẩy ASEAN trở thành một cơ sở sản xuất và thị trường thống nhất.
Các nhà lãnh đạo cũng đã thông qua Tuyên bố Kuala Lumpur kỷ niệm 20 năm Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), tái khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN và sự tham dự lần đầu tiên của Timor Leste với tư cách thành viên đầy đủ.
Về quan hệ đối ngoại, hội nghị đã chứng kiến việc nâng cấp quan hệ ASEAN-New Zealand lên Đối tác Chiến lược Toàn diện (CSP), trở thành đối tác CSP thứ bảy của ASEAN. Các hội nghị cấp cao với các đối tác khác như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và LHQ đều tập trung vào việc tăng cường hợp tác thực chất, đặc biệt là kết nối Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP) với các chiến lược riêng của đối tác. Đáng chú ý, các nhà lãnh đạo RCEP đã nhóm họp trở lại sau 5 năm, kêu gọi thúc đẩy quá trình gia nhập của các nền kinh tế mới.
Tổng Thư ký Kao Kim Hourn nhấn mạnh các nhà lãnh đạo đã thảo luận thẳng thắn về các thách thức xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm lừa đảo trực tuyến. Ông cho biết ASEAN sẽ sử dụng tất cả các cơ chế hiện có, như Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Tội phạm xuyên quốc gia (AMMTC) và Hội nghị Bộ trưởng Kỹ thuật số ASEAN (ADGMIN), đồng thời thiết lập cơ chế mới (Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát/Bộ trưởng Tư pháp ASEAN) để giải quyết vấn đề này.
Về các hiệp định thương mại tự do (FTA) mới, Tổng Thư ký Kao Kim Hourn thông báo các cuộc đàm phán FTA ASEAN-Canada dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 4/2026 và ASEAN cũng đang tiến hành nghiên cứu khả thi về một FTA với Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC).
Tại sự kiện, Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cũng giải đáp thêm một số câu hỏi liên quan đến vấn đề Myanmar, thành viên mới Timor Leste, về điện hạt nhân cho khu vực ASEAN và chống tội phạm xuyên quốc gia.