Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp. Ảnh: AFP/TTXVN
Sắc lệnh này có tên "Không có đàn ông trong thể thao dành cho phụ nữ", sẽ điều chỉnh cách chính quyền liên bang áp dụng Đạo luật IX - một đạo luật về quyền công dân nhằm ngăn chặn phân biệt giới tính trong hệ thống giáo dục nhận tài trợ liên bang, bao gồm các hoạt động thể thao. Theo đó, sắc lệnh sẽ giới hạn quyền tham gia của vận động viên chuyển giới nữ trong các giải đấu thể thao nữ do các tổ chức giáo dục tổ chức.
Theo Nhà Trắng, sắc lệnh này yêu cầu các trường học, hiệp hội thể thao và tổ chức giáo dục nhận tài trợ liên bang chỉ cho phép những vận động viên có giới tính sinh học là nữ tham gia thi đấu trong các hạng mục thể thao dành cho nữ. Chính quyền Trump cho rằng chính sách này nhằm đảm bảo sự công bằng trong thi đấu, đồng thời nhấn mạnh rằng các giải đấu thể thao nữ nên tiếp tục phân loại vận động viên dựa trên giới tính sinh học thay vì bản dạng giới.
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tranh luận về việc vận động viên chuyển giới nữ tham gia thể thao nữ đã diễn ra trong nhiều năm qua. Một số tiểu bang tại Mỹ đã ban hành luật hạn chế hoặc cấm vận động viên chuyển giới nữ thi đấu ở các giải đấu dành cho nữ, trong khi những bang khác tiếp tục duy trì chính sách cho phép họ thi đấu dựa trên bản dạng giới.
Chính sách mới này cũng là một phần trong loạt thay đổi lớn của chính quyền Tổng thống Trump liên quan đến các biện pháp bảo vệ quyền của người chuyển giới. Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump đã ký nhiều sắc lệnh nhằm hủy bỏ các chính sách của chính quyền tiền nhiệm, trong đó có các biện pháp liên quan đến quyền tiếp cận dịch vụ y tế và cách thức ghi nhận bản dạng giới trong các tài liệu chính thức của chính phủ.
Sắc lệnh đã vấp phải sự phản đối từ các tổ chức bảo vệ quyền LGBTQ+. Chiến dịch Nhân quyền (Human Rights Campaign - HRC), tổ chức lớn nhất bảo vệ quyền lợi của cộng đồng LGBTQ+ tại Mỹ, cho rằng đây là một bước lùi đáng kể trong việc bảo vệ quyền của người chuyển giới. Bà Kelley Robinson - Chủ tịch HRC - tuyên bố rằng tổ chức này sẽ tiếp tục đấu tranh để bảo vệ quyền lợi của vận động viên chuyển giới trong lĩnh vực thể thao.
Ngoài ra, một số tổ chức nhân quyền cũng cho rằng sắc lệnh này có thể vi phạm luật liên bang và dự kiến sẽ đưa vấn đề này ra cơ quan pháp lý. Một số bang như California và New York tuyên bố sẽ không thực thi sắc lệnh này và tiếp tục duy trì các chính sách bảo vệ quyền lợi của vận động viên chuyển giới.
Việc thực thi sắc lệnh này có thể tác động đáng kể đến hệ thống giáo dục và thể thao tại Mỹ. Các trường đại học và trung học nhận tài trợ liên bang sẽ phải điều chỉnh quy định để tuân thủ chính sách mới, đồng nghĩa với việc một số vận động viên chuyển giới nữ có thể không còn đủ điều kiện tham gia thi đấu ở các giải thể thao nữ.
Hiệp hội Thể thao Đại học Quốc gia (NCAA), tổ chức giám sát các giải đấu thể thao tại các trường đại học ở Mỹ, hiện vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức về sắc lệnh này. Tuy nhiên, trong quá khứ, NCAA từng phản đối các quy định hạn chế vận động viên chuyển giới và từng xem xét việc rút các sự kiện thể thao khỏi những bang ban hành các luật tương tự.
Bên cạnh đó, một số chuyên gia nhận định rằng việc thay đổi cách diễn giải Đạo luật IX có thể dẫn đến các tranh cãi pháp lý kéo dài. Một số tổ chức pháp lý đã tuyên bố sẵn sàng khởi kiện chính quyền ông Trump để bảo vệ quyền lợi của các vận động viên chuyển giới, đồng thời đặt câu hỏi về tính hợp pháp của sắc lệnh này.
Dù sắc lệnh đã được ký, các chuyên gia nhận định rằng tranh cãi pháp lý về vấn đề này sẽ còn tiếp tục. Nhiều tổ chức nhân quyền và pháp lý đã tuyên bố sẽ khởi kiện để thách thức sắc lệnh. Các bang có lập trường ủng hộ quyền của người chuyển giới có thể tiếp tục đưa ra những biện pháp riêng để bảo vệ vận động viên chuyển giới.
Trong bối cảnh này, sắc lệnh của ông Trump không chỉ tác động đến chính sách của chính phủ Mỹ về giới tính và bình đẳng trong thể thao mà còn trở thành một vấn đề gây tranh cãi trên cả chính trường trong nước và quốc tế. Khả năng sắc lệnh này được duy trì hay không sẽ phụ thuộc vào kết quả của các tranh cãi pháp lý, phản ứng từ dư luận và những diễn biến tiếp theo trong hệ thống tư pháp Mỹ.