Đối mặt với chỉ trích liên quan đến bế tắc trong tiếp cận, mua sắm vaccine phòng dịch, ông Duterte có ý định sử dụng Thỏa thuận các Lực lượng thăm viếng (VFA) làm công cụ gây sức ép buộc Mỹ phải cung cấp, chuyển giao vaccine.
Phát biểu trong phiên họp nội cách cuối tuần qua, ông Duterte dọa sẽ chấm dứt VFA nếu Philippines không nhận được hàng triệu liều vaccine ngừa COVID-19. “Nếu (Mỹ) không cung cấp được tối thiểu 20 triệu liều vaccine, tốt nhất là họ nên rời khỏi đây. Không vaccine, sẽ không có hiện diện ở Philippines”, Tổng thống Duterte nói.
Đe dọa trên được đưa ra tại thời điểm chính quyền Manila vấp phải phản ứng từ dư luận khi không đạt được thỏa thuận mua vaccine với hãng dược Pfizer, trong khi nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Singapore và Indonesia sắp được phân phối các loại vaccine ngừa COVID-19 từ nước ngoài.
Đầu tháng này, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin từng thông báo Manila đã đạt được hợp đồng mua 10 triệu liều vaccine của Pfizer với sự hỗ trợ của đồng cấp người Mỹ Mike Pompeo và dự kiến việc chuyển giao sẽ được thực hiện trong tháng 1/2021. Tuy nhiên, hợp đồng này bị đổ bể, với thông tin cho rằng Bộ trưởng Y tế Philippines Francisco Duque đã “mắc sai lầm” khi làm việc với phía Mỹ.
Ông Duque bác bỏ cáo buộc này, đồng thời khẳng định Philippines chưa bao giờ nhận được cam kết chắc chắn từ hãng dược của Mỹ. Tổng thống Duterte cũng có ý bảo vệ ông Duque, khi nói rằng tốt nhất đừng bao giờ tin vào lời nói của phía Mỹ về “có thể sớm chuyển giao”.
Nhà lãnh đạo Philippines trước đó từng khẳng định ông muốn được tiếp cận vaccine của Nga và Trung Quốc hơn, đồng thời chỉ trích các nước phương Tây vì “chỉ biết theo đuổi lợi nhuận”. Tính đến nay, Philippines mới chỉ có được hợp đồng 2,6 triệu liều vaccine của công ty dược AstraZeneca, trong bối cảnh nước này có tới hơn 470.000 ca mắc COVID-19, với hơn 9.000 trường hợp tử vong.