Tổng thống Mỹ công bố kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt xung đột ở Gaza

Kế hoạch được xem là nỗ lực lớn nhất từ trước đến nay của ông Trump nhằm thúc đẩy một giải pháp toàn diện cho cuộc khủng hoảng đang diễn ra.

Theo kế hoạch, toàn bộ con tin – bao gồm cả những người đã thiệt mạng – sẽ được trao trả trong vòng 72 giờ sau khi Israel chấp thuận thỏa thuận. Đổi lại, Israel sẽ thả 250 tù nhân đang thụ án chung thân và 1.700 người Palestine bị bắt giữ sau ngày 7/10/2023, bao gồm tất cả phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra, mỗi con tin Israel được thả sẽ tương đương với việc trao trả thi thể của 15 người Palestine ở Gaza.

Một trong những điểm nổi bật của kế hoạch là đề xuất thành lập một ủy ban kỹ trị Palestine tạm thời để quản lý Gaza, dưới sự giám sát của một "Hội đồng Hòa bình" quốc tế do chính ông Trump làm Chủ tịch. Hội đồng này sẽ bao gồm các nhân vật quốc tế, trong đó có cựu Thủ tướng Anh Tony Blair.

Ông Trump cũng kêu gọi ngừng ngay lập tức các hoạt động quân sự sau khi hai bên chấp thuận thỏa thuận. Lực lượng Israel sẽ rút về ranh giới đã được thống nhất, và việc rút quân toàn bộ sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn, gắn với điều kiện cụ thể. Đồng thời, các thành viên Hamas từ bỏ vũ khí và cam kết sống trong hòa bình sẽ được ân xá và tạo điều kiện ra đi an toàn nếu họ mong muốn.

Một phần quan trọng khác trong kế hoạch là lời hứa không ai bị ép rời Gaza. Ông Trump nhấn mạnh: “Ai muốn rời đi sẽ được tự do rời đi. Ai muốn trở lại sẽ được phép trở lại". Ngoài ra, một vùng kinh tế đặc biệt với thuế suất ưu đãi sẽ được thành lập tại Gaza, cùng với một ủy ban đầu tư quốc tế nhằm phục hồi hạ tầng và thúc đẩy phát triển.

Nhà Trắng thông báo Mỹ, Israel và Qatar sẽ thành lập một "cơ chế tay ba" để giải quyết các bất đồng và giám sát thực thi thỏa thuận. Động thái này diễn ra sau khi ông Trump dàn xếp một cuộc điện đàm giữa ông Netanyahu và Thủ tướng Qatar al-Thani, trong đó Thủ tướng Israel xin lỗi về cuộc tấn công tại Doha, đồng thời cam kết sẽ không lặp lại hành động vi phạm chủ quyền Qatar.

Trong khi đó, một quan chức cấp cao của Hamas tuyên bố với Đài al-Araby rằng tổ chức này sẵn sàng đàm phán với Chính quyền Palestine để thành lập một chính phủ thống nhất điều hành cả Gaza và Bờ Tây – tín hiệu cho thấy khả năng Hamas có thể tham gia vào tiến trình chính trị mới nếu thỏa thuận được thực thi. 

Ngoại trưởng các nước Saudi Arabia, Jordan, Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE), Qatar, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan ngày 29/9 ra tuyên bố chung hoan nghênh kế hoạch hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Dải Gaza.

Ngoại trưởng 8 quốc gia nêu trên bày tỏ sẵn sàng hợp tác tích cực với Mỹ và các bên liên quan để hoàn tất thỏa thuận và đảm bảo thực thi văn kiện này.

Cùng ngày, Chính quyền Palestine (PA) đã ca ngợi những nỗ lực hòa bình của ông chủ Nhà Trắng.

Hãng thông tấn WAFA của Palestine dẫn tuyên bố của PA tái khẳng định cam kết “hợp tác với Mỹ, các nước trong khu vực và các đối tác để chấm dứt chiến sự ở Gaza thông qua một thỏa thuận toàn diện”, trong đó có việc “mở đường cho nền hòa bình công bằng trên cơ sở giải pháp hai nhà nước”.

Từ Paris, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên tiếng tán thành cam kết của người đồng cấp Mỹ về việc chấm dứt chiến sự ở Dải Gaza và đảm bảo mục tiêu giải thoát tất cả các con tin.

Trên mạng xã hội X, ông Macron bày tỏ: “Tôi hy vọng Israel sẽ hoàn toàn hợp tác trên cơ sở này. Hamas không còn lựa chọn nào khác ngoài hành động trả tự do ngay lập tức cho tất cả các con tin và thực hiện kế hoạch này”.

Trong khi đó, Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng biểu dương những nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt xung đột ở Gaza thông qua bản kế hoạch mới.

Nhà lãnh đạo Anh bày tỏ: “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên cùng nhau hợp tác với Chính quyền Mỹ để hoàn tất thỏa thuận này và biến nó trở thành hiện thực”. Theo ông, Hamas “nên chấp thuận kế hoạch” của nhà lãnh đạo Mỹ, “hạ vũ khí và trả tự do cho tất cả các con tin còn lại”.

Đồng tình với những quan điểm kể trên, Văn phòng Thủ tướng Italy cùng ngày cho biết Rome hoan nghênh đề xuất của ông Trump về việc chấm dứt cuộc chiến ở Gaza và sẵn sàng đóng góp vai trò thông qua sự phối hợp chặt chẽ với Washington, các đối tác châu Âu và các bên liên quan trong khu vực.

Tuyên bố của Văn phòng Thủ tướng Italy đánh giá đề xuất của nhà lãnh đạo Mỹ “có thể đánh dấu một bước ngoặt, cho phép chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch, trả tự do ngay lập tức cho tất cả các con tin, đảm bảo quyền tiếp cận nhân đạo đầy đủ và an toàn cho dân thường”… Rome cũng kêu gọi phong trào Hamas “đồng ý không can thiệp vào tương lai của Gaza và giải giáp hoàn toàn”.

Cũng trong ngày 29/9, các nhà trung gian hòa giải Qatar và Ai Cập đã gặp Hamas để chuyển cho lực lượng này bản kế hoạch hòa bình của ông Trump.

Theo một nguồn thạo tin, Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani và Giám đốc Cơ quan tình báo Ai Cập Hassan Mahmoud Rashad “vừa gặp các nhà đàm phán Hamas và chia sẻ bản kế hoạch”. Các nhà đàm phán Hamas khẳng định “sẽ xem xét bản kế hoạch này một cách thiện chí và đưa ra phản hồi”.