Sáng kiến Merida được triển khai từ năm 2008 nhằm ngăn chặn nạn buôn ma túy. Theo đó, Mỹ hỗ trợ vũ khí, kỹ thuật và huấn luyện các lực lượng an ninh ở Mexico và Trung Mỹ. Cho tới nay, sáng kiến này đã nhận được hơn 3 tỷ USD hỗ trợ từ chính quyền Washington.
Phát biểu tại cuộc họp báo tại thủ đô Mexico City, Tổng thống Lopez Obrador mong muốn Mỹ định hướng lại toàn bộ sáng kiến Merida vì chương trình này hoạt động không hiệu quả. Ông khẳng định Mexico muốn hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực phát triển kinh tế hơn là sử dụng lực lượng an ninh.
Vì vậy, thay vì đầu tư cho sáng kiến Merida mà Mexico không mong muốn thì Mỹ nên đầu tư cho các dự án phát triển kinh tế tại khu vực Trung Mỹ vì điều này không chỉ giúp ngăn chặn nạn buôn ma túy mà còn ngăn chặn cả dòng người di cư đổ về Mỹ.
Phía Mexico cũng đề xuất kế hoạch phát triển vùng Đông Nam Mexico và Trung Mỹ với những khoản đầu tư dành cho các hoạt động sản xuất và tạo việc làm. Khi được hỏi liệu các quan chức Mỹ có chấp nhận kế hoạch này hay không, ông Obrador khẳng định phía Mexico đang thúc đẩy kế hoạch và đạt tiến triển
Bình luận của Tổng thống Obrador được đưa ra sau khi Bộ trưởng An ninh Alfonso Durazo đề xuất quỹ hỗ trợ Sáng kiến Merida nên được chuyển cho Lực lượng Vệ binh quốc gia Mexico. Đây là lực lượng dân quân mới được Chính phủ Mexico thành lập với nhiệm vụ chống buôn lậu ma túy và tội phạm bạo lực vốn đang là vấn đề an ninh nhức nhối tại quốc gia châu Mỹ này.
Tổng thống Mexico từng khẳng định quốc gia này có đầy đủ năng lực quân sự và hệ thống cơ sở huấn luyện nên không cần Mỹ hỗ trợ trong việc thành lập lực lượng mới. Theo kế hoạch, lực lượng này sẽ có khoảng 150.000 thành viên tính tới cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Obrador vào năm 2024.