Chiếc máy bay Embraer 190, mang số hiệu J2-8243 của hãng hàng không Azerbaijan Airlines, đã gặp nạn vào sáng sớm ngày 25/12, cách thành phố Aktau của Kazakhstan khoảng 3km. Chiếc máy bay khởi hành từ Baku, thủ đô Azerbaijan và dự định hạ cánh tại Grozny, thủ phủ của vùng Chechnya, miền Nam nước Nga. Tuy nhiên, máy bay buộc phải chuyển hướng do thời tiết xấu và cuối cùng gặp nạn khi hạ cánh khẩn cấp.
Chiếc máy bay chở 62 hành khách và 5 thành viên phi hành đoàn. Theo giới chức Kazakhstan, hành khách trên chuyến bay hầu hết là công dân của 4 quốc gia – gồm 42 công dân Azerbaijan, 16 công dân Nga, 6 công dân Kazakhstan và 3 công dân Kyrgyzstan.
Có 32 người sống sót, bao gồm hai trẻ em, đã được nhanh chóng đưa đến bệnh viện, nhiều người trong tình trạng nguy kịch. Một số người đã tự mình thoát khỏi đống đổ nát, trong khi những người khác phải chờ đội cứu hộ tới giải cứu.
Hãng thông tấn Interfax của Nga dẫn lời các nhân viên cứu hộ tại hiện trường cho biết cả hai phi công đều đã tử vong trong vụ tai nạn. Phó Thủ tướng Kazakhstan Kanat Bozumbayev thông báo 38 người đã thiệt mạng trong vụ tai nạn thương tâm này.
Video Khoảnh khắc mặt nạ dưỡng khí rơi xuống trước khi máy bay gặp nạn (Nguồn Reuters):
Những đồn đoán về nguyên nhân vụ tai nạn
Nguyên nhân chính xác của vụ tai nạn vẫn đang được điều tra. Song theo báo cáo sơ bộ của Cơ quan giám sát hàng không Nga, máy bay dường như gặp sự cố khẩn cấp sau khi va chạm với chim, buộc phải thay đổi lộ trình ban đầu. Màn sương dày đặc bao phủ Grozny khiến máy bay không thể hạ cánh tại điểm đến dự kiến, dẫn đến việc phải đổi hướng và cuối cùng gặp nạn gần sân bay Aktau.
Các trang web theo dõi hàng không thương mại cho biết máy bay di chuyển về phía Bắc theo lộ trình đã định ở bờ biển phía Tây, trước khi biến mất. Sau đó, máy bay xuất hiện trở lại ở bờ biển phía Đông, bay vòng quanh gần sân bay Aktau, trước khi bị rơi.
“Theo các báo cáo sơ bộ, máy bay đã yêu cầu hạ cánh tại một sân bay thay thế, trước khi xảy ra tai nạn do sương mù dày đặc ở Grozny”, phóng viên Yulia Shapovalova của kênh Al Jazeera đưa tin từ Moskva.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev tuyên bố: “Theo thông tin được cung cấp, máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines, đang bay trên lộ trình Baku-Grozny, đã thay đổi lộ trình do điều kiện thời tiết xấu đi và bắt đầu chuyển hướng đến sân bay Aktau, nơi xảy ra vụ tai nạn khi hạ cánh”.
Sân bay gần nhất tại Nga, Makhachkala, cũng đã đóng cửa vào buổi sáng cùng ngày để đề phòng các cuộc tấn công từ thiết bị bay không người lái, điều này càng làm phức tạp tình hình.
Video đội cứu hộ đầu tiên có mặt tại hiện trường ngay sau vụ tai nạn máy bay (Nguồn Reuters):
Theo bài đăng trực tuyến của trang web theo dõi chuyến bay FlightRadar24, tình trạng nhiễu GPS mạnh trong khu vực, một yếu tố từng góp phần vào nhiều sự cố hàng không khác trước đây, có thể khiến việc điều hướng trở nên phức tạp hơn và góp phần gây ra vụ tai nạn.
Tổng thống Aliyev đã ngay lập tức chỉ đạo công tác cứu nạn và điều tra. Ông Aliyev thừa nhận có nhiều giả thuyết về nguyên nhân gây ra vụ tai nạn, song ông cảnh báo mọi người không nên suy đoán.
“Có nhiều video về vụ tai nạn máy bay trên phương tiện truyền thông và mạng xã hội, và mọi người đều có thể xem chúng. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chưa thể khẳng định nguyên nhân gây ra vụ tai nạn. Có nhiều giả thuyết khác nhau, nhưng tôi tin rằng vẫn còn quá sớm để thảo luận về điều đó”, Tổng thống Azerbaijan nói.
Trong diễn biến mới nhất, ngày 26/12, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cũng nhấn mạnh cuộc điều tra về nguyên nhân vụ tai nạn đang được tiến hành và thật sai lầm khi đưa ra bất kỳ suy đoán trước nào vào lúc này.
“Hiện tại, cuộc điều tra đang được tiến hành. Bất kỳ sự cố hàng không nào cũng nên được các cơ quan hàng không đặc biệt điều tra. Và cho đến khi các nhà điều tra đưa ra kết luận cuối cùng, sẽ là sai lầm khi đưa ra bất kỳ giả thuyết nào. Vì vậy, chúng tôi không thể làm điều đó và không ai nên làm điều đó. Chúng ta đều cần phải chờ cuộc điều tra này kết thúc”, ông nói.
Nỗ lực cứu trợ và điều tra
Giới chức của cả ba quốc gia Azerbaijan, Kazakhstan và Nga đều đang điều tra vụ tai nạn. Trong khi đó, các dịch vụ khẩn cấp đã tích cực phối hợp chặt chẽ trong công tác cứu hộ.
Lính cứu hỏa đã dập tắt đám cháy do vụ tai nạn gây ra. Khoảng 150 nhân viên cứu hộ và đội ngũ y tế, bao gồm cả các bác sĩ chuyên khoa từ Astana, đã được điều động đến chăm sóc, điều trị cho những người bị thương.
Hãng hàng không Azerbaijan Airlines đã quyết định tạm dừng tất cả các chuyến bay giữa Baku và Grozny, cũng như Baku và Makhachkala cho đến khi cuộc điều tra hoàn tất. Đồng thời, một đường dây nóng dành riêng cho gia đình các nạn nhân cũng được thiết lập nhằm hỗ trợ họ trong thời điểm khó khăn này.
Trong khi vụ tai nạn còn đang được điều tra, Tổng thống Aliyev cũng đã ký một sắc lệnh tuyên bố ngày 26/12 là ngày quốc tang để tưởng nhớ những nạn nhân xấu số. Tổng thống Azerbaijan, người đang bay đến Nga để tham dự một hội nghị thượng đỉnh vào thời điểm đó, cho biết ông đã được thông báo về vụ tai nạn khi đang ở trên không trung.
“Tôi đã ngay lập tức ra lệnh cho máy bay quay trở lại Baku”, ông Aliyev nói.
Văn phòng Tổng công tố viên Azerbaijan cho hay nhóm điều tra do Phó tổng công tố viên Azerbaijan đứng đầu đã được cử đến Kazakhstan và đang làm việc tại hiện trường vụ tai nạn.
Theo hãng thông tấn Azertac của Azerbaijan, nhóm điều tra được cử đến Aktau để điều tra hiện trường cũng bao gồm Bộ trưởng tình trạng khẩn cấp của Azerbaijan và Phó chủ tịch Hãng hàng không Azerbaijan Airlines.
Azertac cho biết hộp đen của máy bay cũng đã được tìm thấy và sẽ giúp cung cấp thêm manh mối về nguyên nhân thực sự dẫn đến tai nạn. Hiện cuộc điều tra đang tập trung vào các vấn đề kỹ thuật tiềm ẩn và việc đóng cửa không phận gần đó.
Kazakhstan đã thành lập một ủy ban chính phủ để điều tra nguyên nhân của thảm họa, đảm bảo gia đình của những người thiệt mạng và bị thương nhận được sự giúp đỡ cần thiết.
Embraer, nhà sản xuất máy bay của Brazil, cũng bày tỏ mong muốn hỗ trợ các cuộc điều tra.
Xem khoảnh khắc máy bay lao xuống khu vực ở Kazakhstan (Nguồn Reuters):