Hệ thống tên lửa SA-21 Growler hay còn gọi là S-400 Triumf. Ảnh: AFP/TTXVN |
Động thái này hoàn toàn phù hợp với nhận định của các quan chức tình báo Mỹ trước đó khi cho rằng Bắc Kinh đang cố gắng triển khai vũ khí để bảo vệ các đường băng trên ba hòn đảo nhân tạo mà nước này đã xây dựng trái phép ở Biển Đông.
Một trong những hệ thống tên lửa được Trung Quốc bố trí trên đảo Hải Nam hiện nay là tên lửa tầm xa SA-21 với số lượng khoảng 500 tên lửa. Loại tên lửa này có khả năng bắn hạ các máy bay hay tên lửa của đối phương ở cự ly 400 km.
Các quan chức tình báo Mỹ tin rằng đây chỉ là sự bố trí tạm thời và việc này giống như một đợt thao diễn trước khi nó được chính thức triển khai trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam mà Trung Quốc chiếm giữ trái phép) vào đầu năm 2017.
Trên đảo Hải Nam hiện nay còn được Trung Quốc bố trí hai hệ thống tên lửa khác là CSA-6b và HQ-9. Trong đó CSA-6b là hệ thống tên lửa có tầm bắn 16 km và được tích hợp thêm hệ thống súng máy chống máy bay còn HQ-9 có tầm bắn đạt 200 km, được thiết kế dựa trên hệ thống tên lửa S-300 của Nga.
Đầu tháng 12/2016, Fox News đã đưa ra nhận định đầu tiên về việc Trung Quốc sẵn sàng triển khai một hệ thống phòng thủ tên lửa từ một cảng biển thuộc khu vực phía đông nam nước này. Sau tháng 3/2016, lần đầu tiên Trung Quốc triển khai máy bay ném bom tầm xa H-6K xung quanh khu vực Biển Đông ngay sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có cuộc điện đàm với lãnh đạo Đài Loan (Trung Quốc), bà Thái Anh Văn.
Tháng 12/2016, các vệ tinh tình báo của Mỹ phát hiện Trung Quốc đã vận chuyển nhiều thiết bị quân sự phục vụ cho việc lắp đặt hệ thống tên lửa SA-21 đến cảng biển Yết Dương, thuộc khu vực đông nam của nước này, nơi các quan chức Mỹ khẳng định rằng Trung Quốc đã từng có những lô hàng quân sự tương tự để vận chuyển đi các đảo ngoài Biển Đông.
Liên quan tới vấn đề Biển Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nhiều lần nhấn mạnh: “Việt Nam khẳng định có đầy đủ căn cứ pháp lý và chứng cứ lịch sử về chủ quyền không tranh cãi của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Mọi việc làm của các bên khác trên quần đảo Trường Sa mà không có sự đồng ý của Việt Nam đều là bất hợp pháp và vô giá trị".