Binh sĩ Senegal thuộc lực lượng can thiệp quân sự ECOWAS trấn giữ vị trí của họ ở Barra, gần thủ đô Banjul của Gambia, ngày 22/1/2017. Ảnh: AP
Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ đang tìm hiểu cách nước này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc khôi phục trật tự dân chủ ở Niger, nơi quân đội nắm quyền sau cuộc đảo chính vào tháng trước. Cuộc đảo chính đã dẫn đến các lệnh trừng phạt và đe dọa can thiệp vũ trang từ các nước láng giềng trong khu vực.
Phát biểu với các phóng viên khi trở về sau chuyến đi tới Hungary vào ngày 21/8, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã gọi kế hoạch của ECOWAS (Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi) nhằm triển khai quân đội chống lại các thủ lĩnh cuộc đảo chính ở Niger là “không thể chấp nhận được”.
Khối này trước đó đã kêu gọi chính phủ quân sự ở Niger trả tự do cho Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum và khôi phục quyền lực của ông.
“Tôi không thấy quyết định của ECOWAS là đúng khi can thiệp quân sự vào Niger. Can thiệp quân sự vào Niger sẽ đồng nghĩa với việc lan truyền bất ổn sang nhiều nước châu Phi”, ông Erdogan cảnh báo.
Giới chức khối Tây Phi tuyên bố đã chuẩn bị một “lực lượng dự phòng”, được sử dụng triển khai ở Niamey để đảo ngược cuộc đảo chính nếu những nỗ lực ngoại giao “được ưu tiên” của họ thất bại.
Trong bình luận hôm 21/8, ông Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ Niamey, tin rằng “người dân Niger sẽ quan tâm đến nền dân chủ và tiến hành bầu cử sớm nhất có thể”.
Theo nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, các cuộc đàm phán về vai trò “quan trọng” mà đất nước ông có thể gánh vác để giải quyết cuộc xung đột ở đất nước Niger “anh em và thân thiện” đang được Bộ Ngoại giao ở Ankara tổ chức.
Hôm 18/8, ủy viên phụ trách Chính trị, hòa bình và an ninh của ECOWAS, ông Abdel-Fatau Musah thông báo ngày "D-day" cho cuộc can thiệp quân sự tiềm tàng vào Niger đã được khối này nhất trí.
Ông Musah cho biết, ECOWAS sẽ tiếp tục nỗ lực đối phó hòa bình với chính quyền quân sự mới của Niger, sau cuộc họp của các chỉ huy quốc phòng ở Accra, Ghana để hoàn thiện chi tiết về sứ mệnh quân sự đã lên kế hoạch. Theo các quan chức của ECOWAS, ngoại trừ bốn nước Mali, Burkina Faso, Guinea và Chad, các quốc gia thành viên khác đều sẵn sàng cung cấp binh sĩ cho lực lượng dự phòng.
Trong một nỗ lực ngoại giao mới nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng, một phái đoàn hòa bình của ECOWAS đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo quân sự của Niger tại Niamey hôm 19/8.
Tướng Abdourahamane Tchiani, lãnh đạo chính phủ quân sự mới, bày tỏ sự tin tưởng sau cuộc họp rằng ông có thể đối thoại với ECOWAS để tìm cách thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay. Tuy nhiên, ông cho biết vẫn theo đuổi đề xuất đưa Niger chuyển sang chế độ dân sự trong vòng ba năm.
Ông Tchiani cảnh báo rằng, dù Niamey không muốn chiến tranh nhưng nước này vẫn sẵn sàng tự vệ trước bất kỳ “sự xâm lược” nào từ bên ngoài.
Trong khi đó, ECOWAS đã bác bỏ kế hoạch chuyển tiếp 3 năm sang chính quyền dân sự nói trên. Họ nói rằng điều đó là không thể chấp nhận được và cảnh báo rằng các nhà lãnh đạo đảo chính càng sớm trao lại quyền lực cho người dân thì càng tốt cho họ.
“ECOWAS không chấp nhận bất kỳ quá trình chuyển đổi kéo dài nào trong khu vực nữa. Họ chỉ cần sẵn sàng bàn giao trong thời gian ngắn nhất có thể”, Ủy viên phụ trách các vấn đề chính trị, hòa bình và an ninh của khối, Abdel-Fatau Musah, cho biết.
Ông Musah nói với BBC rằng “khía cạnh quân sự đang được chú ý rất nhiều”, đề cập đến khả năng can thiệp của ECOWAS nhằm trả tự do cho tổng thống bị phế truất và khôi phục trật tự dân chủ ở Niamey. Quan chức nói thêm: “Họ càng sớm trao lại quyền lực cho dân sự và tập trung vào trách nhiệm chính của mình, đó là bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của Niger thì càng tốt cho họ”.