Yao Qin và mẹ ngồi thưởng thức trà cùng nhau. Ảnh: Global Times
Sau khi tiễn nhóm khách hàng cuối cùng trong ngày, chủ quán trà Yao Qin, 27 tuổi, bắt đầu ngồi trả lời câu hỏi từ các khách hàng qua một nền tảng trực tuyến. Có thể thấy đứng gần Yao là một người nhân viên luống tuổi đang luôn tay đóng gói một số sản phẩm. Sau đó, họ cùng nhau ngồi trò chuyện và thưởng thức tách trà sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Người tinh ý có thể nhận thấy qua cách họ tương tác, mối quan hệ của họ dường như thân thiết hơn nhiều so với quản lý và nhân viên đơn thuần. Sở dĩ như vậy là do khi Yao tự mở tiệm trà hồi mùa hè 2022, nhân viên duy nhất mà cô tuyển dụng chính là người mẹ ruột.
Không giống như thế hệ trước lớn tuổi hơn tìm được việc làm ổn định nhờ sự giúp đỡ của cha mẹ, thế hệ trẻ Gen Z ngày nay có nhiều nhiệt huyết kinh doanh hơn, sẵn sàng bắt đầu công việc kinh doanh riêng ngay sau khi tốt nghiệp. Thậm chí, có người còn thuê bố mẹ làm nhân viên, trở thành ông chủ trẻ trong gia đình.
"Tôi sẽ tăng lương cho mẹ tôi ngay khi công việc kinh doanh tốt hơn", cô Yao Qin cười nói.
Nhiều doanh nhân Gen Z mà tờ Global Times tiếp cận chia sẻ họ thường bắt đầu bằng việc tiếp quản công việc kinh doanh của cha mẹ mình - chẳng hạn như một cửa hàng quần áo - và sau đó chuyển đổi mô hình để đáp ứng thị hiếu đang thay đổi của giới trẻ.
Mẹ của Yao từng mở một quán trà kiểu cũ ở quê Ngọc Khê thuộc tỉnh Vân Nam. Nhưng người con gái không thích những quán trà truyền thống nghi ngút khói vì hầu hết khách hàng đều trên 40 tuổi và chủ yếu đến để mua trà hơn là ngồi thưởng thức một ấm trà.
Những quan niệm lỗi thời
"Phong cách đó đã lỗi thời”, cô Yao nhận xét. Cô thích một quán trà yên tĩnh, giống như quán cà phê, nơi cô có thể những khách hàng trẻ tuổi dùng trà cũng như cà phê hoặc nước trái cây.
Tại thành phố Thành Đô, nhà thiết kế thời trang 25 tuổi Guan Yishu đã tiếp quản xưởng thiết kế quần áo của cha mẹ cô, nơi từng gần như bị đóng cửa vì kinh doanh kém, với nguyên nhân hàng đầu là do thiết kế lỗi thời.
Cha mẹ của Guan đều là những thợ may giàu kinh nghiệm, đặc biệt là mẹ cô, người nắm được kỹ thuật thêu tay truyền thống của vùng Tứ Xuyên.
Cha mẹ điều hành xưởng thiết kế của họ trong hơn 20 năm, nhưng công việc kinh doanh xuống dốc. Theo Guan, đó là vì thiết kế của họ quá gò bó. "Chúng tôi thực sự nghĩ đến việc đóng cửa khi chỉ có hai khách hàng trong ba tháng. Thiết kế của họ quá cũ kỹ và lỗi thời", Guan Yishu lưu ý.
Mở ra cửa sổ mới
So với thế hệ cha mẹ của họ, Gen Z dễ dàng tìm kiếm thông tin hơn trong thời đại kỹ thuật số và thường nhạy cảm hơn với những thay đổi trên thị trường.
Cô Yao Qin đã thuyết phục mẹ đóng cửa quán trà kiểu cũ. Sau đó, cô mở một quán trà mới được trang trí theo phong cách kết hợp giữa Trung Quốc và Nhật Bản ở khu trung tâm của thành phố vào tháng 5/2022. Tại quán trà của Yao, khách hàng không được hút thuốc.
Yao cho biết quán trà của cô tập trung vào trải nghiệm uống trà hơn là bán các sản phẩm trà đóng gói. Tại quán, hai vị khách đi cùng nhau có thể thưởng thức một bình trà Pu'er với giá 35 nhân dân tệ (khoảng 120.000 đồng).
Cô gái 27 tuổi này nói với Global Times: “Đó là một mức giá rất hấp dẫn, vì trà tôi cung cấp là loại Pu'er 10 năm tuổi được đun rất ngon”.
Hiện tại, 90% khách hàng của Yao là người dưới 30 tuổi. Một số khách hàng thậm chí còn viết thư động viên Yao theo đuổi kinh doanh quán trà kiểu mới. “Sự ủng hộ đó mang lại cho tôi niềm tự tin rằng tôi đang làm điều đúng đắn”, chủ quán trà tâm sự.
Về phần mình, tận dụng tình yêu của gia đình đối với nghề thiết kế thời trang truyền thống, Guan đã “trang điểm” cho cửa hàng của cha mẹ mình bằng cách tung ra bộ sưu tập theo phong cách thời thượng.
Bộ sưu tập "Khoảnh khắc tuyệt đối" của cửa hàng pha trộn họa tiết thêu với các thiết kế hợp thời trang. Các thiết kế lấy cảm hứng từ hoa mẫu đơn và cá chép koi được đưa vào áo khoác bomber và quần bò dáng rộng và mũ tai bèo bucket lấy cảm hứng từ dòng nhạc rap.
Guan nói với Global Times rằng những sản phẩm này đặc biệt được giới trẻ ưa chuộng. Là một phần trong chiến lược kinh doanh của mình, Guan cũng đã quảng bá sản phẩm thông qua nền tảng phát trực tiếp để tiếp cận với nguồn khách hàng rộng lớn hơn ở Trung Quốc và thậm chí cả nước ngoài.
"Khi tôi đăng các tác phẩm lên Instagram, tôi nhận được thông báo rằng một thương hiệu văn hóa đại chúng thời thượng muốn cùng hợp tác. Tôi đoán đó là cách văn hóa Trung Quốc đã cứu gia đình tôi khỏi phá sản”.
Tiền có quan trọng không?
Đôi khi, việc Gen Z tham gia kinh doanh không chỉ có thể vực dậy một cửa hàng mà còn mang lại cho cha mẹ họ một cuộc sống mới.
Jun Xiuming điều hành một cửa hàng bán sữa ở Trịnh Châu và đã thuê mẹ cô làm nhân viên. "Mẹ tôi làm nội trợ suốt hàng chục năm nay. Bà chưa bao giờ làm việc ở ngoài cho đến khi tôi thuê bà. Lúc đầu tôi nghĩ, bà có thể không đảm đương được quá nhiều việc, đặc biệt là tính toán và ghi chép sổ kinh doanh”, cô Jun nhớ lại.
Tuy nhiên, khả năng quản lý điều hành cửa hàng của mẹ cô lại thật gây ấn tượng. Sự am hiểu về các sản phẩm và cách cư xử hòa nhã với mọi khách hàng của mẹ cô thật sự không có nhân viên nào có thể sánh bằng. Jun cho rằng đó có lẽ làm điểm mạnh nhất của mẹ cô mà suýt nữa bị chôn vùi mãi mãi.
Thuần túy hơn, nhờ đầu óc kinh donah nhanh nhạy, Guan đã có tiền mua tặng bố mẹ một căn nhà có sân nhỏ trị giá khoảng 350.000 nhân dân tệ.