Khói bốc lên bao trùm nhà máy Azovstal ở Mariupol, nơi lực lượng Ukraine cố thủ. Ảnh: Sputnik
Đài RT dẫn thông báo của Bộ Quốc phòng Nga ngày 16/5 cho biết quân đội Nga và đồng minh đang phong tỏa các nhà máy thép Azovstal ở Mariupol sẽ cho phép các binh sĩ Ukraine bị thương rời khỏi thành trì này và đến bệnh viện ở Novoazovsk. Việc sơ tán được lên kế hoạch vào cuối ngày 16/5 (theo giờ địa phương), sau khi đạt được thỏa thuận.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, quân đội nước này đã đình chỉ chiến sự tại Azovstal để cho phép sơ tán nhân đạo.
Novoazovsk là một thành phố nhỏ cách Mariupol khoảng 40 km về phía đông, do lực lượng dân quân của Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng kiểm soát. Các binh sĩ được sơ tán dường như sẽ ở lại đây dưới sự giám sát của chính quyền nước cộng hoà tự xưng - đã được Nga công nhận là một quốc gia độc lập trước khi tiến hành chiến dịch quân sự chống Ukraine vào cuối tháng 2.
Nhà máy thép Azovstal đóng vai trò là pháo đài cuối cùng của quân đội Ukraine ở Mariupol, thành phố cảng lớn đã chứng kiến những cuộc giao tranh dữ dội nhất trong chiến dịch tấn công của Nga ở Ukraine. Cơ sở công nghiệp này có mạng lưới đường hầm và hầm trú ẩn rộng lớn, nơi các tay súng Ukraine ẩn náu sau khi Mariupol thất thủ.
Nga quyết định không tấn công vào địa điểm này vì cho rằng sẽ cướp đi sinh mạng của quá nhiều binh lính, và thay vào đó, Moskva đã chọn tiến hành một cuộc bao vây kéo dài. Quân đội Ukraine đóng tại đây, với thành phần đa số thuộc tiểu đoàn Azov theo chủ nghĩa dân tộc gây tranh cãi, đã lên tiếng về tình trạng thiếu lương thực, vật tư y tế và đạn dược trong nhiều tuần qua.
Dân thường được sơ tán khỏi nhà máy thép Azovstal hôm 6/5. Ảnh: Reuters.
Trước đó, ngày 14/5, Cố vấn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Ibrahim Kalin cho biết Ankara đã đề xuất làm trung gian sơ tán thương binh và dân thường Ukraine khỏi nhà máy thép Azovstal ở thành phố Mariupol. Hiện tại chỉ còn các thành viên thuộc tiểu đoàn Azov và một số đơn vị quân đội Ukraine còn ở lại bên trong nhà máy. Tuần trước, cả Nga và Ukraine đều xác nhận việc sơ tán dân thường khỏi khu vực này đã hoàn tất.
Theo kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ, thương binh và dân thường sẽ được đưa khỏi nhà máy Azovstal bằng đường bộ tới cảng Berdyansk của Ukraine – hiện do lực lượng Nga kiểm soát, sau đó di chuyển bằng đường biển tới Istanbul. Ông Kalin không giải thích vì sao cần phải di chuyển bằng đường bộ tới cảng Berdyansk dù thành phố Mariupol cũng có cảng biển.
“Nếu mọi việc có thể thực hiện theo cách đó, chúng tôi sẵn sàng tiến hành. Thực tế, tàu của chúng tôi đã sẵn sàng lên đường và đưa các thương binh cũng như dân thường tới Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Kalin nói và cho biết thêm: “Tàu đang ở Istanbul và đã sẵn sàng khởi hành nhưng chúng tôi vẫn đợi xác nhận cuối cùng từ phía Nga và Ukraine để tàu có thể tới Berdyansk và đưa binh sỹ bị thương tới Thổ Nhĩ Kỳ”.
Xem video mưa bom đạn trút xuống nhà máy thép Azovstal, nơi các tay súng Ukraine cố thủ. (video do một chỉ huy CH Donetsk tự xưng công bố ngày 15/5, được Reuters đăng tải)
Hôm 13/5, Phó Thủ tướng Ukraine Irina Vereshchuk cũng cho biết nước này muốn ký văn bản chi tiết về việc thực hiện hoạt động sơ tán ở nhà máy thép Azovstal, thành phố Mariupol. Theo bà Vereshchuk, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm trung gian cho vòng đàm phán hiện nay. Bà cũng cho biết, việc sơ tán ở Azovstal sẽ được tiến hành theo nhiều giai đoạn. Những người bị thương nặng sẽ được sơ tán trước tiên.
Nga đã nhiều lần kêu gọi lính Ukraine trong nhà máy Azovstal hạ vũ khí đầu hàng, cam kết đảm bảo mạng sống cho họ. Hồi cuối tháng 4, Điện Kremlin khẳng định tất cả những người bị thương và bị bệnh sẽ được chăm sóc y tế nếu ra hàng.