Ngày càng nhiều bậc cha mẹ đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc tiêm chủng định kỳ cho con cái và nhiều người trưởng thành quyết định bỏ qua việc tiêm chủng, ngay cả khi vaccine đó an toàn.
Trẻ em chờ tiêm vaccine ngừa COVID-19 tại Hartford, bang Connecticut, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Xu hướng này xuất hiện trong bối cảnh làn sóng thông tin sai lệch về COVID-19 và các loại vaccine – vốn được coi là “lá chắn” ngăn chặn tử vong do đại dịch, ngày một gia tăng. Điều này khiến tỷ lệ tiêm các loại vaccine phòng sởi, bại liệt và một số bệnh khác giảm mạnh.
Ông Jason Terk, bác sĩ nhi khoa Texas và là người phát ngôn của Học viện Nhi khoa Mỹ, cho biết số bậc cha mẹ đặt ra câu hỏi về việc liệu tiêm vaccine có thực sự cần thiết hay có thể trì hoãn các mũi tiêm này hay không đang ngày một tăng.
Phong trào bài vaccine đã gia tăng trong bối cảnh nhiều chính trị gia theo đường lối bảo thủ và các nhóm hoạt động đã lan truyền các thông điệp của phong trào này trên phương tiện truyền thông xã hội.
Với tỷ lệ tiêm chủng giảm, quan ngại về nguy cơ bùng phát trở lại các căn bệnh đã được loại trừ ở nhiều nơi trên thế giới đang ngày càng tăng. Tại Mỹ, tỷ lệ trẻ em mẫu giáo được tiêm chủng theo khuyến cáo đã giảm 1%, xuống còn 94% trong năm học 2020 – 2021. Như vậy, khoảng 35.000 trẻ em vẫn chưa được tiêm chủng. Ở một số bang, tỷ lệ tiêm chủng giảm đáng kể, đặc biệt trong thời kỳ cao điểm của đại dịch. Thống kê cho thấy tỷ lệ tiêm vaccine ở trẻ em của bang Washington trong năm 2021 đã giảm 13% so với mức trước đại dịch và tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ mới biết đi của bang Michigan trong năm ngoái cũng đã giảm xuống còn 69,9% - mức thấp nhất trong vòng 10 năm qua. Tương tự, tỷ lệ tiêm chủng trong năm 2019-2020 ở Texas cho trẻ 5 tháng tuổi giảm 47%, trong khi trẻ 16 tháng tuổi giảm 58%.
Trong bài báo đăng trên tạp chí khoa học Vaccine, các nhà nghiên cứu khẳng định có nhiều nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ nhỏ giảm, song đáng lưu ý là phong trào bài vaccine ở Texas.
Cùng chung xu hướng trên, tỷ lệ tiêm vaccine để bảo vệ người trưởng thành và thanh thiếu niên khỏi các bệnh như cúm, viêm gan, sởi, uốn ván và zona, cũng đang có xu hướng giảm. Ước tính từ tháng 1/2020 đến tháng 7/2021, khoảng 37 triệu liều vaccine dành cho người lớn và trẻ em từ 7 tuổi trở lên bị bỏ lỡ.
Theo Giáo sư David Broniatowski thuộc Đại học George Washington, truyền thông xã hội đã góp phần tạo ra một liên minh, trong đó có những người thực sự phản đối vaccine, những người theo chủ nghĩa tự do và các nhân vật chính trị bảo thủ. Chính điều này góp phần khiến 23 triệu trẻ em trên toàn thế giới bỏ lỡ các đợt tiêm chủng định kỳ vào năm 2020. Ở khu vực châu Mỹ, tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng đầy đủ đã giảm xuống từ 91% trong năm 2016 xuống còn 82%. Giới chuyên gia khẳng định phong trào bài vaccine đã và đang gây ra nhiều rủi ro sức khỏe hơn, đặc biệt là từ các bệnh mà thế giới lẽ ra đã có thể kiểm soát hoàn toàn.