Philippines tăng tuổi ‘đồng thuận quan hệ tình dục’ từ 12 lên 16 tuổi

Quốc gia có phần đông dân số theo đạo Thiên Chúa này là nơi quy định độ tuổi đồng thuận quan hệ tình dục thấp nhất thế giới, cho phép người lớn được quyền quan hệ hợp pháp với các bé gái ở tuổi 12 nếu có đồng thuận. Tuy nhiên, Quốc hội Philippines dự kiến sẽ thông qua dự luật mới, nâng độ tuổi đồng thuận này lên 16 tuổi. 

Các nhà hoạt động nhân quyền ở Philippines trong nhiều thập kỉ qua đã nỗ lực vận động để tăng độ tuổi đồng thuận quan hệ tình dục vốn được quy định trong bộ luật hình sự có từ năm 1930. Nhưng họ gặp phải rào cản từ cái gọi là “văn hóa gia trưởng” ở một đất nước mà phá thai và ly dị được coi là bất hợp pháp. 

Những người vận động cho chiến dịch này nói rằng, luật mới sẽ giúp bảo vệ trẻ em Philippines – nơi đã trở thành điểm nóng toàn cầu về lạm dụng tình dục qua mạng, với khoảng 500 bé gái vị thành niên mang bầu và sinh em bé mỗi ngày.

“Đó là chiến thắng cho trẻ em Philippines. Việc ấn định đồng thuận tình dục ở ngưỡng 12 tuổi không phù hợp với các nghiên cứu khoa học về phát triển não bộ”, bà Patrizia Benvenuti, người đứng đầu bộ phận về bảo vệ trẻ em thuộc Văn phòng đại diện UNICEF tại Philippines nói. 

Alvarez, bé gái mang thai khi mới 14 tuổi và hiện đang ở tuổi 16, cho biết giờ bản thân cô nhận thấy rằng cô quan hệ tình dục lần đầu khi còn quá trẻ, chưa đủ độ chín chắn để thực hiện thiên chức làm mẹ. “Lúc đó em còn là một đứa bé, không biết gì về tình dục. Em có nói người ta sử dụng bao cao su, nhưng họ không dùng”, Alvarez nhớ lại. Lúc đó, ở độ tuổi 12, em vẫn ngây thơ cho rằng hôn nhau có thể dẫn đến mang bầu. Vậy nhưng trong một lần uống say, bé gái này đã lần đầu tiên lên quan hệ với một người đàn ông 29 tuổi, đối tượng quen qua mạng Facebook. 

Số liệu chính thức cho thấy, tình trạng hiếp dâm, lạm dụng tình dục với trẻ em đang lan tràn tại Philippines. Trong một báo cáo gửi Thượng viện, thượng nghị sĩ Risa Hontiveros cho biết trung bình trong vòng một giờ xảy ra một vụ hiếp dâm phụ nữ hoặc trẻ em. Trong 10 nạn nhân thì có đến 7 là trẻ em và tuyệt đại bộ phận trong số này là bé gái. Còn số liệu của UNICEF cho thấy, trong 5 trẻ em độ tuổi từ 13-17 thì có một bé từng phải chịu đựng các hành vi bạo lực tình dục. 

Theo Rowena Legaspi – Giám đốc Trung tâm Phát triển và Quyền lợi hợp pháp của Trẻ em Philippines, điều đáng buồn nằm ở chỗ việc kết tội, xử lý số đối tượng trong các vụ hiếp dân liên quan đến các bé ở độ tuổi 12 luôn gặp khó khăn. Số này thường lấy lý do “tình dục trong trường hợp này là tự nguyện”. Đây là điều phi lý, bởi mới 12 tuổi thì làm sao một bé có được khái niệm về đồng thuận quan hệ tình dục – cô Legaspi nêu quan điểm. 

Theo dự luật đề xuất, việc quan hệ tình dục với bé gái dưới 16 tuổi sẽ tự động bị liệt là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị phạt tù, tuy có trường hợp miễn từ đối với một số cặp trai gái yêu nhau và có ý định kết hôn sớm, sát ngưỡng tuổi này. Thượng viện Philippines dự kiến sẽ thông qua dự luật này trong vài tháng tới, sau đó sẽ chuyển lên Tổng thống Rodrigo Duterte để ký ban hành luật.

Các nhà hoạt động xã hội nhìn nhận, việc tăng độ tuổi đồng thuận tình dục sẽ ngăn chặn các đối tượng có ý định xâm hại tình dục. Nhưng họ cũng cho rằng còn nhiều việc cần phải làm để diệt trừ nạn bạo lực tình dục đối với trẻ em tại quốc gia có tỉ lệ trẻ em vị thành niên mang bầu đứng đầu Đông Nam Á. Theo đó, mọi trẻ em cần được tiếp cận giáo dục giới tính ở độ tuổi phù hợp, những thông tin và dịch vụ hướng dẫn quan hệ tình dục an toàn, tránh mang thai không mong muốn. 

Theo cô Legaspi, các thẩm phán, công tố viên cũng cần thay đổi cách tiếp cận, việc xử lý các vụ hiếp dâm, bạo lực tình dục với trẻ em cần được đẩy nhanh. Hiện tại, phải mất nhiều năm trời mới đưa được một vụ hiếp dâm ra tòa, đến lúc đó nạn nhân cũng đã ở tuổi trưởng thành, còn kẻ phạm tội nhiều khi cũng đã chết. “Chúng ta có quá nhiều luật bảo vệ trẻ em. Nhưng vấn đề nằm ở khâu thực thi. Nếu chỉ thay đổi luật mà hệ thống vẫn vậy thì sẽ không hiệu quả”, cô Legaspi nói.