Ảnh minh họa: nature.com
Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì xảy ra khi một vết cắt nhỏ lành lại? Nhóm nghiên cứu của Giáo sư Cédric Blanpain tại Đại học tự do Brussels (ULB) đã đi sâu vào vấn đề này và đưa ra một phát hiện đầy bất ngờ. Bằng cách quan sát trực tiếp quá trình liền sẹo ở chuột dưới kính hiển vi, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng các tế bào da không chỉ đơn thuần di chuyển để lấp đầy vết thương mà còn trải qua một quá trình biến đổi trạng thái vô cùng đặc biệt.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Cell", các tế bào da ban đầu ở trạng thái rắn. Tuy nhiên, khi có vết thương, chúng sẽ “tan chảy” thành một dạng chất lỏng, giúp chúng di chuyển dễ dàng và nhanh chóng đến vị trí cần sửa chữa. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các tế bào này sẽ “ đông cứng” lại để tạo thành mô da mới.
Quá trình chuyển đổi giữa trạng thái rắn và lỏng này được ví như một loại “gel” sinh học. Các nhà khoa học đã xác định được các yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển quá trình chuyển đổi này. Thậm chí, họ còn có thể sử dụng các loại thuốc để tạm thời ngăn chặn quá trình này và giữ cho các tế bào ở trạng thái lỏng.
Phát hiện này mở ra những triển vọng mới trong việc điều trị các vết thương mãn tính như loét do tiểu đường, loét tì đè, và các bệnh liên quan đến việc tái tạo mô. Bằng cách hiểu rõ cơ chế liền sẹo, các nhà khoa học có thể phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn, giúp vết thương lành nhanh hơn và giảm thiểu sẹo.
Ngoài ra, nghiên cứu này cũng có ý nghĩa quan trọng đối với lĩnh vực y học tái tạo. Các nhà khoa học đang tìm cách kích thích quá trình tái tạo mô ở những cơ quan khác như tim, gan, và phổi. Việc hiểu rõ cơ chế liền sẹo ở da có thể cung cấp những gợi ý quan trọng cho việc nghiên cứu tái tạo các mô này.
Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp. Ví dụ, làm thế nào để tăng tốc độ liền sẹo ở những vết thương lớn? Liệu quá trình chuyển đổi trạng thái của tế bào có xảy ra ở các loại mô khác không? Và làm thế nào để điều khiển quá trình này một cách chính xác hơn?
Phát hiện của nhóm nghiên cứu tại ULB đã mang đến một cái nhìn hoàn toàn mới về quá trình liền sẹo. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ cơ chế tự chữa lành của cơ thể và mở ra những hướng đi mới cho việc điều trị các bệnh liên quan đến vết thương.