Ngày 10/1, tại khách sạn “Le Meridan” ở thủ đô New Delhi của Ấn Độ đã diễn ra cuộc hội thảo bàn tròn với chủ đề “Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Trung Quốc và những thách thức hàng hải mới đối với châu Á-Thái Bình Dương và cấu trúc an ninh biển Đông” (Chinese ADIZ and New Maritime Challenges to Asia-Pacific & SCS Security Architecture). Quang cảnh buổi hội thảo. Ảnh: Tiến Hiến |
Cuộc hội thảo do viện nghiên cứu “Stratcore Group” của Ấn Độ tổ chức, với sự tham dự của nhiều học giả, chuyên gia nghiên cứu chiến lược, chuyên gia nghiên cứu quốc phòng Ấn Độ, các quan chức ngoại giao đoàn và báo chí tại New Delhi. Có mười diễn giả đã trình bày tham luận về các vấn đề liên quan đến hành động của Trung Quốc đơn phương thiết lập ADIZ trên vùng biển Hoa Đông; nguy cơ đối đầu giữa Trung Quốc với các nước trong khu vực, đặc biệt với Nhật Bản; nguy cơ đối với an ninh hàng hải tại biển Hoa Đông, cũng như những thách thức mới đối với toàn bộ khu vực châu Á-Thái Bình Dương và cấu trúc an ninh biển Đông.
Chủ tọa cuộc hội thảo đã trình bày tham luận, nêu rõ bối cảnh Trung Quốc thiết lập ADIZ và cho rằng hành động này sẽ ảnh hưởng đến cân bằng chiến lược tại châu Á về dài hạn. Với việc thiết lập ADIZ trên quần đảo Senkaku/Diaoyu, Bắc Kinh có thể tin họ đã thiết lập được một căn cứ để gây thách thức và nếu cần thiết sẽ hành động chống máy bay Nhật Bản họat động tại khu vực này. ADIZ cũng nên được xem xét trong bối cảnh lịch sử. Trung Quốc lần đầu tiên đã mở rộng lực lượng hải quân khi tấn công quần đảo Hoàng Sa năm 1974. Việt Nam đã có mọi bằng chứng lịch sử và pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, nhưng Trung Quốc vẫn bất chấp những điều này.
Trong các tham luận của mình, một số diễn giả khác cũng chỉ trích hành động tấn công và chiếm đóng của Trung Quốc trên quần đảo Hoàng Sa năm 1974, đánh chiếm một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa năm 1988, chiếm đóng bãi Vành khăn năm 1994, chiếm bãi Cỏ Rong của Philipnes và ban hành lệnh cấm bắt cá tại biển Đông thời gian gần đây; lên án việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực tại biển Đông, biển Hoa Đông nhằm thay đổi thực trạnh hiện nay.
Các diễn giả cho rằng việc giải quyết tranh chấp chủ quyền tại biển Đông là vấn đề khó khăn và phức tạp, đòi hỏi các bên liên quan phải tuân thủ Công ước của LHQ (UNCLOS 1982), tìm kiếm giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC và hướng tới COC; kêu gọi tất cả các bên có tranh chấp lãnh hải và lãnh thổ trong khu vực kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động có thể phá hoại sự ổn định hoặc làm phức tạp hay leo thang bất đồng, trong đó phải kiềm chế hành động đưa người lên cư trú tại các quần đảo hiện chưa có người ở; giải quyết bất đồng với tính chất xây dựng. Các diễn giả tái khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ các cường quốc ngoài khu vực như Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Nga…ủng hộ các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc phát triển COC ở biển Đông, đồng thời kêu gọi tất cả các nước ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực của ASEAN trong vấn đề này…
Minh Lý– Tiến Hiến (P/V TTXVN tại New Delhi)