Ảnh minh họa: theplaidzebra.com
Sáng kiến này, do kiến trúc sư Mohammed Rezwan khởi xướng từ năm 2002, sử dụng số tiền học bổng trị giá 500 USD của mình, hiện đã trở thành một mô hình được nhân rộng khắp Bangladesh và do tổ chức phi lợi nhuận Shidhulai Swanirvar Sangstha (SSS) điều hành. Hiện hơn 100 chiếc thuyền được sử dụng làm trường học, thư viện và phòng khám. Riêng tại Chalan Beel – vùng đất ngập nước rộng 26 km2, khoảng 20 chiếc thuyền được sử dụng làm lớp học và thường ghé qua các làng ven sông những ngày trong tuần.
Các lớp học bằng thuyền làm từ gỗ địa phương và được trang bị ghế dài, bảng đen và giá sách, trong khi đèn và máy tính hoạt động nhờ các tấm pin năng lượng Mặt Trời. Các lớp học được tổ chức 3 ca mỗi ngày và mỗi ca kéo dài khoảng 3 giờ. Giáo viên đi thuyền qua các kênh nước hẹp để đón học sinh, giảng dạy tiếng Bengali, toán học và kiến thức tổng quát.
Ông Madhusudan Karmaker, quản lý cấp cao tại SSS, cho biết đến nay, hơn 22.500 học sinh đã tốt nghiệp và hiện có 2.240 học sinh đang học tại 26 lớp học bằng thuyền. Trong những trận lũ lụt nghiêm trọng, những chiếc thuyền này còn được dùng làm nơi trú ẩn cho các gia đình phải sơ tán.
Với tổng cộng hơn 22.000 học sinh được đào tạo cũng như những thành quả đạt được, dự án đã giành Giải thưởng quốc tế về xóa nạn mù chữ năm 2025 của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO). Nhiều tổ chức phi chính phủ khác cũng áp dụng các mô hình trường lớp tương tự tại các vùng đất ngập nước của Bangladesh. Không chỉ dừng lại ở quốc gia Nam Á này, sáng kiến trường học nổi tương tự đã truyền cảm hứng cho các dự án tại nhiều quốc gia khác, trong đó có Nigeria, Campuchia và Philippines.