Theo kênh CNN, mặc dù AI đã là công nghệ then chốt ở hậu trường trong nhiều thập kỷ, nhưng khi công ty OpenAI ra mắt ChatGPT năm 2022, công nghệ này đã xuất hiện ở tuyến đầu. Sự trỗi dậy của các chatbot AI như ChatGPT và Gemini của Google đã dần ảnh hưởng đến các dịch vụ trực tuyến được hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, từ Chế độ AI khi tìm kiếm trên Google đến các chatbot AI tích hợp trong Instagram và Amazon. Nói cách khác, AI đang bắt đầu định hình lại “cửa trước” của internet.
Nhưng 2025 cũng là năm AI mở rộng và bắt đầu tác động đến chính sách quốc gia, quan hệ thương mại toàn cầu và thị trường chứng khoán. Công nghệ này cũng đặt ra những câu hỏi quan trọng về việc liệu có nên tin cậy AI trong công việc, lớp học và các mối quan hệ hay không.
Ông James Landay, đồng sáng lập và đồng giám đốc Viện Trí tuệ Nhân tạo Lấy Con người làm Trung tâm của Đại học Stanford, nói: “Trong những năm trước, AI là một thứ mới mẻ hào nhoáng… Tôi nghĩ năm vừa qua chứng kiến nhiều ứng dụng nghiêm túc hơn của công nghệ này. Mọi người đang dần hiểu rõ hơn cả lợi ích lẫn rủi ro”.
Vấn đề về quản lý và lo ngại sức khỏe tâm thần
Biểu tượng chatbot ChatGPT của Công ty OpenAl. Ảnh: AFP/TTXVN
Tổng thống Mỹ Donald Trump là một trong những người tin tưởng mạnh mẽ nhất vào AI. Công nghệ này đã trở thành trụ cột trong nhiệm kỳ hai của ông cho đến nay.
Giám đốc điều hành của hãng sản xuất chip Nvidia, biểu tượng của cơn bùng nổ AI, đã trở thành gương mặt quen thuộc trong số những người thân cận của ông Trump. Tổng thống cũng sử dụng các bộ xử lý AI của Nvidia và AMD làm những quân bài mặc cả trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.
Năm 2025, ông Trump đưa ra một kế hoạch hành động về AI nhằm cắt giảm quy định và thúc đẩy sử dụng AI trong chính phủ.
Ông cũng ký nhiều sắc lệnh hành pháp liên quan đến AI, trong đó có một sắc lệnh gây tranh cãi nhằm ngăn các bang thực thi các quy định AI riêng. Động thái này được xem là chiến thắng cho Thung lũng Silicon, nhưng các nhà vận động an toàn trực tuyến lo ngại nó sẽ cho phép các công ty công nghệ né tránh trách nhiệm đối với các rủi ro liên quan đến AI. Năm 2026 nhiều khả năng sẽ xảy ra cuộc chiến pháp lý xoay quanh sắc lệnh này và quyền của các bang trong quản lý AI, khi một số ý kiến cho rằng sắc lệnh sẽ không trụ vững trước tòa.
Việc thiếu các hàng rào bảo vệ AI trên diện rộng đã trở thành tâm điểm chú ý ở cấp quốc gia trong năm nay, nhưng không theo chiều hướng tích cực. Hàng loạt thông tin và vụ kiện trong năm 2025 đã cáo buộc rằng những người bạn đồng hành AI như ChatGPT và Character.AI đã góp phần gây ra các cơn khủng hoảng sức khỏe tâm thần và trong một số trường hợp là tự tử ở thanh thiếu niên.
Cha mẹ của một thiếu niên 16 tuổi đã kiện OpenAI vào tháng 8, cáo buộc ChatGPT đã tư vấn cho con họ về việc tự tử.
Sau đó, OpenAI và Character.AI thông báo triển khai các biện pháp kiểm soát dành cho phụ huynh và những thay đổi khác nhằm cải thiện an toàn cho thanh thiếu niên, trong đó có việc loại bỏ khả năng để thanh thiếu niên trò chuyện qua lại với chatbot trên ứng dụng của Character.AI. Meta cũng có kế hoạch cho phép phụ huynh chặn con cái trò chuyện với các nhân vật AI trên Instagram vào năm 2026.
Không chỉ thanh thiếu niên, ngày càng nhiều thông tin cho thấy AI cũng góp phần khiến nhiều người trưởng thành xa lánh người thân và tách rời khỏi thực tế.
OpenAI cho biết họ đã phối hợp với các chuyên gia lâm sàng về sức khỏe tâm thần để giúp ChatGPT nhận diện và hỗ trợ tốt hơn những người trong giai đoạn khủng hoảng, bao gồm mở rộng khả năng tiếp cận các đường dây nóng phòng chống khủng hoảng, hướng người dùng đến nơi có sự hỗ trợ chuyên môn khi cần và bổ sung các lời nhắc nghỉ ngơi. Tuy nhiên, OpenAI cũng nói rằng cuối cùng họ muốn "đối xử với người dùng trưởng thành như người trưởng thành", tức là cho phép người dùng trưởng thành cá nhân hóa các cuộc trò chuyện và thậm chí thảo luận về nội dung khiêu dâm với ChatGPT.
Bác sĩ tâm thần kiêm luật sư Marlynn Wei dự báo rằng các chatbot AI sẽ ngày càng trở thành nơi đầu tiên mọi người tìm đến để được hỗ trợ cảm xúc và điều này càng nhấn mạnh các mối lo ngại về an toàn. Theo bà, người dùng trẻ tuổi là nhóm có khả năng cao nhất tìm đến AI để được hỗ trợ.
Bà viết qua email: “Những hạn chế của các chatbot đa dụng, bao gồm hiện tượng ảo giác, xu nịnh, thiếu bảo mật, thiếu phán đoán lâm sàng và thiếu kiểm chứng thực tế, cùng với các vấn đề đạo đức và quyền riêng tư rộng hơn, sẽ tiếp tục tạo ra rủi ro về sức khỏe tâm thần”.
Vấn đề bong bóng AI
Biểu tượng của Tập đoàn Meta tại một hội nghị ở Davos, Thụy Sĩ. Ảnh: AFP/TTXVN
Cùng lúc đó, các khoản đầu tư khổng lồ đang được rót vào các trung tâm dữ liệu và hạ tầng AI. Meta, Microsoft và Amazon, cùng nhiều công ty khác, đã chi hàng chục tỷ USD cho chi tiêu vốn chỉ riêng trong năm nay. McKinsey & Company dự báo các công ty sẽ đầu tư gần 7.000 tỷ USD vào hạ tầng trung tâm dữ liệu trên toàn cầu vào năm 2030.
Làn sóng chi tiêu này đã làm dấy lên lo ngại đối với cả người tiêu dùng và Phố Wall. Một số người Mỹ phải trả hóa đơn điện tăng cao và triển vọng việc làm suy giảm do AI, trong khi một số công ty tạo ra cơn bùng nổ AI lại có giá cổ phiếu đạt những đỉnh mới.
Các khoản đầu tư khổng lồ cũng làm gia tăng lo ngại rằng chi tiêu cho AI đang tăng nhanh hơn giá trị thực của công nghệ này. Điều đó đã khiến các nhà đầu tư chất vấn ban lãnh đạo Meta và Microsoft về lợi suất tương lai từ các khoản đầu tư hạ tầng AI trong các cuộc họp công bố kết quả kinh doanh năm nay.
Câu hỏi lớn khi bước sang năm 2026 là liệu các nhà đầu tư có sẵn sàng cho sự biến động đi kèm hay không, đặc biệt khi bong bóng AI có khả năng vỡ vào một thời điểm nào đó.
Năm 2025, hàng nghìn lao động công nghệ đã mất việc khi làn sóng sa thải quét qua ngành này. Microsoft, Amazon và Meta, cùng nhiều công ty công nghệ khác, đã cắt giảm đáng kể nhân sự, ít nhất một phần do AI.
Hồi tháng 10, Amazon đã sa thải 14.000 nhân viên khối doanh nghiệp nhằm vận hành tinh gọn hơn trong kỷ nguyên AI. Meta cho thôi việc 600 lao động khỏi bộ phận AI, sau một đợt tuyển dụng trước đó, để có thể linh hoạt hơn.
Một số người tin rằng AI sẽ dẫn đến nhiều đợt sa thải hơn, trong khi những người khác cho rằng công nghệ này sẽ tạo ra các cơ hội mới. Nhưng có một điều chắc chắn: nhiều thay đổi nữa đang ở phía trước.