Sông băng Collins tại Nam Cực, ngày 2/2/2018. Diện tích băng tan ở Nam Cực đang ở mức báo động. Ảnh: AFP/TTXVN
Trên đây là cảnh báo được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đưa ra trong báo cáo công bố ngày 8/7.
Theo WMO, 5 năm vừa qua là giai đoạn ấm kỷ lục của thế giới. Khả năng trong ít nhất một năm, nhiệt độ trung bình thế giới trong giai đoạn 2020-2024 tăng trên 1,5 độ C so với mức trung bình của giai đoạn 1850-1900 là 20%. Trong khi đó, nhiều khả năng mỗi năm trong giai đoạn này, nhiệt độ đều có thể tăng ít nhất 1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, với gần như mọi khu vực trên thế giới đều cảm nhận được tác động. Đáng chú ý, khả năng có ít nhất 1 tháng trong giai đoạn này ghi nhận mức nhiệt tăng thêm 1,5 độ C lên tới 70%.
Hầu như mọi khu vực, ngoại trừ các đại dương ở phía Nam, đều sẽ ấm hơn so với giai đoạn từ 1981-2010. WMO dự báo miền Nam châu Phi và Australia, nơi cháy rừng hoành hành vào năm ngoái, sẽ khô hơn bình thường đến năm 2024, trong khi vùng Sahel của châu Phi sẽ ẩm ướt hơn. Châu Âu sẽ phải hứng chịu thêm nhiều trận bão, trong khi khu vực phía Bắc của Bắc Đại Tây Dương được dự báo đối mặt với nhiều cơn cuồng phong.
Thông qua các chương trình nghiên cứu trên, các chuyên gia của WMO muốn cung cấp dự báo nhiệt độ, thời tiết trong ngắn hạn, giúp các quốc gia theo dõi cách mà tình trạng biến đổi khí hậu có thể thay đổi mô hình thời tiết như thế nào.
Các dự báo của WMO không tính đến sự thay đổi về lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính do hoạt động kinh tế và công nghiệp bị ngưng trệ trong dịch bệnh COVID-19.
Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas đánh giá do lượng CO2 tồn tại rất lâu trong khí quyển, tác động của việc giảm khí thải trong năm nay không đủ để giảm nồng độ CO2 trong không khí, vốn là nguyên nhân khiến nhiệt độ toàn cầu tăng lên.
Nhà khí hậu học Michael Mann của Đại học bang Pennsylvania, Mỹ, nhận định thế giới có thể sẽ không đạt được mục tiêu dài hạn là giữ mức tăng nhiệt độ ở 1,5% độ C trong ít nhất một thập kỷ nữa. Chuyên gia này cho rằng với xu hướng dài hạn như hiện nay, nhiệt độ toàn cầu đang tăng ở mức 1,2 độ C và đang trên đà tăng 1,4 độ C so với thời kỳ tiền cách mạng công nghiệp. Tuy nhiên, con số này sẽ còn biến động trong những năm tới.
Giám đốc Trung tâm Hành động khí hậu tại Đại học Pontifical Catholic, cựu Bộ trưởng Môi trường Chile Marcelo Mena nhận định nhiệt độ tăng lên trong ngắn hạn cũng có thể dẫn đến hiện tượng thời tiết cực đoan, tăng thêm áp lực cho các quốc gia đang phải vất lộn chống dịch bệnh. Dù mức tăng nhiệt độ qua các năm có thể tăng hoặc giảm so với mục tiêu, song viễn cảnh này cho thấy một số hiện tượng thời tiết mang tính biểu tượng này đang cận kề hơn so với dự báo.
Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas nhấn mạnh xu hướng này cho thấy thế giới vẫn tiếp tục ấm lên, đặt ra thách thức lớn đối với việc thực hiện các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu ký năm 2015 nhằm giữ mức tăng nhiệt độ của thế giới dưới 2 độ C.