Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (thứ 3, trái) tại cuộc họp Nội các ở thủ đô Tokyo ngày 25/11. Ảnh: Kyodo/TTXVN |
Đây là đợt cải tổ nội các thứ ba kể từ khi ông Abe nhậm chức thủ tướng vào tháng 12/2012. Các nhân vật chủ chốt được lưu nhiệm trong đợt cải tổ này gồm Chánh Văn phòng nội các Yoshihide Suga, Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, Ngoại trưởng Fumio Kishida, Quốc vụ khanh phụ trách các chương trình thúc đẩy an sinh xã hội của Abenomics, Katsunobu Kato, Bộ trưởng Chính sách tài chính và kinh tế Nobuteru Ishihara, Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông Sanae Takaichi, Bộ trưởng Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Yasuhisa Shiozaki và Bộ trưởng Đất đai, Giao thông, Hạ tầng và Du lịch Keiichi Ishii.
Một trong những thay thế đáng lưu ý là việc bổ nhiệm Chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu chính sách của đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền Tomomi Inada giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế ông Gen Nakatani. Đây là nữ bộ trưởng quốc phòng thứ hai của Nhật Bản sau bà Yuriko Koike, người vừa đắc cử Thị trưởng Tokyo hôm 31/7.
Dự kiến một trong những thách thức của tân Bộ trưởng Quốc phòng là vấn đề mở rộng vai trò hoạt động của lực lượng phòng vệ Nhật Bản ở nước ngoài. Giới chuyên gia cho rằng việc bổ nhiệm bà Inada đứng đầu Bộ Quốc phòng nhằm thể hiện rõ chủ trương của Thủ tướng Abe trong việc thúc đẩy vai trò của nữ giới trong xã hội Nhật Bản.
Bên cạnh đó, có ý kiến dự đoán việc bà Inada giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng có thể khiến cho các nước láng giềng lo ngại vì bà từng nhiều lần lên tiếng về các vấn đề lịch sử đang gây tranh cãi giữa các nước và thường xuyên viếng thăm ngôi đền chiến tranh Yasukuni.
Phó Chánh Văn phòng nội các Hiroshige Seko đảm nhiệm vị trí Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, thay thế cho ông Motoo Hayashi. Hai thành viên nội các bị thất bại trong đợt bầu cử Thượng viện hồi tháng 7 là Bộ trưởng Tư pháp Mitsuhide Iwaki và Quốc vụ khanh phụ trách Okinawa và các vấn đề lãnh thổ phương Bắc Aiko Shimajiri cũng được thay thế.
Nghị sĩ LDP Katsutoshi Kaneda sẽ đảm nhiệm vị trí Bộ trưởng Tư pháp và nghị sĩ Yosuke Tsuruho được bổ nhiệm làm Quốc vụ khanh phụ trách Okinawa và các vấn đề lãnh thổ phương Bắc.
Một trong những kiến trúc sư chủ chốt của Abenomics, ông Kozo Yamamoto, sẽ đảm nhiệm vị trí Quốc vụ khanh phụ trách tái thiết khu vực, thay thế ông Shigeru Ishiba sẽ rời nội các. Theo các nguồn thạo tin, việc rời nội các của ông Ishiba là nhằm chuẩn bị cho hoạt động tranh cử chức Chủ tịch LDP sau khi nhiệm kỳ của ông Abe kết thúc.
Nguyên Bộ trưởng Môi trường Tamayo Marukawa được bổ nhiệm vào vị trí Quốc vụ khanh phụ trách Tokyo Olympics và Paralympics 2020 thay thế ông Toshiaki Endo. Chức vụ Bộ trưởng Môi trường sẽ do cựu thứ trưởng nội vụ Koichi Yamamoto đảm nhận. Quyền Chủ tịch Ủy ban chính sách LDP Jun Matsumoto được bổ nhiệm làm Chủ tịch Ủy ban An toàn Công cộng quốc gia.
Hai gương mặt mới khác trong nội các lần này là Bộ trưởng Nông nghiệp Yuji Yamamoto và Bộ trưởng Giáo dục Hirokazu Matsuno.
Thủ tướng Abe tuyên bố mục tiêu đầu tiên của đợt cải tổ này là nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình kinh tế Abenomics với ba lĩnh vực nới lỏng tiền tệ, thúc đẩy chi tiêu tài chính quy mô lớn và cải cách cơ cấu.
Mặc dù Thủ tướng Abe nói rằng Abenomics đã gặt hái những thành quả ấn tượng song nền kinh tế Nhật Bản vẫn trong tình trạng khó khăn, chưa thoát khỏi tình trạng giảm phát, đặc biệt trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều rủi ro lớn như tình trạng trì trệ của kinh tế toàn cầu, sự kiện nước Anh bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) và nhiều thách thức khác.