Người dân chờ lấy nước sinh hoạt tại một trại tị nạn ở Baidoa, Somalia. Ảnh: AFP/TTXVN
Người dân các nước vùng Sừng châu Phi đang trải qua mùa mưa ít ỏi thứ 4 liên tiếp kể từ cuối năm 2020. Nạn hạn hán càng tồi tệ hơn xảy ra đồng thời với nạn châu chấu hoành hành, khiến mùa màng thất bát trong các năm 2019 - 2021. Tháng trước, Chương trình Lương thực thế giới (WFP) của LHQ cho biết số người đói ăn do hạn hán tại vùng này có thể tăng từ ước tính 14 triệu người hiện nay lên 20 triệu người đến hết năm nay.
Tuần trước, Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA) cho biết 6 triệu người Somalia, tương đương 40% dân số nước này, đang đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng. Nước này có nguy cơ xảy ra nạn đói trong những tháng tới nếu tình hình hiện nay tiếp diễn. Ngoài ra, 6,5 triệu người ở Ethiopia và 3,5 triệu người ở Kenya đang trong tình trạng đói ăn tương tự. Theo OCHA, tính trên toàn vùng Sừng châu Phi, có khoảng 1 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa do thiếu nước và đồng cỏ để chăn nuôi, ít nhất 3 triệu đầu gia súc đã chết.
Phát biểu tại một hội nghị của LHQ tại Geneva (Thụy Sĩ) tháng 4 vừa qua, đại diện cho Liên minh châu Phi thuộc tổ chức Lương Nông LHQ (FAO), Chimimba David Phiri nêu rõ: "Chúng ta phải hành động ngay, nếu muốn ngăn chặn một thảm họa nhân đạo".
Theo các chuyên gia, các hình thái thời tiết cực đoan đang diễn ra với cường độ và tuần suất liên tục hơn do biến đổi khí hậu. Tình hình nguy cấp tại vùng Sừng châu Phi càng trở nên trầm trọng do cuộc xung đột tại Ukraine khiến giá lương thực và nhiên liệu tăng, làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và giảm các khoản viện trợ quốc tế cho khu vực này.
Trong khi đó, Giám đốc điều hành Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), bà Catherine Russell cho biết 10 triệu trẻ em ở Djibouti, Ethiopia, Kenya và Somalia đang rất cần được hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu.
Trong tuyên bố đưa ra sau chuyến thăm Ethiopia trong 4 ngày vào tuần trước, bà Russells nêu rõ tổng cộng 1,7 triệu trẻ em ở vùng Sừng châu Phi bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng. Theo bà, thiếu nước sạch là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, trong khi hàng trăm nghìn em phải bỏ học, nhiều em trong số này phải đi bộ trên một chặng đường dài để tìm nước và thức ăn.
Năm 2017, khu vực Đông Phi cũng đã hứng chịu một nạn hạn hán khốc liệt. Tuy nhiên, nhờ các hoạt động nhân đạo được triển khai sớm mà Somalia đã tránh được một nạn đói. Tuy nhiên, trong năm 2011, đã có 260.000 người mà một nửa trong đó là trẻ em dưới 6 tuổi chết vì đói ở Somalia, chủ yếu là do cộng đồng quốc tế không hành động nhanh chóng.
Ngoài ra, hạn hán cũng đe dọa các loài động vật. Gia súc như trâu, bò - nguồn thiết yếu duy trì sự sống trong khu vực, đang bị chết hàng loạt. Các loài động vật hoang dã cũng trong tình cảnh tương tự. Trong điều kiện nắng nóng, các loài động vật hoang dã sẽ rời môi trường sống quen thuộc của mình để kiếm nước và thức ăn, và do vậy, thường đi lạc tới gần những vùng phát triển, đông dân cư.