Du khách đến Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston hôm 22/7, sau khi cơ sở này được Chính phủ Mỹ ra lệnh đóng cửa. Ảnh: AFP
Theo Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc), Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương David Stiwell đã cáo buộc Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston (bang Texas) là “trung tâm” của quân đội Trung Quốc trong việc đưa sinh viên đến Mỹ để thu thập thông tin.
Đây được coi là lời giải thích cặn kẽ nhất kể từ khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đưa ra quyết định bất ngờ đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times, ông David Stilwell cho rằng Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston “có lịch sử dính líu đến các hành vi mang tính chống phá”. Cụ thể, quân đội Trung Quốc đã “đưa sinh viên công khai cũng như bằng nhiều cách khác tới các trường đại học Mỹ để học tập nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh của nền kinh tế Trung Quốc”. Ông Stilwell cho rằng cơ quan đại diện ngoại giao này đã tiếp tay cho những hoạt động đó.
Ông Stilwell cũng cáo buộc Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Houston và các nhà ngoại giao khác gần đây đã tham gia vào hoạt động đáng ngờ tại sân bay quốc tế Houston, nơi họ đã đưa nhiều công dân Trung Quốc lên chuyến bay riêng về nước trong đại dịch COVID-19.
Hãng hàng không quốc gia Air China đã thực hiện các chuyến bay đặc biệt để hồi hương công dân Trung Quốc trong bối cảnh các biện pháp hạn chế đi lại được áp đặt nhằm ngăn chặn dịch COVID-19.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington D.C và hãng hàng không Air China hiện chưa đưa ra phản hồi nào trước cáo buộc này. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng không trả lời câu hỏi nhằm làm rõ các hoạt động nghi vấn của Trung Quốc ở sân bay Houston.
Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston cung cấp dịch vụ lãnh sự trên 8 bang Mỹ, trong đó có Texas. Ngoài cơ sở này, Trung Quốc còn 4 lãnh sự quán khác trên toàn nước Mỹ.
Trước đó, ngày 22/7, Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận đã yêu cầu Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đóng cửa để “bảo vệ tài sản trí tuệ nước Mỹ và thông tin cá nhân của người Mỹ”. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thỏa thuận quốc tế yêu cầu các nhà ngoại giao tôn trọng luật pháp và quy định của nước chủ nhà cũng như không can thiệp vào các vấn đề nội bộ.
Tuyên bố qua thư điện tử, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nêu rõ: “Chúng tôi đã yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố Houston, để bảo vệ tài sản trí tuệ và thông tin riêng tư của người Mỹ”.
Đây là động thái mới nhất trong loạt căng thẳng song phương gần đây giữa Washington và Bắc Kinh.
Về phần mình, trong cuộc họp báo thường nhật cùng ngày, người phát ngôn Wang Wenbin của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết: “Trung Quốc kêu gọi Mỹ hủy bỏ ngay lập tức quyết định sai lầm, nếu không Trung Quốc sẽ có phản ứng hợp pháp và cần thiết”.
Đáp trả lại hành động của Mỹ, cùng ngày sau đó, giới chức ngoại giao Trung Quốc tuyên bố nhà chức trách nước này đang cân nhắc đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc.
Bộ Ngoại giao Mỹ tại Bắc Kinh từ chối bình luận về thông tin trên, trong khi trang web của Lãnh sự quán Mỹ ở Vũ Hán tới chiều 22/7 (theo giờ địa phương) vẫn thông báo hoạt động bình thường.