Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 8/5/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng thông tấn TASS, phát biểu trên nền tảng Truth Social, ông Trump nhấn mạnh: “Theo thỏa thuận tiềm năng của chúng tôi, chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ hoạt động làm giàu urani nào!”.
Đồng thời, ông chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden, cho rằng lẽ ra đảng Dân chủ đã phải ngăn chặn Iran thực hiện hoạt động làm giàu urani từ lâu.
Tuyên bố của ông Trump được đưa ra sau khi trang Axios đưa tin Nhà Trắng đã gửi đề xuất thỏa thuận hạt nhân tới Iran vào ngày 31/5. Theo nguồn tin, thỏa thuận này cho phép Iran làm giàu urani ở mức độ thấp và có giới hạn trong thời gian chưa xác định, ngay trên lãnh thổ của nước này.
Thư ký báo chí Karoline Leavitt cho biết: “Tổng thống Trump đã khẳng định rõ rằng Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân. Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống, ông Steve Witkoff, đã gửi tới Tehran một đề xuất chi tiết và có thể chấp nhận được. Nhằm thể hiện tôn trọng thỏa thuận, chúng tôi sẽ không nêu các điều khoản cho truyền thông. Tốt nhất là Iran nên chấp nhận”.
Một quan chức Nhà Trắng khẳng định những điều khoản trong bản đề xuất rất cứng rắn và được thiết kế để ngăn Iran tiến tới sở hữu vũ khí hạt nhân.
Trong khi đó, truyền thông Mỹ ngày 2/6 đồng loạt đưa tin các quan chức Iran có khả năng sẽ từ chối bản đề xuất này.
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi phát biểu tại một cuộc họp báo ở Tehran. Ảnh: THX/TTXVN
Theo Axios, thỏa thuận đề xuất Iran sẽ không được xây dựng thêm cơ sở làm giàu urani mới, đồng thời phải tháo dỡ hạ tầng liên quan đến việc chuyển đổi và xử lý urani, cũng như ngừng mọi hoạt động nghiên cứu và phát triển máy ly tâm thế hệ mới. Tuy nhiên, Iran vẫn có thể tham gia vào một tập đoàn khu vực nhằm phát triển năng lượng hạt nhân dân sự, trong điều kiện cụ thể.
Sau khi thỏa thuận được ký kết, Iran sẽ phải giảm mức làm giàu xuống còn 3% và đóng cửa các cơ sở làm giàu urani dưới lòng đất trong khoảng thời gian do hai bên thống nhất. Một hệ thống kiểm toán và giám sát cũng sẽ được thiết lập để đảm bảo Iran tuân thủ nghiêm túc các điều khoản.
Về phía Iran, theo hãng tin AFP, chính quyền Tehran tuyên bố không có gì phải che giấu trong chương trình hạt nhân của mình. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi phát biểu tại Cairo: “Nếu mục tiêu là tước đi các hoạt động hòa bình của Iran, thì chắc chắn sẽ không có thỏa thuận nào”.
Tuyên bố được đưa ra ngay sau khi Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi kêu gọi Iran minh bạch hơn về chương trình hạt nhân, dựa trên một báo cáo cho thấy Iran đã nâng mức làm giàu urani lên tới 60%, gần ngưỡng 90% cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Iran đã bác bỏ báo cáo trên và cảnh báo sẽ đáp trả nếu các cường quốc châu Âu lợi dụng thông tin này để tái áp đặt các lệnh trừng phạt.
“Một số quốc gia đang cố tình sử dụng IAEA làm công cụ để leo thang căng thẳng với Iran. Chúng tôi hy vọng cơ quan này không rơi vào cái bẫy đó”, Ngoại trưởng Araghchi nói.
Tehran cũng yêu cầu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt vốn đã làm tê liệt nền kinh tế Iran như một điều kiện tiên quyết để đạt được thỏa thuận. Phát biểu ngày 2/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei khẳng định: “Chúng tôi muốn đảm bảo các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ một cách hiệu quả. Cho đến nay, phía Mỹ vẫn chưa làm rõ điều đó”.
Về phía Mỹ, Đặc phái viên Witkoff nhấn mạnh lập trường cứng rắn: “Chương trình làm giàu urani không bao giờ được phép tồn tại ở Iran. Đó là lằn ranh đỏ của chúng tôi.”
Cùng ngày, sau cuộc điện đàm với ông Witkoff, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty kêu gọi tìm kiếm giải pháp hòa bình và xây dựng một Trung Đông không có vũ khí hạt nhân.
“Khu vực này đã phải trải qua quá nhiều bất ổn và khủng hoảng. Một cuộc xung đột quân sự sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn không thể kiểm soát”, ông cảnh báo.
Việc Washington kiên quyết đặt “lằn ranh đỏ” với hoạt động làm giàu urani, trong khi Tehran vẫn giữ lập trường cứng rắn, khiến triển vọng đạt được thỏa thuận hạt nhân càng trở nên mong manh hơn bao giờ hết.