Y tá Sandra Lindsay là người nhận mũi tiêm vaccine COVID-19 chính thức đầu tiên tại Mỹ. Ảnh: AP
Một nhân viên y tế ở bang Alaska (Mỹ) đã bị sốc phản vệ sau khi tiêm vaccine COVID-19 của hãng Pfizer (Mỹ) - BioNTech (Đức) nhưng sức khỏe đã ổn định.
Theo thông báo của Cơ quan Y tế bang Alaska, vài phút sau khi tiêm vaccine hôm 15/12, một nhân viên y tế đã bị sốc phản vệ - một phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất, có thể dẫn tới bất tỉnh hoặc thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Bà Lindy Jones, Giám đốc khoa cấp cứu - Bệnh viện Bartlett Regional ở thành phố Juneau (Alaska) cho hay, nhân viên y tế tuổi trung niên này không có tiền sử phản ứng dị ứng.
Giới chức bệnh viện Bartlett Regional, nơi xảy ra vụ việc, cũng cho biết toàn bộ 96 nhân viên bệnh viện được tiêm vaccine hôm 15/12 đều được theo dõi trong 30 phút sau mũi tiêm. Nữ nhân viên nói trên bắt đầu cảm thấy đỏ mặt khoảng 10 phút sau thời gian theo dõi đó và được cho uống Benadryl – một loạt thuốc kháng histamine (chống dị ứng).
Tuy nhiên, các triệu chứng của người phụ nữ vẫn nặng hơn, nhịp tim cao, khó thở, sau đó, cô được đưa đến khoa cấp cứu của bệnh viện.
Bác sĩ Lindy Jones, bác sĩ cấp cứu điều trị cho bệnh nhân cho biết: “Cô ấy bị phát ban đỏ khắp mặt và thân mình. Tôi lo ngại một phản ứng sốc phản vệ”. Bác sĩ Jones đã tiêm khẩn cấp epinephrine cho bệnh nhân.
Các triệu chứng của người phụ nữ đã thuyên giảm trong một khoảng thời gian ngắn rồi lại bùng phát lại trở lại. Nữ nhân viên y tế này được tiêm tĩnh mạch epinephrine và chuyển đến phòng chăm sóc đặc biệt (ICU), ở lại qua đêm tại đó.
Theo bác sĩ Jones, người phụ nữ không nhất thiết cần đến nguồn lực của ICU nhưng vì đây là một bệnh viện nhỏ, nên các bác sĩ đã cẩn trọng đưa bệnh nhân vào khu chăm sóc đặc biệt. Tới sáng 16/12, người phụ nữ đã hết các triệu chứng và xuất viện vào buổi tối cùng ngày.
Trong một tuyên bố Pfizer cho biết công ty đang phối hợp với các cơ quan y tế địa phương để đánh giá phản ứng xảy ra ở Alaska và “giám sát chặt chẽ tất cả các báo cáo nghi vấn phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm chủng và sẽ cập nhật trên nhãn ghi nếu cần”.
Vụ việc nói trên có thể làm gia tăng những mối lo ngại về độ an toàn của vaccine phòng COVID cũng như rủi ro phản ứng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến tỉ lệ người do dự và không sẵn sàng tiêm vaccine vẫn cao theo các khảo sát tại Mỹ.
Giới chức Mỹ cảnh báo, chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID tại nước này đối mặt với 2 trở ngại chính là phân phối, bảo quản vaccine và thuyết phục được người dân tiêm chủng.
Tuần trước, Anh cũng ghi nhận 2 trường hợp có tác dụng phụ tương tự. Cơ quan Quản lý Dược phẩm Anh khuyến cáo bất kỳ ai có tiền sử sốc phản vệ hoặc di ứng nghiêm trọng với thuốc hay thực phẩm đều không được tiêm vaccine của Pfizer/BioNTech.
Trong khi đó, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết hầu hết những người Mỹ bị dị ứng thông thường có thể tiêm vaccine. FDA khuyến cáo chỉ những người có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vaccine hoặc các thành phần trong vaccine không nên tiêm chủng.
Dưới đây là những tác dụng phụ được cảnh báo với vaccine của Pfizer/BioNTech
Đau quanh vết tiêm
Vaccine COVID-19 của Pfizer/BioNTech được tiêm làm 2 liều, cách nhau 3 tuần. Tới nay, đã có dữ liệu về an toàn thu thập từ 37.586 người tham gia thử nghiệm giai đoạn 3. Trong số này, 18.801 người được tiêm vaccine và 18.785 người được tiêm giả dược.
Phản ứng phụ phổ biến nhất được ghi nhận là phản ứng tại chỗ tiêm, gây đau và một số triệu chứng khác như mẩn đỏ, hơi nóng, sưng nhẹ và cứng quanh vết tiêm. Ngoài ra, người được tiêm có thể hơi đau khi cử động cánh tay.
Mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ
Các tác dụng phụ thường được báo cáo khác của vaccine Pfizer-BioNTech bao gồm mệt mỏi, đau đầu và đau cơ.
63% số người được tiêm vaccine xuất hiện triệu chứng mệt, trong khi các triệu chứng đau đầu và đau cơ ảnh hưởng đến lần lượt khoảng 55% và 38% người tiêm. Trong hầu hết các trường hợp, những triệu chứng đó nhẹ và hết trong vòng một ngày hoặc lâu hơn chút.
Một số lượng nhỏ hơn người tham gia cho biết họ bị ớn lạnh, đau khớp hoặc sốt sau khi được tiêm.
Ngoài ra nhiều người tham gia báo cáo các triệu chứng như vậy hơn sau khi tiêm liều thứ hai.
“Phản ứng với liều thứ hai có xu hướng dữ dội hơn, vì hệ thống miễn dịch của bạn đã được tiếp xúc rồi”, Tiến sĩ Matthew Heinz, tại bệnh viện ở Tucson, bang Arizona, nói.
Những sự việc bất lợi nghiêm trọng hiếm khi xảy ra
Trong số những người tình nguyện được tiêm vaccine và giả dược, tỷ lệ được báo cáo về các tác dụng phụ nghiêm trọng là dưới 0,5%.
Nhân viên y tế tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe cho cựu binh Portland, bang Oregon được tiêm vaccine của Pfizer hôm 15/12. Ảnh: Getty Images
Có 4 trường hợp mắc bệnh liệt Bell (liệt mặt, liệt dây thần kinh số 7) được báo cáo ở những người tiêm vaccine, trong khi không có trường hợp nào ở những người dùng giả dược.
Tuy nhiên, 4 trường hợp đó phù hợp với tỉ lệ phản ứng trong dân số nói chung. Nói cách khác, không có bằng chứng rõ ràng cho thấy bệnh liệt mặt là do vaccine gây ra.
Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vaccine COVID của Pfizer là rất hiếm, nhưng chúng có thể xảy ra, theo cảnh báo của FDA. Cơ quan này khuyến cáo rằng những người đã từng bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vaccine trước đây, hoặc với bất kỳ thành phần nào của vaccine, đều không nên tiêm.
Cân nhắc lợi ích
Điều quan trọng cần hiểu là một số tác dụng phụ do vaccine Pfizer-BioNTech COVID-19 là phổ biến và bình thường. Nếu bạn gặp các tác dụng phụ từ nhẹ đến trung bình sau liều đầu tiên, điều đó không có nghĩa là bạn nên bỏ qua liều thứ hai.
“Khả năng miễn dịch của bạn chưa hoàn thiện [sau một liều], và nó có thể không hiệu quả. Vì vậy, bạn có nhiều khả năng đã lãng phí liều đầu tiên, nếu bạn không tiêm liều thứ hai kịp thời”, Tiến sĩ Waleed Javaid, Phó giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y khoa Icahn tại Mount Sinai ở Thành phố New York, nói.