Theo trang Bloomberg, khái niệm kinh tế “giá âm” được hiểu là mức giá khi thị trường bán buôn một mặt hàng (như dầu mỏ) ở tình trạng cung vượt quá cầu. Hiện nay, tình trạng này đang xảy ra với thị trường dầu mỏ thế giới, khi cung vượt quá cầu và các kho chứa khắp nơi trên thế giới đã tràn.
Kênh truyền hình CNN cho biết nhu cầu dầu mỏ của thế giới là khoảng 100 triệu thùng/ngày. Tuy nhiên, đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) do chủng mới của virus Corona (SARS-CoV-2) gây ra đã đánh sập nhiều nền kinh tế lớn, dẫn tới nhu cầu tiêu thụ dầu sụt giảm mạnh.
Tình trạng sụt giảm kinh tế và nhu cầu tiêu thụ dầu trên phạm vi toàn cầu đã dẫn tới việc làm dư thừa khoảng 20 triệu thùng dầu/ngày trên thị trường dầu mỏ, khiến các kho chứa dầu bị tràn. Về lý thuyết, điều này buộc các nhà sản xuất dầu mỏ phải chi tiền cho khách hàng để họ mua dầu mỏ của mình, qua đó biến dầu mỏ có giá âm (dưới 0 USD/thùng) đối với nhà sản xuất.
Hãng tin CNBC News dẫn thông tin trên Sàn giao dịch New York cho hay, vào thời điểm trưa 20/4 theo giờ New York, giá dầu thô WTI (dầu ngọt nhẹ Tây Texas) đã sụt giảm 301% và rơi xuống mức giá -37,63 USD/thùng (âm 37,63 USD/thùng). Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Sàn giao dịch New York chứng kiến điều này.
Kết thúc phiên giao dịch đầu tuần này, giá dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 5/2020 trên sàn Nymex của New York mất 55,90 USD (tương đương 306%), xuống còn -37,63 USD/thùng. Hợp đồng dầu WTI đã hết hạn vào cuối phiên ngày 20/4.
Giá dầu WTI giao tháng 6/2020 hạ 4,60 USD (tương đương 18,3%) xuống 20,03 USD/thùng. Tại thị trường London, giá dầu Brent Biển Bắc giao tháng 6/2020 cũng lùi 2,51 USD (9%), xuống còn 25,57 USD/thùng. Triển vọng giá dầu theo các hợp đồng giao sau tháng 5 cũng rất ảm đạm và được dự báo là sẽ giảm mạnh nữa.
Theo các chuyên gia phân tích, dầu Brent được vận chuyển bằng đường biển nhiều hơn dầu WTI, vốn thường được vận chuyển thông qua đường ống dẫn, bởi vậy giá dầu này phần nào ít chịu tác động ngay lập tức bởi những lo ngại về lượng dự trữ dồi dào.
Louise Dickson, nhà phân tích thị trường dầu mỏ tại Rystad Energy, nhận định diễn biến của thị trường năng lượng hiện nay là điều “khó tin”, việc đóng cửa hoặc thậm chí phá sản bây giờ có thể còn đỡ thiệt hại hơn đối với một số nhà khai thác.
Các thị trường dầu mỏ chứng kiến đà sụt giảm mạnh kéo dài nhiều tuần qua do việc nhiều quốc gia áp dụng hàng loạt biện pháp phong tỏa và hạn chế đi lại nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19 làm giảm mạnh nhu cầu.
Cuộc khủng hoảng trên càng nghiêm trọng hơn khi Saudi Arabia khởi động cuộc chiến giá dầu với Nga sau khi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và những quốc gia sản xuất dầu liên minh (OPEC+), không thống nhất được thỏa thuận tiếp tục cắt giảm sản lượng.
Cho dù sau đó, OPEC+ đã đạt được thỏa thuận này, nhưng giá dầu vẫn tiếp tục lao dốc và các nhà phân tích cho rằng việc cắt giảm sản lượng sẽ không đủ để bù đắp cho nhu cầu "vàng đen" giảm mạnh do đại dịch COVID-19.
Các nhà tinh chế dầu mỏ đang mua vào ít dầu thô hơn bình thường, vì vậy hàng trăm triệu thùng dầu đang phải chứa trong các kho dự trữ trên toàn thế giới. Các thương nhân phải thuê tàu chỉ để neo chúng lại và đổ đầy dầu thừa. Lần đầu tiên trong lịch sử, 160 triệu thùng dầu đang chứa trong các tàu chở dầu trên khắp thế giới để chờ được trút ra.