Hơn một thế kỷ đã trôi qua, nhưng những tinh hoa, giá trị thời đại của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga vẫn luôn tỏa sáng, là nguồn động lực lớn thôi thúc và khơi dậy tinh thần cách mạng của nhân dân tiến bộ toàn thế giới, trong đó có nhân dân Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam trên con đường đổi mới đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Ngay trong đêm 7/11/1917, Đại hội các Xô Viết được triệu tập, thành lập Chính quyền Xô Viết do V.I.Lenin đứng đầu. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Soi sáng con đường giải phóng dân tộc cho các nước trên thế giới
Vào ngày 7/11/1917, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích Nga, đứng đầu là V.I. Lênin, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã tiến hành cuộc khởi nghĩa vũ trang, lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, lập nên Nhà nước Xô Viết - nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.
Cách mạng Tháng Mười Nga nổ ra đã đáp ứng đầy đủ nhất những yêu cầu cấp thiết của lịch sử là xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa để xây dựng một chế độ xã hội mới - chế độ xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu là chủ nghĩa xã hội. Cuộc cách mạng thắng lợi đã lập nên Nhà nước Xô Viết kiểu mới - nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới. Từ chỗ chỉ là ước mơ cao đẹp của loài người, sau Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ nghĩa xã hội đã trở thành hiện thực và có sức mạnh vô cùng to lớn, mở đường cho các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do.
Tối 6/11, rạng sáng 7/11/1917, lực lượng thủy thủ, chiến sĩ Cận vệ đỏ và binh sĩ cách mạng tràn vào Cung điện Mùa Đông ở Petrograd (nay là St. Petersburg), bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ lâm thời. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Sau Cách mạng Tháng Mười, Lênin và Đảng Bôn-sê-vích Nga đã tập trung củng cố chính quyền Xô Viết, xây dựng chế độ xã hội mới, đem lại cuộc sống tốt đẹp cho quần chúng nhân dân. “Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất” được ban hành ngay sau khi cách mạng thành công đã đáp ứng được ý nguyện của quần chúng nhân dân lao động Nga về một cuộc sống hòa bình, tự do và hạnh phúc. Sự thống nhất về mặt lợi ích của giai cấp vô sản với nhân dân lao động đã hình thành và phát triển một nguyên tắc đạo đức mới, đó là chủ nghĩa tập thể.
Một chính sách ngoại giao mới, một quan hệ quốc tế mới được khẳng định là chính sách hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc. Một nhà nước kiểu mới được xây dựng trên nền tảng loại bỏ áp bức dân tộc, áp bức giai cấp, không có người bóc lột người đã khẳng định Cách mạng Tháng Mười đánh dấu sự mở đầu một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội và một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
Dưới ánh sáng soi đường và sự cổ vũ của Cách mạng Tháng Mười Nga, với sự ủng hộ nhiệt tình, to lớn của Liên Xô, một làn sóng cách mạng vô sản ở châu Âu đã bùng lên mạnh mẽ sau đó, tạo ra một cao trào đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, làm rung chuyển nền thống trị của giai cấp tư sản độc quyền ở nhiều nước. Một hệ thống xã hội chủ nghĩa đã ra đời, đóng vai trò to lớn trong tiến trình phát triển của thế giới hiện đại.
V.I.Lenin với các chiến sỹ cách mạng trong Cung điện Smolny chiều 6/11/1917, trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Cách mạng Tháng Mười Nga còn tác động mạnh mẽ đến đời sống chính trị-xã hội của nhiều quốc gia, dân tộc khác; đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa bị áp bức và các nước phụ thuộc vùng dậy đấu tranh vì độc lập tự do, đem lại niềm tin và niềm hy vọng về khả năng tự giải phóng. Giai cấp công nhân và nhân dân lao động tại hàng loạt nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh đã nổi dậy đấu tranh giành độc lập dân tộc; hàng trăm triệu người được giải phóng khỏi xiềng xích nô lệ, tạo thành một phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ trên toàn cầu.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, những thành tựu của chế độ Xô Viết và chiến thắng của Liên Xô trong Chiến tranh Thế giới thứ II cũng đã thức tỉnh và cổ vũ phong trào đấu tranh vì dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội ở chính ngay các nước tư bản phát triển, buộc chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc cũng phải có những điều chỉnh để thích nghi, tồn tại. Đúng như V.I.Lênin đã khẳng định: "Cuộc Cách mạng Tháng Mười của chúng ta đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử thế giới".
Với những ý nghĩa to lớn và sâu sắc như vậy, thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga thực sự đã sáng tạo ra một kỷ nguyên mới của nước Nga, đồng thời mở ra một thời đại mới trong lịch sử nhân loại. Nó đã vượt khỏi không gian và thời gian, trở thành biểu tượng vĩ đại của thời đại.
Hơn một thế kỷ qua, thế giới với bao biến động, nhiều giá trị, trật tự đã thay đổi, nhưng những tư tưởng của cuộc Cách mạng Tháng Mười, là hòa bình cho nhân dân, ruộng đất cho nông dân và nhà máy cho công nhân, vẫn còn nguyên giá trị. Nước Nga ngày nay vẫn đang tiếp tục vững bước trên con đường phát triển đất nước. Kỷ niệm 104 năm ngày Cách mạng Tháng Mười trong bối cảnh nước Nga đang trải qua giai đoạn phức tạp của đại dịch COVID-19, song Tổng thống Putin khẳng định: "Nga hoàn toàn đủ khả năng đẩy lùi dịch bệnh", "để không chỉ vượt qua thử thách và khó khăn hiện tại, mà còn tạo điều kiện vững chắc cho sự phát triển trong tương lai".
Việt Nam luôn kiên định với lý tưởng xã hội chủ nghĩa
Kế thừa và vận dụng sáng tạo những kinh nghiệm, bài học lịch sử của Cách mạng Tháng Mười, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vẻ vang.
Khi đánh giá về vai trò, ý nghĩa của Cách mạng Tháng Mười Nga, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”; “Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười Nga đã dạy cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới nhiều bài học hết sức quý báu, bảo đảm cho sự nghiệp giải phóng triệt để của giai cấp công nhân và của cả loài người”.
Quần chúng cách mạng và tự vệ chiến đấu chiếm Bắc Bộ phủ trong Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945). Ảnh: Tư liệu TTXVN
Thực tiễn dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin và Cách mạng Tháng Mười Nga, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy ở đây “Cẩm nang thần kỳ” là con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam. Và theo tiếng gọi của Cách mạng Tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Người sáng lập và rèn luyện, cách mạng Việt Nam đã đi theo quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội. Nhân dân Việt Nam đã làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945. Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, trên cơ sở chọn lọc những yếu tố tích cực của mô hình tổ chức nhà nước Xô Viết, đã đồng hành cùng nhân dân vững vàng bước vào cuộc trường chinh và giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp sau 9 năm trường kỳ (1946-1954). Miền Bắc được giải phóng và tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam trong hành trình tiếp tục tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sau 21 năm trường kỳ kháng chiến (1954-1975), cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy gian khó của nhân dân Việt Nam đã giành thắng lợi hoàn toàn; cả nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trước đòi hỏi của thực tiễn những năm cuối thập kỷ 80 của thế kỷ XX, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, năm 1986, Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện và phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Sau 35 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Từ chỗ bị bao vây, cấm vận và hầu như chỉ có quan hệ với các nước trong phe xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng và toàn diện. Việt Nam còn là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong nhiều tổ chức khu vực và quốc tế, có vai trò, tiếng nói ngày càng quan trọng trong ASEAN, Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Liên hợp quốc…
Bên cạnh đó, ổn định chính trị-xã hội được giữ vững, dân chủ được phát huy, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường, tạo ra động lực mạnh mẽ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng tốt, quy mô nền kinh tế tăng lên. Đời sống nhân dân được cải thiện. Với đường lối tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và đóng góp giải quyết những vấn đề chung của khu vực, thế giới và loài người, như các vấn đề hòa bình, phát triển, xóa đói nghèo, thích ứng với biến đổi khí hậu… Việt Nam đang trở thành một thành viên ngày càng có vai trò, ảnh hưởng và tiếng nói quan trọng trong cộng đồng quốc tế.
Những thành quả sau 35 năm đổi mới đất nước đã góp phần chứng minh tính đúng đắn và phù hợp của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Việt Nam. Đó cũng là minh chứng cho sự đúng đắn và phù hợp của con đường cách mạng mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn. Đặc biệt trong tình hình hiện nay khi các thế lực thù địch ráo riết lợi dụng mọi điều kiện để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” và các hoạt động chống phá, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, kích động chia rẽ nhằm lật đổ vai trò lãnh đạo của các Đảng Cộng sản, xóa bỏ hoàn toàn chế độ xã hội chủ nghĩa trên phạm vi toàn thế giới, thì bài học về bảo vệ chính quyền, bảo vệ thành quả cách mạng của Cách mạng Tháng Mười Nga càng có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
Kiên định với lý tưởng và bước tiếp theo con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga - con đường gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, sẽ bảo đảm cho cách mạng Việt Nam tiếp tục giành được những thắng lợi to lớn hơn trong tình hình mới, hướng tới dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.