Tổng thống Palestine Mahmud Abbas. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo Reuters, triển vọng về một nhà nước Palestine trong tương lai dưới sự điều hành của Chính quyền Palestine (PA) dường như đã tươi sáng hơn vào ngày 29/9 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố kế hoạch chấm dứt chiến tranh Gaza, ám chỉ vai trò tương lai của Chính quyền Palestine và Tổng thống Mahmoud Abbas.
Tuy nhiên, các điều khoản được nêu trong kế hoạch 20 điểm của Tổng thống Trump yêu cầu Chính quyền Palestine phải thực hiện những cải cách khó khăn trước khi có thể điều hành Gaza một lần nữa đặt ra một con đường khó khăn cho việc trở lại lãnh thổ của chính quyền này.
Theo nhiều nhà phân tích, kế hoạch hoà bình Gaza của Washington đặt ra nhiều rào cản đối với Chính quyền Palestine.
"Kế hoạch này không tốt cho Chính quyền Palestine, và cũng không tốt cho các tham vọng chính trị của Palestine. Bờ Tây và Gaza sẽ không phải là một thể thống nhất”, Ghassan Khatib, giáo sư nghiên cứu quốc tế và khoa học chính trị tại Đại học Birzeit ở Bờ Tây và là cựu bộ trưởng PA, nhận định.
Mặc dù mối quan hệ với Washington đã có những biến động mạnh trong những năm qua, Chính quyền Palestine vẫn được Liên hợp quốc (LHQ), Liên minh châu Âu, Liên đoàn Ả Rập và hầu hết các quốc gia trên thế giới công nhận là đại diện hợp pháp của nhân dân Palestine. Chính quyền Palestine là bên đối thoại chính trong các nỗ lực quốc tế nhằm giải quyết xung đột Israel-Palestine và thống nhất giải pháp hai nhà nước.
Chính quyền này từ lâu đã tự định hình mình là sẵn sàng tiếp quản Hamas ở Gaza, tăng cường các lời hứa cải cách kể từ khi chính quyền Tổng thống Joe Biden đưa ra ý tưởng về một PA "được tái thiết" để điều hành Gaza sau chiến tranh.
Tuy nhiên, kế hoạch của Tổng thống Trump lại có phần khác biệt. Ông dự kiến Gaza sẽ được điều hành bởi một ủy ban Palestine chuyển tiếp, phi chính trị, được giám sát bởi một cơ quan quốc tế do ông làm chủ tịch cho đến khi PA hoàn thành cải cách, bao gồm cả những gì các nhà phân tích Palestine coi là những yêu cầu chính trị khó khăn được nêu trong kế hoạch hòa bình năm 2020.
Kế hoạch cũng sẽ triển khai một lực lượng ổn định quốc tế, lực lượng này sẽ huấn luyện và hỗ trợ cảnh sát Palestine đã được thẩm định, với sự tham vấn của Jordan và Ai Cập.
Một quan chức cấp cao của Jordan cho biết lực lượng Palestine, sẽ được huấn luyện tại Ai Cập và Jordan, thiết lập chuỗi chỉ huy riêng biệt với PA. Việc tài trợ và giám sát sẽ được sắp xếp thông qua một cơ chế Arab - Hồi giáo.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington tập trung vào việc chấm dứt chiến tranh Gaza và sự thống trị của Hamas tại dải đất này, giải thoát con tin và cung cấp viện trợ thiết yếu.
Những cải cách PA phải đáp ứng bao gồm những gì?
Các quốc gia tài trợ từ lâu đã thúc giục PA giải quyết vấn nạn tham nhũng.
Các yêu cầu khác bao gồm việc đại tu chương trình giảng dạy ở trường học. Trong một tuyên bố, Chính quyền Palestine cam kết xây dựng chương trình giảng dạy theo tiêu chuẩn của LHQ.
Washington cũng tìm cách chấm dứt việc PA trả tiền cho các gia đình có người Palestine bị Israel giết hoặc bỏ tù.
PA cho biết họ đang đạt được tiến bộ trong vấn đề này, lưu ý rằng Tổng thống Abbas đã bãi bỏ luật quản lý các khoản chi trả như vậy vào tháng Hai. Một quan chức Palestine cho biết các gia đình hiện nhận được hỗ trợ thông qua quỹ phúc lợi xã hội.
Các nhà phân tích Palestine cho rằng một trở ngại có thể nằm ở yêu cầu trong kế hoạch năm 2020 về việc các nhà lãnh đạo Palestine phải công nhận Israel là nhà nước Do Thái. Nhà phân tích Hani al-Masri cho rằng đây sẽ là điều kiện bất khả thi đối với Chính quyền Palestine.