Nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh bị sát hại ngày 27/11. Vụ ám sát xảy ra sau hai vụ việc đáng chú ý khác trong năm nay tại Iran là hỏa hoạn ở cơ sở hạt nhân và vụ trộm dữ liệu hạt nhân.
Ông Fakhrizadeh là nhà khoa học hạt nhân thứ 5 bị sát hại kể từ năm 2010 đến nay. Nhiều chuyên gia nhận định rằng kẻ địch đã phát hiện được “gót chân Achille của Iran”.
Lực lượng An ninh thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran vốn chịu trách nhiệm chỉ định vệ sinh và sĩ quan an ninh bảo vệ những quan chức quân sự và chính phủ hàng đầu.
Reuters dẫn lời một quan chức an ninh Iran giấu tên cho biết: “Những kẻ ám sát Fakhrizadeh chắc chắn đã nắm được hành trình của ông dựa trên thông tin tình báo chi tiết. Rõ ràng tồn tại điểm yếu về an ninh và vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời. Chúng ta cần biết rằng liệu có gián điệp trà trộn vào đội ngũ an ninh. Điều này là cần thiết với chúng ta”.
Quân đội Iran đã cáo buộc Israel đứng đằng sau vụ sát hại nhà khoa học Fakhrizadeh. Trước đây, Israel từng nêu đích danh ông Fakhrizadeh là người đóng vai trò quan trọng với các vũ khí hạt nhân Iran.
Israel chưa phản hồi về vụ sát hại ông Fakhrizadeh. Tuy nhiên, Israel từng thừa nhận thực hiện chiến dịch thu thập tình báo để chống lại chương trình hạt nhân của Iran. Năm 2018, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố đã lấy được hàng trăm kilogram tài liệu và dữ liệu điện tử từ chương trình vũ khí hạt nhân bí ẩn của Iran. Iran khi đó cho biết đây là một trò lừa.
Nhà phân tích Kasra Aarabi tại Viện Tony Blair vì thay đổi (Anh) phân tích: “Có bất đồng về cách ông Fakhrizadeh bị ám sát nhưng việc Iran bị xâm nhập là rõ ràng và đây là điều Tehran lo lắng nhất”.
Iran chưa công bố thông tin cụ thể về vụ sát hại nhà khoa học Fakhrizadeh. Ông Fakhrizadeh bị sát hại trên chính chiếc xe cá nhân ở một đường cao tốc gần Tehran vào giữa ban ngày. Các nhân chứng chia sẻ với kênh truyền hình nhà nước rằng một xe tải đã phát nổ sau đó nhóm tay súng tấn công xe của ông Fakhrizadeh. Đến ngày 29/11, Chủ tịch Hội đồng An ninh Tối cao Quốc gia Iran Ali Shamkhani lại nói với truyền thông rằng đây là một vụ ám sát phức tạp “được chỉ đạo từ xa qua thiết bị điện tử”.
Vụ sát hại ông Fakhrizadeh diễn ra vài tháng sau khi Mỹ không kích tiêu diệt chỉ huy đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Qasem Soleimani. Iran đã đáp trả vụ tấn công bằng việc phóng tên lửa vào các mục tiêu Mỹ tại Iraq.
Tháng 7 năm nay, Iran đã xử tử một người đàn ông nước này bị buộc tội là gián điệp cho tình báo Mỹ và Israel.
Iran tuyên bố sẽ có phản hồi quyết liệt liên quan đến vụ sát hại ông Fakhrizadeh. Các nhà phân tích chính trị dự đoán biện pháp trả đũa của Iran có thể gây khó khăn cho Tổng thống đắc cử Joe Biden.