Thông tin về sự ra đi đột ngột của võ sĩ quyền Anh người Cuba, Teofilo Stevenson, làm tôi vô cùng xúc động không chỉ vì thành tích ba lần Vô địch Thế giới và Olympic của anh mà còn vì một kỷ niệm khó quên: Anh đã hai lần đến thăm gia đình tôi trong nhiệm kỳ đầu tiên tôi được cử làm phóng viên thường trú của TTXVN tại Cuba những năm 1997 - 2000.
|
Teofilo Stevenson (thứ 2 từ trái sang) đăng quang tại Olympic Mátxcơva năm 1980.Ảnh: AFP - TTXVN |
Chẳng biết do cơ duyên tôi là người Việt Nam đã sống, học tập và công tác trên đất nước Cuba, do bạn bè giới thiệu hay vì một nguyên do nào khác mà một nhân vật nổi tiếng trong làng quyền Anh thế giới như Teofilo Stevenson lại “quá bộ” ghé thăm gia đình tôi tại một căn hộ chung cư trên Đường 8, gần rạp Karl Mark, thuộc khu Miramar ở thủ đô La Habana. Thời gian và công việc bộn bề thường ngày đã làm chúng tôi dần quên đi kỷ niệm mà lẽ ra nên ghi lại bằng một bài phóng sự; nhưng giờ đây khi nghe tin Teofilo Stevenson qua đời, những ký ức ấy bỗng ùa về trong tôi…
Đó là vào một buổi sáng chủ nhật khi gia đình tôi đang tranh thủ ngày nghỉ sắp xếp lại nhà cửa và chuẩn bị bữa cơm trưa. Nghe tiếng chuông reo, tôi ra mở cửa. Tôi hết sức bất ngờ khi nhận ra một trong bốn vị khách đứng trước cửa nhà mình là Teofilo Stevenson. Tôi nhận ngay ra anh vì đã nhiều lần được xem anh thi đấu trên võ đài tại Cung Thể thao “Nhà Tròn” ở La Habana, hoặc qua màn hình ti vi. Cùng đi với Stevenson còn có một nữ thư ký và hai người đàn ông mà sau này tôi được biết là cùng làm việc với anh tại Liên đoàn quyền Anh Cuba. Sau khi mời mọi người vào “phòng khách”, tôi giới thiệu sơ qua về anh với vợ và cô con gái nhỏ mới 3 tuổi. Khi mọi người đã yên vị, tôi mở lời trước:
|
Teofilo Stevenson (ngoài cùng bên trái) được gặp lãnh tụ Cuba Fidel Castro (ngoài cùng bên phải) và Chủ tịch Đại hội Dân tộc Phi Nelson Mandela (giữa) ở La Habana ngày 25/7/1991) Ảnh: AFP - TTXVN |
- Hôm nay, gia đình tôi có vinh dự được đón tiếp một trong những võ sĩ quyền Anh nổi tiếng nhất Cuba và thế giới. Cho phép tôi được mời các anh, chị thưởng thức một vài món được chế biến từ hạt gạo quê hương Việt Nam.
Tôi vừa vào nhà trong lấy ra một chai rượu Lúa Mới mà chúng tôi mang từ Việt Nam sang. Vừa may, sáng hôm đó vợ tôi đã chuẩn bị món nem rán mà người Cuba rất ưa thích, chỉ cần rán nữa là xong. Tửu lượng của Stevenson thì khỏi phải nói; anh uống rượu như uống nước lã. Người đàn ông đi cùng với Stevenson ra hiệu cho tôi và thì thầm vào tai: “Trước khi đến đây, anh ấy đã uống khá nhiều rồi đấy”. Khi món nem rán được bưng lên thì rượu đã vơi gần hết. Tôi đứng dậy định đi mua thêm, nhưng Stevenson ngăn lại: “Rất cảm ơn anh và gia đình đã tiếp đón chu đáo và cho chúng tôi thưởng thức hương vị Việt Nam. Tôi đã đi nhiều nước nhưng chưa một lần được đến thăm quê hương kiên cường của các bạn”. Rồi anh quay sang tôi: “Anh cũng phải cố ăn uống cho tăng cân lên; người hơi gầy đấy, anh bạn ạ”. Vừa nói Stevenson vừa đưa hai bàn tay rắn như thép nhấc bổng tôi lên trong tiếng cười vui của mọi người. Thấy vậy, con gái tôi, nãy giờ vẫn nép bên người bố vì ngại người lạ, òa khóc và chạy ra sân ôm một khúc gỗ dọa đánh Stevenson. Vợ tôi nghiêm nét mặt, nhưng Stevenson thì cười và nói với bé: “Cháu mà phang vào chú có khác nào phang vào khối sắt đâu”. Tất nhiên là con bé chỉ dọa thôi.
Khoảng một tháng sau đó, Stevenson và những người bạn của anh lại đến chơi nhà tôi lần nữa như đã hứa. Vậy mà thấm thoát đã 15 năm trôi qua kể từ lần đầu tiên tôi được gặp huyền thoại quyền Anh nghiệp dư Teofilo Stevenson.
|
Đông đảo người dân Cuba tham dự lễ tang Stevenson ở La Habana ngày 12/6/2012.Ảnh: AFP - TTXVN |
Lần trở lại Cuba công tác này, tôi nuôi ý định dịp nào đó sẽ tới thăm Stevenson và gia đình anh tại nhà riêng trong khu Nautico ở thủ đô Cuba. Nhưng kế hoạch chưa kịp thực hiện thì anh đã bất ngờ ra đi; tôi cảm thấy như mình có lỗi và không khỏi ân hận.
Nhìn bề ngoài, Stevenson là một con người hiền lành, dễ gần. Với một giọng trầm trầm, chắc khỏe của con nhà võ, anh dễ dàng chinh phục người nghe bằng lối đối thoại trực diện, thẳng thắn và pha chút hài hước Mỹ Latinh. Nhưng trên võ đài, Stevenson là một đối thủ vô cùng lợi hại, là nỗi khiếp sợ của bất kỳ võ sĩ nào lần đầu tiên chạm trán với anh. Trong suốt 20 năm theo đuổi sự nghiệp quyền Anh, Teofilo Stevenson đã đoạt tất cả các danh hiệu của Hiệp hội quyền Anh nghiệp dư thế giới (AIBA), ba lần Vô địch Thế giới và Olympic, và giành chiến thắng 301 trong tổng số 321 trận đấu mà anh tham gia.
Năm 1988, Stevenson rời võ đài và chuyển sang làm việc tại Liên đoàn quyền Anh Cuba và Ủy ban quốc gia chăm sóc các vận động viên, trực thuộc Viện Thể dục - Thể thao Cuba (INDER).
Teofilo Stevenson sinh ngày 29/3/1952 trong một gia đình nghèo tại Puerto Padre, tỉnh Las Tunas ở miền trung Cuba. Từ nhỏ, Stevenson đã được một người bạn của cha là John Herrera kèm cặp, giúp đỡ và trở thành huấn luyện viên quyền Anh đầu tiên của anh. Năm 1966, ở tuổi 14, Teofilo Stevenson lần đầu tiên thử sức ở hạng cân 71, nhưng bị thất bại trước đối thủ đồng hương là Luis Enriquez.
Bước ngoặt của tài năng trẻ Stevenson là khi anh được ông Andrei Chervonenko, một cựu huấn luyện viên người Liên Xô (cũ), phát hiện và đề nghị cho anh vào danh sách đội tuyển chuẩn bị cho các giải quốc tế. Năm 1970 bắt đầu thời kỳ “vương quyền” của Stevenson tại các giải thi đấu trong nước, và một năm sau đó, tại Đại hội Thể thao Liên Mỹ tổ chức ở Cali (Côlômbia), Stevenson giành Huy chương Đồng sau khi thua với tỉ số sít sao 2-3 trước đối thủ người Mỹ, Duane Bobick.
Năm 1972, tại Thế vận hội Olympic Munich (Đức), Teofilo đã ghi danh trên bảng vàng của làng quyền Anh nghiệp dư thế giới, sau khi đánh bại cựu địch thủ người Mỹ và vươn lên soán ngôi bá chủ tuyệt đối ở hạng cân siêu nặng. Sự nghiệp vinh quang trên võ đài đã đưa Stevenson từ thắng lợi này tới thắng lợi khác, với ba lần đăng quang Olympic (tại Munich năm 1972, Montreal năm 1976, Mátxcơva năm 1980), và ba lần Vô địch Thế giới (tại La Habana năm 1974, Bêôgrát năm 1978 và Reno năm 1986).
Báo chí Cuba những ngày này bình luận: Thành công của Teofilo Stevenson không thể chỉ đo đếm bằng những chuỗi vinh quang mang tính thể thao, bởi anh chính là kiểu mẫu của con người trong thời đại chúng ta, đại diện cho một dân tộc đã làm nên cuộc cách mạng và đang trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội; một tấm gương cho các thế hệ vận động viên trên toàn thế giới noi theo.
Để khép lại bài viết này, xin được trích lời của lãnh tụ Cách mạng Cuba, Fidel Castro khi nhận xét về anh: “Teofilo Stevenson xứng đáng với sự ghi nhận của nhân dân Cuba về những thành tích có được từ tính kỷ luật, từ sự cống hiến cho nền thể thao, từ lòng can đảm và phẩm chất của anh. Chúng tôi cho rằng Stevenson đã để lại một tấm gương còn quý giá hơn nhiều điều đó, vì có lúc những tay săn lùng tài năng từ Mỹ đã muốn anh đào tẩu để thi đấu chuyên nghiệp với cái giá 1 triệu USD. Người thanh niên đó, đứa con của một gia đình công nhân nghèo thuộc vùng Oriente, đã tuyên bố rằng anh quyết không đánh đổi dân tộc mình, dù bằng tất cả số USD trên thế giới cộng lại”.
Hà Thu Hoạch (P/v TTXVN tại Cuba)