Người dân chờ tiêm vaccine bên ngoài bệnh viện Kedren (Los Angeles, Mỹ). Ảnh: Getty Images
Nếu như phải chờ đến lượt tiêm theo quy định của chính phủ, Isabela Medina – một phụ nữ 25 tuổi khỏe mạnh – sẽ phải chờ tới mùa hè mới được tiêm liều vaccine ngừa COVID-19 đầu tiên. Tuy nhiên, cô không sẵn lòng chờ đợi.
Medina đã chuyển đến Bờ Đông sống cùng cha mẹ sau khi ngành phim ảnh nơi cô làm việc không còn việc làm. Lo lắng và muốn đảm bảo an toàn khi trở lại công việc, Medina quyết định đi săn lùng vaccine để được tiêm sớm vào giữa tháng 1.
Thay vì tới các bãi rác của bệnh viện, Medina cùng bạn thăm dò bên ngoài các hiệu thuốc. Cô muốn được dùng những lọ vaccine bị thừa sau khi chúng được đưa ra khỏi tủ trữ lạnh và sắp hết hạn sử dụng.
Đầu giờ chiều, Medina cùng bạn tới một cửa hàng thuốc chờ đợi. Một dãy người xếp hàng sau cô. Sau hàng tiếng chờ đợi, khi những người có lịch tiêm đã tiêm xong, nhân viên hiệu thuốc đã đề nghị tiêm nốt 8 liều vaccine còn thừa. Medina và bạn may mắn là hai người được chọn.
“Tôi cảm thấy vẫn ổn và may là những liều vaccine đó không bị lãng phí”, Medina chia sẻ với CNN.
Medina là một trong những người mà cộng đồng mạng miêu tả là “thợ săn vaccine” – những người chờ đợi bên ngoài hiệu thuốc hoặc cơ sở tiêm chủng để giành cơ hội tiêm những liều vaccine bị dư thừa.
Những người “đi săn” vaccine này cho biết họ muốn ngăn chặn tình trạng lãng phí. Họ cũng coi đây là hành động “một mũi tên trúng hai đích”: họ được tiêm chủng và những liều vaccine ngừa COVID-19 quý giá không bị vứt ra bãi rác. Tuy nhiên, hành động của những “thợ săn” này vẫn bị coi là thiếu hợp tác với kế hoạch tiêm chủng của Chính phủ Mỹ.
Những ai may mắn đi săn và được tiêm vaccine sớm cho rằng họ không làm gì sai cả, mặc dù rõ ràng điều này là không công bằng với những người không có thời gian hoặc kinh phí để đến các điểm tiêm chủng chờ đợi. Những “thợ săn” này còn bị cộng đồng chỉ trích là “chen ngang hàng”.
Một nhân viên y tế được tiêm vaccine ngừa COVID-19 tại Southfield, bang Michigan, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Nhìn chung, việc triển khai tiêm chủng ngừa COVID-19 tại Mỹ cho đến nay vẫn diễn ra với tốc độ chậm và gây thất vọng. Tốc độ hiện tại là 1,3 triệu liều mỗi ngày và với tốc độ này, Mỹ sẽ có khoảng 75% dân số có miễn dịch vào mùa hè năm 2021.
Mặc dù nhu cầu về vaccine cực kỳ lớn, các điểm tiêm chủng trên toàn quốc vẫn ra những thông báo bỏ đi những liều vaccine quý giá do chúng không được tiêm kịp thời cho bệnh nhân. Trong khi vaccine của Pfizer chỉ có hiệu quả trong hai giờ sau khi lấy ra khỏi tủ lạnh, thì vaccine của Moderna phải được dùng trong vòng 12 tiếng đồng hồ.
Đi săn vaccine đồng nghĩa với việc bạn phải mất hàng giờ đồng hồ, thậm chí là hàng ngày để chờ đợi một liều tiêm vaccine có thể đã hết hạn sử dụng. Những “thợ săn” này cần thời gian, tiền bạc, mối quan hệ và một chút may mắn để thành công. Brad Johnson, một sinh viên y khoa tại Đại học Tulane làm chủ nhóm kín trên Facebook với 600 thành viên có tên gọi “Thợ săn Vaccine NOLA”, cho biết một vài thành viên thậm chí còn di chuyển từ bang này sang bang khác để có cơ hội tiêm vaccine. Cụ thể, một số “thợ săn” đã di chuyển tới các thị trấn vùng ven bang Mississippi, vì người dân tại đây chần chừ không tiêm vaccine và khiến cho nhiều liều vaccine bị bỏ phí.
Do nhu cầu vaccine ngừa COVID-19 lớn kèm theo đó là đến ngay cả những người được ưu tiên tiêm vaccine cũng khó có thể nhận được, nên việc những người khỏe mạnh được tiêm vaccine mang đến cảm giác không công bằng, ngay cả khi rõ ràng họ không trộm cắp của ai bất kỳ cái gì. “Vẫn có cảm giác không công bằng, mặc dù chúng tôi không thể giải thích được vì sao”, Melissa Goldstein – Phó Giáo sư tại Viện Y tế Công cộng thuộc Đại học George Washington – cho hay.
Hiện vẫn chưa có câu trả lời nào cho câu hỏi về đạo đức của việc tiêm chủng sớm, ngoại trừ một số trường hợp, ví dụ như một số bệnh nhân giàu có tìm cách hối lộ một bác sĩ Hollywood để được tiêm vaccine ngừa COVID-19 sớm hoặc một bệnh viện bang Washington ưu tiên tiêm sớm cho 100 nhà hảo tâm đến đóng góp cho bệnh viện.
Tất nhiên, trường hợp của Medina và bạn không hề giống với những kẻ “săn vaccine” để kinh doanh. "Chúng ta có thể nói rằng chủ nghĩa kinh doanh là hành động sai trái”, chuyên gia Goldstein cho biết. Bà nói thêm rằng nếu có thời gian và kinh phí chờ đợi để được tiêm vaccine thừa thì điều đó không có gì là không đúng cả.